Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #21

    plooibaarheid
    (zn. v.; geen mv.)

    het plooibaar zijn; buigzaamheid

    opm: in de betekenis van het plooibaar zijn van een menselijk karakter is het SN, zie plooibaar

    vgl. opplooibaarheid

    Pulso Wrap Flex broodverbeteraar is uitermate geschikt voor het verbeteren van de plooibaarheid van platte broodsoorten. (algistbruggeman.be)

    Sommige honden die al langere tijd met het probleem rondlopen, kunnen een verminderde plooibaarheid van het ellebooggewricht vertonen (orsami.be)

    “Hij is daar”, roept een uitzinnige man die de plooibaarheid van de dranghekken tot het uiterste drijft. (demorgen.be)

    Qua zit confort is deze stoel een aanrader, ook voor grote muziekanten ( zoals ik ) De kruk is heel transportabel door zijn plooibaarheid (bax-shop.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Dec 2024 09:16)

    👍
    3

    #22

    opplooibaarheid
    (zn. v.; geen mv.)

    het opplooibaar zijn

    vgl. plooibaarheid

    Door een keuze te maken aangaande het gewicht, de zithoogte, de kleur en de mate van opplooibaarheid kunnen we u zeker de juiste rollator leveren. (ortho4you.be)

    Dit komt zeer waarschijnlijk door de opplooibaarheid waardoor de stevigheid van de headset fel vermindert. (coolblue.be)

    Bij een aantal producten moet je kijken naar de opplooibaarheid/handigheid (buggys bvb), maar daar zijn vaak de duurdere (beyondgaming.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Dec 2024 09:09)

    👍
    3

    #23

    plooibaar
    (bn.)

    opvouwbaar, opklapbaar, buigzaam

    vnw:
    •(op)vouwbaar, opklapbaar
    •buigbaar, buigzaam, veerkrachtig

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1

    znwb:
    1. Opvouwbaar; soms bep.: opklapbaar, inklapbaar, demontabel enz.
    2. Buigbaar, buigzaam; soms bep.: veerkrachtig.
    Opm.: In de standaardt. wel van pers., hun karakter enz.: meegaand, gewillig, soepel.

    vgl. plooi; opplooibaar

    Plooibaar bed voor een kind tem 10 jaar, mits supplement (park7.be)

    Na Samsung lanceert ook Huawei een plooibare smartphone (vrt.be)

    De poppetjes zoals vandaag met ook een plooibaar onderstel volgen in ’78. (demorgen.be)

    Het werkplatform is ook voorzien van een extra veiligheidsvergrendeling en is handig in gebruik en compact plooibaar. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Dec 2024 19:51)

    👍
    3

    #24

    plooi, uit zijn plooi
    (uitdr.)

    uit zijn (goede) doen zijn

    vnw: uit zijn plooi zijn: niet in zijn plooi zijn, uit zijn gewone doen zijn, niet lekker zijn, zich niet lekker voelen

    vgl. plooi, weer op ~ zijn

    Beste ouder. De staking van woensdag aanstaande 13 februari brengt het schoolleven niet uit zijn plooi. (sintamandusschoolmeulebeke.be)

    Bij de ernst van de situatie past een uitgestreken gezicht dat niet uit de plooi mag vallen. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Dec 2024 09:18)

    👍
    4

    #25

    plooi
    (zn. v.; ~en)

    znwb: In Vl.-België vaak in toep. waar in de standaardt. vouw gebruikt wordt (zie hiervoor de Opm.).
    1. M. betr. t. stoffen, inz. weefsels: plaats waar een stof wordt dubbelgeslagen en geperst, vouw; – m. betr. t. allerlei andere zaken: plaats waar iets gevouwen is.
    2. Bocht, buiging, boog.
    3. Goede, behoorlijke toestand; goede orde; vooral in de verb. op, in zijn plooi zijn (brengen, komen), op orde zijn, (iets) in orde maken; ook m. betr. t. de gezondheidstoestand: in orde, geheel hersteld, geheel gezond zijn; zich lekker voelen, weer op de been zijn enz.; ook: uit zijn plooi zijn, soms bep.: uit zijn gewone doen zijn.
    Opm.: In de standaardt. heeft plooi de bet.: elk der rimpels of golfachtige vormen die in een soepele stof ontstaat wanneer zij op korte afstanden in tegengestelde richting omgeslagen wordt, inz. ter versiering (onderscheiden van vouw. een geperste plooi).

