Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
dumpen
Antwerpen: wegkieperen
Kempen: wegkippen
’t Is niet omdat de vuilzakken zo kostelijk zijn, dat ge alles langs de autostrade moogt wegkiepen.
het verhuizen
SN-NL: verhuizing
vnw: verhuizing
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Van Dale 2018 online: BE (zonder label, dus algemeen)
DS2015 geen standaardtaal
google2013 .BE
‘de verhuis van’ (>244.000)
‘de verhuizing van’ (>127.000)
Mijn schoonmoeder heeft met verhuizen haar been gebroken. Ja, bij ene verhuis gaat er al eens iets kapot.
vreg.be: Wat moet u doen bij de verhuis van uw huurder?
deredactie.be: Na de verhuis van het orkest naar Brussel kreeg Het Depot het pand vanaf 2005 ter beschikking.
standaard.be: Dat de één-kijker bijzonder honkvast is weten we al sinds de verhuis van Woestijnvis naar VIER.
demorgen.be: Het regent grappen op Twitter over verhuis Depardieu
schrijf.be: Verhuis? Vooraan prijkt een bedrijfsfoto vanuit een onverwacht perspectief, achteraan staan het adres en de routebeschrijving.
eenvoudig, simpel, spotgemakkelijk
zie ook poep
Die autoband wisselen is poepsimpel.
aardappelmesje, patatscheller, patattenmes
Ik gebruik een petattenschelder om die appel fijn te schillen.
vrouw met kloosterzustersmanieren
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Dibbe, Dubbe: herkomst onzeker. Aangetroffen bij West-Vlaamse auteurs als Rodenbach en Gezelle in den vorm dibbe. De Bo (1873) geeft als ingang dubbe, met als nevenvorm dibbe, naast de mannelijke pendanten dub(b)aard, dibbaard. F. Baur laat dibbe aansluiten bij het werkwoord dubben `aarzelen, twijfelen, tobben’.
Anna, dat is toch een echte dibbe geworden.
chocolademelk
ook verkort: sjokla
zie ook chocomelk
Een warme kop choclamelk, na een wandeling… Da’s heerlijk!
rozijnenbrood, rozijnenboterhammen
koekebrood
zie ook een hart van koekebrood
Zondagavond eten we koekestuutjes met chocolademelk erbij.
(zich) op een bedenkelijke manier aankleden
zie ook aantoortelen, aantakelen, aantujetelen, aansingelen; verzamellemma kledij
ook in de prov. Antw.
Hebt ge Nadia gezien? Die is vandaag nogal aangestoten, he.
Ocharme, dat schaapke is weer aangestoten door haar moeder.
rotten, verrotten, bederven
zie ook: vort, veurten, vrotten, vrot, foerten
vgl vorten, hij zal nog ~ in zijn nest
Middelnederlandsch Woordenboek : Vorten: rotten, verrotten. Vooral in de vlaamsche tongvallen.
De dode merel lag te vorten in de tuin.
“Int jaer VIIIc XX, zo reyndet meest alle die zomere lanck gheduerende, zo datter by dien allomme zeer veel vruchten op tlandt bleven vurtende” – uit ‘Historie van Broer Cornelis Adriaensen van Dordrecht’, J. Nicolaes Despars, 1592
gietijzer(en) zn. en adj.
→ Fr. la fonte
Leiestreek ook : geute
in Antw. font, guit
Het putdeksel is nog gemaakt in fonte/ in geute.
Het putdeksel is nog van gietijzer.
arm zijn, geen geld bezitten, blut zijn
Van Dale online 2016: (informeel) geen nagel meer hebben om zijn gat, zijn kont te krabben, erg arm zijn
Ghemeene Duytsche Spreekwoorden: Hy en heft niet een naghel den eers (aars) mede te clouwen (1550)
zie ook rotte, gene ~ frank hebben
Zie dat daar lopen te stoefen met zijne nieuwe jas, en hij heeft verdorie gene nagel voor aan zijn gat te krabben.
’Doine iej giene noogel vei on ze gat te krabbe!’ (deredactie.be)
de taal gesproken door de Vlamingen samengevat in Vlaams Woordenboek, Het ~
Vlaamse uitspraak
of Belgisch-Nederlands of standaardtaal in België of Standaardvlaams (SV)?
of zuid-nederlands of schoolmeesternederlands?
of archaïsch Nederlands?
of de bakermat van het Nederlands?
of een tussentaal, een eenheidstussentaal?
of vrt-nederlands, schoon vlaams
of een samenraapsel van dialecten, doorspekt met gallicismen, germanismen, purismen, hypercorrecties?
of de hedendaagse omgangstaal in Vlaanderen?
of Algemeen Beschaafd Vlaams?
