Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit is een willekeurige selectie woorden van wat het Vlaams woordenboek zoal te bieden heeft. Herlaad voor meer.
ijstaart in de stijl van een kerststronk of nieuwjaarsstronk
syn. ijsbuche
IJsstronk met hazelnoten en fruit (colruyt.be)
reflecteren op, nadenken over, reageren op
“Vroeger zou je de reflex maken om je wasmachine te gebruiken omdat de zon schijnt, of denken dat dat het goede moment is om je auto op te laden”, vertelt Hilde.” (cebeo)
“Als sociaal werkers moeten we meer de reflex maken: wat zit er onder de nood aan basisbehoeften? Kleine culturele insteken kunnen heel betekenisvol zijn.”. (cultuuroptil.be)
Wanneer hulpverleners en zorgorganisaties oog hebben voor de familie en de reflex maken om hen op een familievriendelijke manier te informeren, ondersteunen en betrekken, heeft dit een grote impact. (vvponline.be)
stampen, pletten van aardappelen, groenten, …
zie ook stoemp
Kinderarbeid bij de Sjarelkes . Samen de patatten stoempen …. (Facebook.be)
ongeveer 25 min later
- Doe klomp boter bij de patatten
- Stoemp de patatten
- Doe scheut melk (dames, scheutje water) bij
… (weljongniethetero.be)
Nadien stoempen en je krijgt een heerlijke wortelpuree (mamaforum.libelle.be )
> andere betekenis van stoempen
werf met een installatie om puin te breken en te verpulveren, o.a. bij wegeniswerken
VD2016 online: BE
google2016: .BE (>31.700) ; .NL (>890)
zie ook breekcentrale
nieuwsblad.be: Buurtcomité tegen komst van breekwerf
ademloos.be: De breekwerf – waar beton tot puin vermalen zal worden – stond te dicht bij de huizen.
bureau dat een studie (onderzoek) verricht, vaak naar de haalbaarheid van projecten die naargelang de uitkomst al of niet uitgevoerd zullen worden
vnw: studiebureau, studiebureel: adviesbureau, ingenieursbureau, ontwikkelingsafdeling binnen een bedrijf
Van Dale 2018 online: BE 1) adviesbureau; 2) ingenieursbureau
DS2015 standaardtaal
NL/SN: onderzoeksbureau
ook: studiekantoor
vgl. studiedienst
“Heer Peeters”, poogde ik hem gerust te stellen, “VDC is net zo onpartijdig als het studiebureau dat zowel voor Uplace als voor de Vlaamse regering opdrachten uitvoert.” (Louis van Dievel, deredactie.be)
mokken, koppen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Pruilen, mokken. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
Da’ wijf kan gans(ch)e dagen doezen. Dieë koppigaard zit daar in den hoek te doezen, Cornelissen-Vervliet (1899)
De Leo kan soms dagen aan een stuk doezen als em zijn goesting ni krijgt, just een klein joenk.
(Leo kan soms dagen aan een stuk mokken als hij zijn zin niet krijgt, net een klein kind.)
> andere betekenis van doezen
De panger is een term die in de Vlaamse kustvisserij gebruikt wordt voor de ‘deelvis’. Het is het deel in natura (vis) dat de visser na een zeereis meekrijgt naar huis voor eigen gebruik.
zie ook pander
Na de reis trekken de vissers met hun panger naar huis, soms worden deze vissen thuis gegeten, soms wordt er een deel van verkocht of weggeschonken.
Contaminatie van dank u wel en merci.
Een overvloed van dankbaarheid willen betuigen (vaak van de arbeidersklasse tegenover de hogere).
NL: dankuwelastublieft
ook ironisch gebruikt
- Ge moogt een jaar naar Liverpool, het is een grote opdracht in een gesticht.
- Waar ligt dat eerwaarde? In Engeland, ge zult wel zien.
- Jawel Eerwaarde. Dankuwelmerci, Eerwaarde.
(Uit: terpentijn en Oorlog, Stefan Hertmans).
Antwerpen dankuwel merci
‘t schoon verdiep betaalt al mijn facturen
schoenen, sjakosjen, lingerie
kon dit maar eeuwig blijven duren
(Tekst: Fritz Van den Heuvel, uitvoerder Ronny Mosuse
origineel: ’Si tu t’ appelles melancolie’ van Joe Dassin)
Dankuwelmercie hè madam om alles op te eten en voor mij niets meer over te laten.
stukje, brokje
vnw: kruimel, brokje, stukje
Woordenboek der Nederlandsche Taal: morzel: znw., thans in Zuid-Nederland nog in gebruik, en aldaar m.; Kiliaan (1588) heeft ”morsele, mica, frustulum”.
- In den zin van kruimel opgegeven bij Cornelissen-Vervliet, ook oneigenlijk. De Germaansche stam murs- naast mursk-: vergelijk mors komt ook voor in hoogduits mörser, in middelhoogduits zermürsen enz.
“Geeft de mörzels aan de kiekens”, Cornelissen-Vervliet (1899)
Van Dale 2016 online: BE deel, kruimel, brok
zeer veel uitspraakvarianten
zie ook muizel; morzel, geen ~ willen afstaan
Zelfs een morzel grond wordt niet zomaar weggegeven.
“Nooit zal men ons een morzel gronds ontwringen,
Zoolang één Belg, ’t zij Waal of Vlaming leeft.(bis)”
(tekst van de Brabançonne)
demorgen.be: Volgens Van Ranst wordt het steeds duidelijker dat “sommige grootbanken zich gedragen als criminele organisaties en sommige allerrijksten geen morzel solidariteit tonen”.
benoeming die een persoon verkregen heeft door gebruik te maken van zijn “charmes”.
In ruimere zin, wanneer iemand een hoger functie bekomt zonder de officiële procedure te volgen, maar door onderling gekonkelfoes.
vlaanderen.be/taaladvies: Canapébenoeming wordt in België gebruikt als iemand promotie maakt door een seksuele relatie met een hogergeplaatste aan te gaan. Het woord kan ook algemener verwijzen naar een professioneel voordeel dat niet via de geijkte procedure maar tijdens geheime onderonsjes geregeld is. Canapébenoeming is wellicht overgenomen uit het Frans, waarin promotion canapé gebruikelijk is.
vgl. canapépolitiek
Je mag er zeker van zijn. Dat is een canapébenoeming!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
