Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Bekijk alle (33994) wijzigingen van deze gebruiker.
reilt en zeilt, eraan toe gaan
vnw: zoals het waait en draait: zoals het reilt en zeilt
Want in Engeland waait en draait alles rondom Londen. (hln.be)
Het is niet dat hij hier nu dingen zit te vertellen die niet algemeen gekend zijn, voor iemand die wat nieuwsgierig is over hoe het waait en draait in het politielandschap. (politieforum.be)
Doch zij vechten niettemin over russische en chinese standpunten, ingegeven door toestanden en belangen die niets te maken hebben met alles wat in België waait en draait. (volksunie.advn.be)
Zij brengen het beeld van de Nederlandse cultuur zoals zij waait en draait bij ons, de diverse gebieden waarin zij werkzaam zijn. (docs.vlaamsparlement.be)
De hele sociale programmatie voor de limburgse mijnwerkers, zoals ze waait en draait, betekent in de prijs van een ton staal nauwelijks 60 fr (npdoc.be)
Het is de bedoeling dat de schepen zijn ervaring deelt met de Vlaamse Scholierenkoepel en meer inzicht krijgt in hoe alles waait en draait (kw.be – 2016)
in Nederland: vuurwerk afsteken
vnw: een vuurwerk afschieten: een vuurwerk afsteken
Van Dale 2013 online: algemeen Belgisch-Nederlands
Als ze het vuurwerk afschieten moet de kat binnen blijven.
de belangrijkste medaille ter ere van de 1e Wereldoorlog na de IJzer medaille, ze werd uitgereikt aan alle soldaten die aan het front onder vuur gelegen hadden en hiervoor de vuurkaart ontvangen hadden
zie vuurkruiser
vnw: (bnl.) onderscheidingsteken voor militairen uit de Eerste Wereldoorlog
“Verschillende oudstrijders ontvingen na de eerste wereldoorlog een ‘Vuurkruis’.”(wo1.erfgoedlommel.be)
Kookfornuis, meestal op gas.
Een elektrisch fornuis wordt doorgaans een “elektrisch vuur” genoemd.
vnw:
•kachel
•fornuis
regio Mechelen: Ontrondende uitspraak = “vier” of “vie”
“Stekket vier mor oan, mor pasd’ oep vee a vingere.”
(Steek het fornuis maar aan, maar pas op voor je vingers.)
Maak de shiitakes schoon, verwijder de steeltjes en snijd ze in stukken. Doe ze in de pan bij de uitjes en voeg er tomatenpuree aan toe. Zet het vuur wat hoger (dagelijksekost.vrt.be)
Zet het vuur iets lager zodra het vlees aan alle kanten goudbruin is dichtgeschroeid, en voeg de versnipperde uien, de look en de rest van de boter toe. (demorgen.be)
vuilniszak, vuilnis
vnw: vuilniszak
zie ook vuil~
< andere definitie van vuilzak
Iedere week kan men zijn vuilzakken buiten zetten.
Ex van Britse man gooit vuilzak met bitcoins weg die nu meer dan 700 miljoen euro waard zijn (vrt.be)
Een Tongerse arbeider van de huisvuildienst die de vuilzak van de man oppakte, werd geprikt door een injectienaald. (demorgen.be)
Ruim 86 % van de stemmers vroeg om de afvalbak opnieuw te vervangen door een vuilzak. (standaard.be)
Bekijk alle (6705) reacties van deze gebruiker.
He lemma zelf is mokse en het voorbeeld spreekt over mokske, dat is al een beetje verwarrend.
Ik heb ChatGPT eens alle bronnen laten doorzoeken, niet alleen voor West-Vlaanderen, maar voor heel Vlaanderen en die vind niets, behalve … onderhavig lemma in het VW :)
Nu, dat wil nog niet zeggen dat het woord niet bestaat in deze betekenis, maar misschien moeten Gargamelius of hamamelis eens uitsluitsel of toelichting geven… Ik zal hen een berichtje sturen ;)
Ik heb het eens aan AI gevraagd en die geeft – voor wat het waard is – volgende toelichting:
1. Het element -tist in woorden als Baptist, artist
Dit komt via het Frans (artiste, baptiste) uit het Latijn.
In het Latijn vinden we vormen als -ista (Grieks: -ιστής / -istēs) = iemand die een bepaalde praktijk of overtuiging volgt.
artista → “kunstenaar”
baptistēs → “doper”
Dus -tist is uiteindelijk Grieks van oorsprong (-istēs) en betekent “iemand die iets doet / beoefent”.
2. Het Italiaanse tizio
tizio betekent zoiets als “kerel, iemand, een zekere persoon”.
Het stamt uit de Latijnse eigennaam Titius. In juridische of retorische contexten werden Titius, Seius, Caio gebruikt als willekeurige voorbeeldpersonen (zoals wij Jan en Piet zeggen).
Vandaar kreeg tizio de algemene betekenis “een of andere vent”.
3. Vergelijking
-tist (van Grieks -istēs) en tizio (van Latijn Titius) hebben helemaal geen etymologische verwantschap.
De gelijkenis in klank (tist, tizio) is puur toevallig.
Ik denk dat dit SN is, de bronnen anw, Van Dale, … vermelden het ongemarkeerd in deze betekenis en er zijn meer goegels in .NL dan .BE:
Richard Groenendijk herdenkt Corrie van Gorp: “Ze was nog heel vief” (nproradio2.nl)
Rita was een dametje dat er dan wel afgetakeld en oud uitzag, maar heel vief kon dansen. (theaterkrant.nl)
enz.
Wel vermeldt het vnw een andere betekenis van vief die Vlaams zou zijn: in België ook: onstuimig, lichtgeraakt
Maar in die betekenis ken ik het niet en vind er ook niet direct voorbeelden van. Iemand?
Ik zet bovenstaande vief tot nader order op SN.
Ik kwam er op via: https://www.nporadio1.nl/fragmenten/de-taalstaat/01988e9a-7f89-70da-952a-2bc72e4f44d8/2025-08-09-het-vergeetwoord-bladwijzer
Dus in NL blijkbaar een ‘vergeten woord’ terwijl het in Vlaanderen toch heel gangbaar is.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
