Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
kikker
vrösj: (anim.) kikker, kikvors, pad. du: frosch. (heemennatuurvoeren.be)
Er zit weer ene vros in de wijer bij de geburen, hoort ge ’m?
studiezaal
vnw: studiezaal
opm: studie als het studeren in de studiezaal is SN
Je kind heeft zijn / haar bril gisteren vergeten in de studie (arts.kuleuven.be)
Is er iets vervelenders dan uren in de studie zitten? (standaard.be)
Op aanvraag kunnen kinderen uit het 1ste leerjaar, die maar na 17.30 uur worden afgehaald, ook naar de studie gaan. (vbs-bijenkorf.be)
vastlopen, blijven hangen, blijven steken
(ook fig.)
vnw: blijven steken, vastlopen
-de zaken stroppen, de zaken lopen vast
gwnt: (Zuidn.) opeenschuiven, zich samenpakken, blijven steken: de draad stropte bij het naaien; het vuil stropt hier in de goot
Woordenboek van populair taalgebruik (Marc De Coster 2020-2025): (1950) (Vlaanderen) vastlopen; niet vlotten.
Opm: Inmiddels toch ook (in bepaalde contexten?) in .NL in gebruik. onzetaal.nl: “Is de zin ‘Het verkeer stropte’ juist als je bedoelt dat er een file ontstaat? Ja, het werkwoord stroppen kan deze betekenis hebben. De woordenboeken vermelden bij het werkwoord stroppen onder andere de betekenis ‘op elkaar schuiven, blijven steken’, ‘zich samenpakken’. Ook onderhandelingen kunnen stroppen: dan lopen ze vast.”
Uitlevering Italiaanse kinderontvoerder stropt. (nieuwsblad.be)
Als de ontwikkeling van een leerling stropt, kunnen we het schoolse traject even vertragen. (klasse.be)
“Het stropte bij de begeleiding van en communicatie met de jongere roeiers”, klinkt het. (sporza.be)
Dit keer stropte het verkeer door een aanrijding op de Kempische Steenweg. (hbvl.be)
door middel van een koord dichttrekken
vnw: dichtsnoeren, met touw dichthalen, strikken
znwb: (Iets) door middel van een snoer of een strik toehalen; (dicht)snoeren, strikken
wnt: (Zuidn.)
vgl. toestroppen
Vul de zak met een dekentje, strop de zak toe en je hebt de schattigste zitzak ooit! (hiphoi.be)
Mijn grootvader zaliger stropte zijn das wanneer hij in de tuin ging werken. (doorbraak.be)
iemand afzetten
vnw: in België ook: afzetten, te veel doen betalen
“jamaar GDF heeft ons gestroopt met die goedkope aankoop van die windmolens en gaat daar nu veel winst mee maken als we de wind-uitstap ongedaan maken – we moeten dus zo snel mogelijk af van wind energie om GDF de kans niet te gunnen om daar veel munt uit te slaan”. (ecobouwers.be)
Niet omdat onze koopkracht werd gestroopt, onze pensioenen onder vuur lagen, jongeren in laag betaalde jobs werden geduwd, de kinderarmoede de pan uit rees of het klimaat naar de vaantjes wordt geholpen. (nl.socialisme.be)
strop om konijnen te vangen
gwnt: (Zuidn.)