    vnw: in België ook: vouw in een broek of een brief

    zie ook andere betekenissen van plooi

    vgl. plooibaar; opplooibaar; plooibed; plooicaravan; plooifiets; plooimes; plooimeter; plooistep; plooistoel; plooitafel

    1. Een hekel aan strijken? Dan zorgt het strijkatelier ’t Plooienhof vanaf maandag 19 november voor een mooie plooi in de broek of een fijn gestreken blouse. (nieuwsblad.be)

    Kies je voor nietjes, dan vouw je het magazine gemakkelijk open en is het drukwerk tot in de plooi van het papier zichtbaar. (burocad.be)

    2.
    DoS 3 Ontwerp-het-zelf-meubel. Een DHZ-poten stel met geplooide RVS-staf, met een sterke plooi als voetsteun. (bruthaus.be)

    3.
    Het nieuwe schooljaar valt stilaan in een stevige plooi. (sjbmalle.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Dec 2024 08:44)

    👍
    4

    #26

    plongeur
    (zn. m.; ~s)

    afwasser, bordenwasser (in horeca)

    vnw: bordenwasser

    znwb: In een restaurant e.d.: bordenwasser.

    De plongeurs staan helemaal onderaan op de ladder, dus in ‘het afvoerputje’, ‘veracht en getutoyeerd door iedereen’. (standaard.be)

    Wat is de taak van een plongeur in een sterrenkeuken? (hbvl.be)

    Het geschatte gemiddelde salarisbereik voor een Plongeur bij Quick is € 19–€ 21 per uur. (glassdoor.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2024 18:36)

    👍
    4

    #27

    ANW
    (verwijslemma)

    Algemeen Nederlands Woordenboek van het Instituut voor de Nederlandse taal

    Vlaams wordt gelabeld door (vooral) in België

    typ anw in zoekvenster

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (01 Dec 2024 09:48)

    👍
    4

    #28

    plomb, zijn ~ is gesprongen
    (uitdr.)

    zijn stoppen zijn doorgeslagen

    uitspraak plomb: plong, / plɔ̃ / , …

    vgl. plomb

    Herinnert Tom Spier zich op proces wél iets van fatale nacht? “Toen hij met het tv-bakje naar de hond sloeg, is mijn plomb gesprongen”. (nieuwsblad.be)

    Volgens haar was van voorbedachtheid geen sprake en is plots de “plomb gesprongen”. (solidair.org)

    Hij vertelde dat hij en Ilse ruzie hadden gekregen en dat zijn “plomb” was gesprongen. (hln.be)

    Mijn ‘plong’ is gesprongen. Ik heb terug geduwd. Ik ben er dan op gevlogen en heb geslagen en gestampt. (hln.be)

    De laatste maanden zijn er wel meer gelijkaardige dingen via mijn oren recht mijn kop in gevlogen en is er al meermaals een ‘plomb’ gesprongen in mijn zekeringkast. (maisonslash.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2024 13:32)

    👍
    4

    #29

    WNT
    (verwijslemma)

    “Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) is het grootste historische woordenboek ter wereld. Het beschrijft de betekenis en geschiedenis van honderdduizenden woorden uit het geschreven Nederlands van 1500 tot 1976” (WNT)

    Het WNT labelt op verschillende wijzen Vlaams: bv. als Belgisch-Nederlands, Vlaams België, enz.

    typ wnt in zoekvenster

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 12:40)

    👍
    5

    #30

    GWNT
    (verwijslemma)

    Voluit ‘Groot Woordenboek der Nederlandse Taal’ verwijst in bronnen zoals ensie.nl naar de oudere uitgaven van Van Dale Uitgevers van bv. 1950 en vroeger.

    Voor het huidige Vlaams en Belgisch-Nederlands wordt daar vaak de label Zuidnederlands of Zuidn. gebruikt.

    zoek in index naar gwnt

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 11:54)

    👍
    4

    #31

    Vlantwerps
    (neologisme )

    (pej.) het Vlaams dat in Antwerpen gesproken wordt

    Het romantisch verhaal van Boudewijn en Judith vertederde menig stamboekflamingant en we probeerden ons niet te ergeren aan het Vlantwerps van presentator Tom Waes. Neen, dit hoefde geen N-VA of VB-programma te worden, het mocht genuanceerd, niet té gedetailleerd, maar toch met zin voor objectiviteit. (Sanctorum)