of plat Vlaams, in het ~, vtm-vlaams, soapvlaams?
of Vlaamse omgangstaal?
of Typisch Vlaams?
of bestaat Vlaams niet?
of is ze de taal van de toekomst ;)
zie ook Verkavelingsvlaams, Vlaamse gemiddeldentaal
Ik spreek Vlaams!
demorgen.be: “Via NedBox komen anderstaligen in contact met Vlaamse uitdrukkingen, of concrete situaties zoals gesprekken op de werkvloer of aan de schoolpoort”,
gras maaien, ook wel gras afdoen
zie ook: gazon afrijden
Mijn record om het gras in mijnen hof af te rijden is minder dan tien minuten!
geen
enkel verwijzend naar een mannelijk zn., eventueel uitgesproken met de verbindings-n
Van Dale 2013 online: oude verbogen vorm van geen.
“Gene kattenpis,” zei Jan Becaus. Hij kreeg ervoor op zijn dak. Die ‘kattenpis’ kon er nog wel mee door want dat staat in Van Dale, maar die ‘gene’ was er over!
Dat is gene zever zenne!
Ene is gene, zei de Jean en hij bestelde nog een pint.
Er is er in heel Vlaanderen gene(n) ene die nooit gene zegt.
een vrouw die de kassa in een winkel bedient
Van Dale 2017 online: BE
VRT-Taalnet: standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
NL: caissière
zie ook kassier, kassierster Deborah
Omdat er te weinig kassiersters waren, stond de rij aan de kassa tot halverwege de winkel.
Haar voorzitter, Conner Rousseau, dropte woensdagavond een bommetje in zowat alle Vlaamse media. (…) ‘Ik krijg aan Deborah de kassierster niet uitgelegd dat de winsten alleen naar de aandeelhouders gaan, en niet naar haar’, klonk het met een boutade. (standaard.be)
iemand die voor het tweede opeenvolgende jaar blijft zitten
zie trissen
vnw: iemand die voor de derde keer hetzelfde studiejaar in het hoger onderwijs doet
Van Dale 2016 online: BE
vgl. ook bisser
Er zitten veel trissers in het eerste jaar natuurkunde. Het geeft aan hoe moeilijk de richting is.
(Brabants) trekpaard
Boerenpeerden door Henry Schouten
E boerepeerd is steviger en zwaarder as de meeste andere rijdieren
enquete, zich informeren bij een bepaalde doelgoep
ook: het zich bevragen (zichzelf vragen stellen)
Van Dale 1995 (in België) enquete
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 7
vrt taalnet: bevraging (enquête) is standaardtaal in België. In Nederland komt het nauwelijks voor.
maar: Het werkwoord bevragen (ondervragen bij een enquête) is in het hele taalgebied gebruikelijk
vgl. ondervraging
zie ook marktbevraging, sectorbevraging, ledenbevraging, zelfbevraging, burgerbevraging, buurtbevraging
Het voorstel kwam tot stand na een uitvoerige bevraging van de omwonenden.
Muziekpedagogie aan het Lemmensinstituut: Een doorgedreven terugkoppeling tussen ervaringsgerichte praxis en theoretische reflectie verzekert dat de student dat doet vanuit een permanente bevraging van zijn eigen muzikaal en muziekpedagogisch handelen.
Na een diepgaande bevraging van zijn geweten kwam hij tot inkeer.
ook: er bij varen
er goed (of slecht) mee zijn
vnw: we zijn goed gevaren: we zijn goed ontvangen of we zijn er beter van geworden
Van Dale: “(voer, is gevaren) (archaïsch) gaan”
zoals in: Er wel bij varen
zie ook varen, goed of slecht ~
vgl. Hageland: gevore, tegen ~
vgl. raar varen
De nichtjes zijn goed gevaren met de erfenis van hun oude tante.
Meisje, laat die gast toch vallen, ge gaat er niet goed mee varen!
Pantoffel zonder hiel, ‘instapper’, vaak in felle kleuren (rood, paars) waarmee men geruisloos kan stappen, vandaar de naam
Hangde gij hier ten halvertwaalven ’s morgens nog rond in uw bordeelsluipers? Ge zoudt beter werk gaan zoeken!
Ondertussen steek ik op mijn bordeelsluipers soms weer een teen in de Twitter-poel: ook daar is het stiller, maar dat komt omdat ik ongeveer tienduizend accounts geblokkeerd heb, of het scheelt niet veel. (Mark Coenen in demorgen.be)
Van borstrok en bordeelsluiper tot hipsterbaard en science fashion: in dit boek lees je alles over de taal van de mode. (boekwinkeltjes.be)
Op bordeelsluipers rent hij als een uitgelaten hond door de modder en het doorweekte gras. (hbvl.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