“Ik heb hem uiteraard onmiddellijk bevrijd. Of het nu een bewuste actie was van een kattenhater of pech bij een konijnenstrop, ik weet het niet.” (gva.be)
Op de spijskaart verscheen wel ‘Varken aan ’t spit’ maar in werkelijkheid had de plaatselijke stroper zijn twaalf konijnenstroppen leeggehaald. (dilbeek.be)
gespannen of zenuwachtig worden van iets; stressen
vnw: stressen
Typisch Vlaams: stressen: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4
Mensen kennen vaak niet de juiste woorden of zinnen, of hebben geen idee wat hen stresseert of kalmeert. (pm.be)
Veel verandering, aldus Easterbrook, leidt tot verbetering, maar verandering zelf stresseert mensen en werkt ze op hun zenuwen (vrt.be)
En mijn vader was een agressieve man, constant gestresseerd door zijn werk, waardoor hij ook zijn gezin stresseerde. (hln.be)
iets dat zeer moeilijk is, een zware opgave
Weg naar 2024 dreigt col buiten categorie te worden. Het regent onheilsberichten over de toekomst van de regering-De Croo. (DS)
Met de gedwongen verkoop van Centea door KBC volgt nu de grote stap voorwaarts, de col buiten categorie. (Kanaal Z)
De extra kosten voor voor defensie worden buiten de begroting gehouden, daarmee is ze een col van de buitencategorie aan het worden. Schulden zijn schulden. (Bron: de krantencommentaren)
“Alles wordt duurder, ook het geven van een startschot. Nergens anders weten ze dat beter dan in Brugge. Amper 7.500 euro betaalde burgemeester Patrick Moenaert in 1998 om de Ronde van Vlaanderen op gang te schieten. Die prijs heeft sindsdien een serieuze versnelling genomen: de West-Vlaamse hoofdstad betaalt dit jaar liefst 500.000 euro voor het pistool in de handen van Dirk de fauw. De Ronde mag dan een monument zijn, het prijskaartje is stilaan een col buiten categorie geworden. (KW)
krasse taal; sterke uitspraken
vnw: straffe taal: stoere taal, krasse taal
Thibau Nys spreekt straffe taal over zijn ambities voor de Waalse Pijl (redactie24.be)
De vakbond schuwt de straffe taal niet. Ze heeft het over een “ethische en bestuurlijke crisis” aan de top van de federale politie (hln.be)
De Wever hoedde zich voor al te straffe taal over een staatshervorming (hbvl.be)
het ergste is, het sterkste is
vnw: het strafste is: het ergste is
“Het strafste is toch dat ik een mail kreeg van de ploeg met de vraag om mijn bank- en tankkaarten binnen te brengen." (nieuwsblad.be)
“Het strafste is dat ik de week ervoor een attest van mijn hoofdverblijfplaats moest gaan halen bij het Italiaanse Consulaat" (hln.be)
Het strafste is dat Jef Cleymans als priester naar dezelfde plaatsen werd gezonden als zijn naamgenoot. (gva.be)
dat is sterk! Dat is knap!
vnw: dat is straf: dat is sterk
zie straf
Werken bij de Politiezone VLAS, dat is straf! (pzvlas.be)
Union heeft kwaliteitsverlies na vorig jaar, wat logisch is, maar dat vangen ze collectief op. En dat is straf. (sporza.be)
Vandaag bereikt VRT op weekbasis 90% van de Vlamingen. Dat is straf. (vrt.be)
Dat is straf, want gemiddeld krijgen we op dit moment van het jaar +1 graad voorgeschoteld in Ukkel. (demorgen.be)
stootkar; kar of wagen die geduwd wordt
vnw: handwagen, handkar die geduwd wordt
znwb: Handkar, handwagen (die geduwd wordt)
De trucker reed in de richting van Frankrijk en botste plots op een opgestelde stootwagen. (hln.be)
alu plateau voor visbak + stootwagen voor visgerief (2dehands.be)
Groenten en fruit werden gelost op de Wissel en van daaruit trok Nelis door het dorp met een hondenkar. Hij had geen bel of geen toeter, dus klonk door de straten een langgerekte roep ‘groenteeeee’. Daarna werd een stootwagen aangeschaft en wat later een kleine camion. (nieuwsblad.be)