    Dat taalgegeven is altijd weggestopt onder een dikke laag politiek-correct kosmopolitisme. Gisteren, 6 maart nog in het VRT-praatprogramma ‘De Afspraak’: ene Thomas Smith, stand-upcomedian van Britse afkomst, en zich vlot bewegend in het Vlantwerps, had Engelstalige ouders (die dus wél Nederlands spraken) waarmee hij thuis ook in de taal van Shakespeare converseerde. (visionair.belgië.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door nthn (30 Nov 2024 12:29)

    👍
    6

    #32

    werven, cruciale ~
    (idioom)

    begrip in de politiek en het bedrijfsleven: belangrijke werken of opdrachten bij de planning voor de toekomst

    zie ook werf: politiek neologisme: project van de regering dat in uitvoering is of in de steigers staat

    De volgende regering staat met lege zakken voor cruciale werven. Veel meer dan met haar besparingen houdt ze met die innovatie onze toekomst. (DS)

    Twaalf cruciale werven moeten het verval keren van onze zorg dat tijdens de huidige nomenclatuur is ingezet". (medi-sfeer.be)

    ‘Volgende federale regering moet metéén werk maken van een nog bredere fiscale hervorming’. Het moderniseren van onze fiscaliteit is immers een van de meest cruciale werven voor dit land. (Knack)

    We doen dat aan de hand van twee cruciale werven, waarmee we katholiek onderwijs op de kaart willen zetten: bestuurlijke optimalisering en schaalvergroting. (nascholing.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 11:28)

    👍
    4

    #33

    botsabsorbeerder
    (zn. m.; ~s)

    “De botsabsorber wordt aan het begin van een wegafzetting geplaatst om de veiligheid van wegwerkers en weggebruikers te garanderen. Een botsabsorber word vaak aan de achterzijde van een vrachtwagen gemonteerd om aan de minimale massa van 10.000 kg te komen voor optimaal resultaat van het botskussen.” (trafficsafetysystems.eu)

    opm: botsabsorbeerder wordt soms in vacatures e.d. vereenzelvigd met de job van de chauffeur ervan

    google 2024: nauwelijks hits in .NL (bijna alle mbt tot BE)

    Energy Absorber 8

    TV-presentator Tom Waes is afgelopen nacht zwaargewond geraakt toen hij inreed op een botsabsorbeerder. (demorgen.be)

    Op de A12 richting Brussel, vlak voor de Rupeltunnel ter hoogte van Boom, is gisteravond een auto achterop een botsabsorbeerder gereden. (hln.be)

    Een terreinwagen was er ingereden op een botsabsorbeerder die op de linkerrijstrook stond om arbeiders te beschermen. (vrt.be)

    De lichte vrachtwagen reed tegen een botsabsorbeerder, die vervoerd werd door een vrachtwagen. (standaard.be)

    35 jobs voor botsabsorbeerder gevonden: Je rijdt met een botsabsorbeerder naar de werven in regio Oost Vlaanderen..Je houdt toezicht tijdens het lossen van de lading door je collega’s.. Chauffeur C – ..

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (30 Nov 2024 17:29)

    👍
    4

    #34

    plodderbad
    (zn. o.; ~en)

    plonsbad, bad om in te plodderen

    vnw: plodderbadje: ondiep zwembad voor kleine kinderen, pierebadje, kinderbadje

    De kasseiweg links van de kerk leidt langs de oude pastorij naar het Hof ter Leeuwe, een sympathieke speeltuin met plodderbad (bruzz.be)

    Ik wil ook een nog grotere villa. Ik wil ook een olympisch zwembad in plaats van een plodderbad van 9X5 meter. (forum-politics.be)

    Wat een luxe: een overdekt zwembad van 12m lang én een plodderbadje voor de peuters. (dewarmemeente.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 08:02)

    👍
    4

    #35

    kraken, op ~ staan
    (idioom)

    in een slechte positie verkeren, in slechte staat zijn
    NL: op instorten staan

    Scholen onder druk door uitvallende leerkrachten: ‘Het hele systeem staat op kraken’ … (DM)

    Brits rapport uitgelekt: “Russen hebben al meer dan 30.000 troepen verloren in Oekraïne, leger staat op kraken”. (GVA)

    De beslissing is een niet te missen alarmsignaal. Een van de pilaren onder de betaalbare gezondheidszorg voor iedereen staat op kraken. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (29 Nov 2024 18:25)

