Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    gene

    Dit is slechts 1 definitie voor "gene." Bekijk alle definities.

    gene
    (lidw. van onbepaaldheid)

    geen

    enkel verwijzend naar een mannelijk zn., eventueel uitgesproken met de verbindings-n

    Van Dale 2013 online: oude verbogen vorm van geen.

    “Gene kattenpis,” zei Jan Becaus. Hij kreeg ervoor op zijn dak. Die ‘kattenpis’ kon er nog wel mee door want dat staat in Van Dale, maar die ‘gene’ was er over!

    Dat is gene zever zenne!

    Ene is gene, zei de Jean en hij bestelde nog een pint.

    Er is er in heel Vlaanderen gene(n) ene die nooit gene zegt.

    12 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Marcus (09 Aug 2021 22:35)

    👍
    397

    Reacties

    zie ook:
    http://www.vlaamsetaal.be/forum/topic/354/last#p4377

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 18 Jun 2013 08:09

    Ik denk dat Van Dale het heeft over het aanwijzend voornaamwoord ‘gene’, ter aanduiding van iets in de verte. „Aanschouwt gene woordenboeken!“, dus die woordenboeken daarginds. We bezigen het vooral in ‘diegene’, ‘hetgeen’, ‘deze en gene’ enz., maar pakweg 1% van de bevolking gebruikt ‘gene’ als aanwijzend voornaamwoord.
    Vergelijk in het Duits: ‘jener, jene, jenes’ etc. (courant gebruikt, ofte in het Engels: ‘yon’, yonder’ (vooral hier in Noord-Engeland en in Schotland nog gebezigd).

    Toegevoegd door Rodomontade op 18 Jun 2013 11:53

    Nee, nee Rotomon, niet over gene zoals in ‘deze en gene’. Het gaat wel degelelijk over gene in de betekenis van geen.

    VD: (oude verbogen vorm van)zie geen1, geen2, geen3, geen4, geen5

    En dat gebruikt 100% van de Vlamingen (minus Hugo Camps, Mia Doornaert en Marcel Vanthilt. Maar die laatste gebruikt dat heimelijk ook, daar ben ik zeker van :)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 18 Jun 2013 21:28

    Volgens mij is er een verschil tussen ‘oude verbogen vorm’ en ‘verouderde verbogen vorm’.

    Toegevoegd door ruud op 22 Jun 2013 19:16

    Voor de correctheid heb ik het in het lemma aangepast met ‘oude verbogen vorm’.Iets oud is niet per se buiten gebruik. Wie zijn gat verbrandt moet op de baren zitten is een oud gezegde maar nog brandend actueel.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 22 Jun 2013 19:51

    Voor de correctheid is het juistheid :-)

    Toegevoegd door LeGrognard op 22 Jun 2013 23:11

    Haha, LG, ja 25 jaar! Geef toe, het zou Fred Emmer in NL nooit overkomen zijn :)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 23 Jun 2013 11:20

    Ik geef het grif toe!

    Toegevoegd door LeGrognard op 23 Jun 2013 11:32

    Ook volgens mij is er natuurlijk een verschil tussen oud en verouderd. Maar is er volgens Van Dale een verschil tussen ‘oude’ verbogen vorm en ‘verouderde’ verbogen vorm? Indien ja, wat is de relevantie in het geval van ‘gene kattenpis’?

    Toegevoegd door de Bon op 23 Jun 2013 13:32

    VD gebruikt die kwalificatie niet zo dikwijls. Zaliger is bv. een oude verbogen vrouwelijke vorm van ‘zalig’. Maar mijn vader zaliger is perfect SN. Dus het zegt niets over de SN-status. Het zegt alleen dat het al lang bestaat.
    Bij de kwalificatie ‘verouderd’ gaat het eerder om iets dat door de tijd heen niet meer gebruikelijk is. Voorbeelden:
    bij ‘baar’: (verouderd) open, ruw •de bare zee
    bij ‘diadeem’: (verouderde literaire taal) kroon, heerschappij, regering

    Mijn interpretatie is dat ‘gene’ al oud is, nog altijd bestaat en in VL meer dan ooit gebruikt wordt.

    Anderzijds zal ik het lemma wat verfijnen want gene is in het actueel taalgebruik enkel (of vooral?) van toepassing op mannelijke zn. Tenzij misschien in bepaalde regio’s? (Het is gene vrouw om zonder handschoenen aan te pakken??)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 23 Jun 2013 14:13

    Euh, LG, toch nog even terugkomen op uw ‘tussentaalse verspreking’. Ik ga daar niet mee t’ akkoord. ‘Gene kattenpis’ is geen tussentaal, het is voor mij standaardtaal. Alleszins in VL (Belgisch-Nederlands als ge wilt). Kortom, Jan Becaus heeft daar geen minste taalfout gemaakt voor zijn Vlaams tv-publiek. (Ik ga wel t’akkoord met het argument van de taaladviseur van de vrt dat het taalgebruik op het nieuws in overeenstemming moet zijn met de sérieux van het nieuws. Dus informele uitdrukkingen of woordenschat zoals ‘gene kattenpis’ moeten niet al te veel gebruikt worden.)
    En anders ga ik de zaak omdraaien: Als ik elk Noord-Nederlands taalgebruik op het NOS-journaal als ‘tussentaal’ moet bestempelen dan zijn we nog niet thuis.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 23 Jun 2013 16:03

    Ik heb het eens uitgezocht waar het over gaat. Het bedoelde ‘gene’ is een oude verbogen vorm bij vrouwelijke woorden in het enkelvoud en bij meervouden. Dat zijn dus andere verbogen vormen van ‘geen’ dan die in de gesproken taal in Vlaanderen.

    ‘Kunst is geene zaak van regering’ is in NL een vrij bekende uitspraak van eerste minister Thorbecke. Als je googelt naar ‘geene zaak’ (met dubbele ee) vind je ook 19e-eeuwse en vroeg-20e-eeuwse teksten uit Vlaanderen.

    Toegevoegd door ruud op 26 Jun 2013 14:31

    Voeg een reactie toe

    Ingelogde gebruikers kunnen reacties aan deze definitie toevoegen.

    Log in

    Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

    Uw gebruikersnaam
    Uw geheime paswoord

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.