Kleinschalig hout ophalen met krui- of stootwagen gebeurt nog bij uitzondering. (zevenneten.be)
Daarnaast had ook iemand met een stootwagen allerhande voorwerpen opgehaald. (vrt.be)
een grote stok of lineaal om iets te meten
vnw: maatstok, duimstok, stokmaat
De kleuters van de derde kleuterklas krijgen de kans om te meten ( wiskunde ) … een lintmeter, een rolmeter, een stokmeter, een vouwmeter, een meetlat van dertig centimeter, een meetlat van 1 meter, … allerlei materialen worden gebruikt om te meten (vbsdesterrenboom.be)
‘Hij moest toegeven dat het inderdaad wel erg was’, vertelt Rita ons, terwijl ze met een stokmeter de diepte van een put meet, en opmerkt dat er nog een grote steen los op het wegdek ligt. (nieuwsblad.be)
Glycine, alanine, valine, leucine, serine, threonine, vasiline, insuline, tyrosine, methionine, kerosine, aubergine, praline, lawine, heroïne, cafeïne, cocaïne, strychnine, sardine, blondine, kantine, vitrine, paraffine, aspirine, gelatine, serpentine, nicotine, guillotine, limousine, naaimachine, mandoline, catherine, caroline… je ziet zo hoe de oude schoolmeester in zijn grijze stofjas het met een houten stokmeter in de domme koppen van de schooljongens ramt. Tot het er in zit: ‘Gly-cine! Alanine! Va-line! Leu-cine! Se-rine!’ Enzovoortine. (knack.be)
een materie niet meer begrijpen door de ingewikkeldheid ervan
NL: door de bomen het bos niet meer zien
De consument loopt verloren in het kluwen van de kleine lettertjes van de contracten van de energieaanbieder. (De Krantencommentaren)
Kwestie van niet verloren te lopen in het kluwen van mogelijkheden en todo’s. En het natuurlijk ook nog te kunnen bolwerken. (Caoline Claeys)
Begin met duidelijke taakinformatie. Veel medewerkers lopen verloren in het kluwen van regels, procedures, documenten, handleidingen en zorg. (contentmakers.be)
morsdood
vnw: stok(ke)dood: morsdood
gwnt: Zuidn.
znwb: Morsdood
een giftige zwam opgepeuzeld ? ze lag er in ieder geval stokdood bij… (seniorennet.be)
Denk dat die eerst stokdood moet vallen alvorens dat te overwegen.. :lol: (iendracht.be)
De uitdrukking “Ik vind het maar niks”
zal wel verwarrend zijn voor buitenlanders
die onze taal leren.
Want niks is hier niet niks maar wel juist veel.
Ik ontdekte dit toen ikzelf in een discussie spontaan en eigenlijk omgekeerd fout reageerde met
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
(>Fr: densité )het aantal mensen gemeten op een oppervlak, bevolkingsdichtheid
Enige positieve noot wat België betreft, is het feit dat ons land samen met Nederland en Duitsland het hoogst scoort op het vlak van densiteit. (flows.be)
Een eerste opvallende trend is de daling van het aantal winkelpanden en van de densiteit en concentratie van winkels (commerciële dichtheid). NVA- Antwerpen)
We zijn sterk omdat we het grootste volksfeest van Vlaanderen zijn met een sterke densiteit op een niet al te grote oppervlakte. Dat maakt ons tegelijk kwetsbaar. Het onmogelijke kan je niet uitsluiten, maar we staan op scherp." (VRTNWS)
winkel of bedrijf waar frieten gebakken en verkocht worden zie: frituur
NL: patatzaak
andere termen (of namen) zijn o.a. friethuis, frietsalon en jawel: haute friture
Het ligt op loopafstand van Portrane Beach, de lokale winkel, het openbare huis en de vis- en frietwinkel. (airbnb.be)
De frietwinkel van het dorp is al meer dan 40 jaar gevestigd op het gemeenschappelijke plein van Frasnes-Lez-Gosselies. Makkelijke locatie. Trouwe klanten. (2ehands.be)
Heerlijke frietjes, snacks, verse spaghetti, burgers en diverse salades. Alles bereid met de beste zorgen. Een glimlach krijgt u er alvast bij. (tfrietwinkelken.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.