    👍
    5

    #36

    koudweg
    (bijwoord)

    cynisch, koud, zonder gevoel
    NL: botweg

    Koudweg omgebracht op het stort. De zaak van de 43 vermiste studenten uit het Mexicaanse dorp Ayotzinapa nadert haar ontknoping. (DM)

    Bij de gynaecoloog kreeg ik na het inwendig onderzoek koudweg te horen: ’Je hebt endometriose in het laatste stadium, en je zult nooit kinderen kunnen krijgen. (Libelle)

    Je mag gyproc niet “koudweg” tegen de muur schroeven omdat je dan alle basisprincipes voor een goede en deugdelijke plaatsing overboord gooit. (bouwinfo.be)

    Op geen enkel moment stond het Verenigd Koninkrijk ter discussie en de koning al helemaal niet. Hij zag de stemming voor wat ze was: zijn eerste grote parlementaire nederlaag. Geheel volgens zijn absolutistische overtuiging sloeg Willem hard terug. Zes kamerleden die tegen het budget hadden gestemd werden koudweg ontslagen uit hun openbaar ambt. (Johan Op de Beeck, Het verlies van België)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (29 Nov 2024 17:51)

    👍
    4

    #37

    plichtig
    (uitdr.)

    schuldig

    vnw: zich plichtig maken aan: zich schuldig maken aan

    znwb: Schuldig, inz. in de verb. zich plichtig maken aan; – ook in zelfst. gebr.

    gwnt: (Zuidn.) schuldig; zich plichtig maken aan

    Ten 4 ure 25 keerde hij terug met zijne uitspraak : Gzolgosz is plichtig verklaard aan moord met voorbe dachtheid gepleegd. (tenmandere.be)

    Die heilige man was plichtig bevonden van aftroggelarij. (historischekranten.be)

    Verklaart beklaagde plichtig aan de ten laste gelegde feiten zoals in de dagvaarding omschreven. (arrestendatabank.be)

    In het recente verleden maakten de supporters van de club zich al drie keer plichtig aan gelijkaardige feiten. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 12:05)

    👍
    5

    #38

    pletsende regen
    (uitdr.)

    pletsregen; regen die tegen de grond pletst (pletsen); plensbui

    Chiro van start in pletsende regen (nieuwsblad.be)

    Afhaken vanwege de pletsende regen zondag was dan ook geen optie. (gva.be)

    Onder de pletsende regen verzamelden zich op woensdagmiddag voor de school enkele moeders, vastbesloten om te verhinderen dat het kruisbeeld wordt weggehaald. (demorgen.be)

    In de pletsende regen speelde Daan onder meer ‘Refugee’ van Tom Petty and The Heartbreakers. (standaard.be)
    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Nov 2024 17:24)

    👍
    4

    #39

    pletsregen
    (zn. m.; ~s)

    hevige regen die tegen de grond pletst (pletsen); pletsende regen

    vnw: stortregen

    Groot Woordenboek der Nederlandse taal: (Zuidn.) plasregen.

    vgl. pletsbui; pletsen

    2102 is net in de pletsregen aangekomen in Kortrijk met achter zich IC 2338 Dendermonde (treinforeum.be)

    ritverslag 11 maart. Reeds wakker om 6.00u en wat hoor ik? Pletsregen (bloggen.be)

    fout: De zon scheen laag boven de einder en na de pletsregens van de laatste dagen voelde het een beetje als het begin van een Indian summer.
    goed: De zon scheen laag boven de einder en na de plasregens van de laatste dagen voelde het een beetje als het begin van een Indian summer.
    (taaldrop.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Nov 2024 17:21)

    👍
    4

    #40

    pletsbui
    (zn. v. ~en)

    plensbui

    vgl. plets; pletsen

    vgl. pletsregen

    Na een stevige wandeling (met bijhorende pletsbui), genieten van fruitsalade en een lekker warm dekentje. (facebook)

    Het was een hele leuke dag tot die zware pletsbui van een dikke 20 minuten even roet in de fun kwam gooien maar het Lommelse zand kan wel wat hebben (sidecarcross.be)

    Zo werd het toernooischema volledig door elkaar geschud nadat de eerste twee dagen stevig onweer en hevige pletsbuien de Pine Needles golfbaan … (nieuwsblad.be)

    Onderweg kregen we twee fatsoenlijke pletsbuien, maar de sfeer zat erin. (hbvl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Nov 2024 17:19)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.