Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
bitter
Rauw witlof lust ik niet. Té brak van smaak.
> andere betekenis van brak
gehaast
zie ook: presseren, presseert ni, ’t ~
→ Fr. pressé
Ik ben gepresseerd, want ik moet over welgeteld 8 minuten op de trein zitten.
een Jupiler biertje
ook Jupeke; jupke
Allez menneke, ik lust nog wel een juupke!
Hoelang gaat Jupiler nog volhouden dat enkel mannen van een Jupke kunnen genieten? (demorgen.be)
“Eerst nog een pitstop bij Dimi en daar op het terras nog een juupke gedronken in het zonneke.” (steenbakkers.be)
“Maar dat neemt niet weg dat ik tijdens de film wel één Juupke drink ;)” (hondaclub-belgium.be)
“en ge kon me niet aanspreken ?? zo verlegen ?? ge had heus wel een juupke gekregen zenne !!” (flat4free.be)
Jezus
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): jezus:
In de zegsw. ‘Deezeken de oogen uitsteken, het te bont, te bar maken.
’Dat gaat over zijn hout. Menschen, houdt op, want waarlijk ge steekt Deezeken zijne oogen uit!’ De Mont en De Cock, Vl. Vert. (1898).
(Hageland) Zjuzzeke, Jezeke
zie ook danke Dezeke, Dezeke kijft
smoort, smoort, smoort ’n sigaret
doe voort, voort, voort en smoort zo lank a ge nog asem hèt
vraagt on Deezeke, lieve God
dat ’m boven al e pleutske lot
mor da g’ eerst nog moet trekke on oe sigaret
(naar de Strangers)
Ge meugt Diezeke zijn ogen niet uitsteken!
In Djezekes tijd (heel lang geleden)
spottende uitdrukking die aangeeft dat iemand overbezorgd of bang is
zie ook klamper
Toen ik nog een jong meisje was mocht ik nooit alleen de deur uit. Ons moeder was bang dat ik van de klamper zou gepakt worden.
straatsteen van natuursteen (meestal porfier), kinderkopke
anw: (vooral) in België: dikke, min of meer vierkante straatsteen met een afgeronde bovenkant
vnw:
•kei als straatsteen, soort kinderhoofdje, kinderkopje
•straatweg met keien
Van Dale: kassei
1300 ‘straatweg, straatsteen’ < Picardisch cauchee (Frans chaussée)
DS2015 kasseien: straatstenen: standaardtaal
zie ook kasseiweg, kasseibaan, kasseistraat, kasseiwegel, kasseidreef, kasseilegger, kasseikapper, kasseisteen, kasseihelling
Mijn armen doen zeer van te veel op kasseien te fietsen.
Als ge met dees regenweer de kasseis gaat doen, past op dat ge met uwe velo er ni van onderuit schuift.
eventueel
Van Dale 2017 online: BE, ambtelijk
zie ook gebeurlijke ongevallen
Wij zijn niet verantwoordelijk voor gebeurlijke ongevallen.
Zullen wij bij een gebeurlijk splitsing van België ook daar gemeentelijke referenda organiseren? (vrt.be)
Van competitievervalsing is echter geen sprake, omdat het reglement werd aangepast en alle wedstrijden van Moeskroen gebeurlijk zullen worden geannuleerd. (demorgen.be)
huishoudelijke dienst, voorraad kantoorbenodigdheden (Frans économat)
vnw:
•administratieve dienst
•kantoor van de econoom
Als uw pen leeg is, gaat ge er maar een nieuwe halen in het economaat.
medelijden
zie ook: medelij
< Frans compassion <Lat.compassio < pati, lijden.
wnt:
znw. vr. Ontleend aan latijn compassio en frans compassion.
Medelijden, deernis. Thans alleen in Zuid-Nederland.
“Hebt medelijden, hebt compassie, hier met een armen blindeman”, Stijn Streuvels, Minnehandel (1903).
“Compassie strijkt geen zalf, medelijden alleen is niet genoeg” (Cornelissen-Vervliet)
Belgisch-Nederlands volgens het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
Van Dale 2016: 1 medelijden
•compassie hebben met …
zie ook zonder compassie
Ik had compassie met die vrouw in haar rolstoel.
vervaardigd uit plastiek (plastic)
vnw: in België vaak voor: plastic, van plastic
plastieken (van plastic) is Belgisch-Nederlands volgens het referentiebestand van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
Van Dale online: BE, informeel
In de provincie Antwerpen: plastikken
Sommige mensen die veelvuldig botox in het gezicht gebruiken, hebben precies een plastieken kop.
Dat plastieken speelgoed is geschikt voor de leeftijd van 3 tot 6 jaar.
De bezoekers uit andere werelddelen hebben zich ongelooflijk vermaakt in de plastieken en betonnen setting van Doha en wijde omstreken. (demorgen.be)
straling
< Engels
Van Dale 2017
x?stralen
verouderd röntgenstralen
zie ook X-stralen; verzamellemma geneeskunde
Met x-rayapperaat worden zaken doorgelicht.
bloemenruiker, bloemenboeket
ook bloemenkee
< contaminatie van het Franse woord bouquet /boekee/ en bloemen
Van Dale 2018 online: BE; schertsend
zie toupee, bloementuil
Bloemekee van geknipt papier
‘k Heb voor mijn verjaardag een schone (schoon) bloemekee gekregen van m’n ventje.
Dien bloemenkee rode rozen moogt ge inpakken.
> zie andere betekenis van bloemekee
voor een korte periode een hotelkamer huren voor seks
wnt:
- kameren: In eene bijzondere opvatting, t.w. met betrekking tot eene vrouw met welke een man heimelijke liefdesbetrekkingen heeft (een liefje, eene bijzit).
- gekamerd: als uitdrukking eener kenmerkende hoedanigheid. Van eene vrouw, die met een man in geheime betrekking leeft. Op eene kamer gezet, die zij op kosten van haren minnaar bewoont; doch bij uitbreiding als benaming gebezigd van eene bijzit.
Hij heeft daar ergens een gekamerd modemaakstertje. In die buurt wonen veel gekamerde meisjes. poëem WNT
Hij houdt aan met de vrouw van zijn beste vriend. Zij gaan dan ook geregeld kameren.
badpak
Van Dale: (formeel) kledingstuk om in te zwemmen of te zonnen: badpak, bikini of zwembroek
zie ook verzamellemma kledij
Ik moet mijn badkostuum nog zoeken, want morgen gaan we zwemmen.
gelukzak, geluksvogel
vgl.: piet hebben
Da’s nogal ne pietzak; hij heeft de lotto gewonnen.
verkoudheid met lopende neus
vnw: verkoudheid
-een snotvalling hebben: snipverkouden zijn
zie ook valling, kopvalling
Ik heb een snotvalling en heb geen papieren zakdoekskes meegebracht.
Op dagen dat de gevreesde smerige snotvalling uw leven sowieso al vergalt, doet het noodlot overuren opdat u zich nog ellendiger zou voelen. (Louis van Dievel – vrt.be)
bloot, naakt
vr. in haren blote
mv: in hunnen blote
Zet de dokwerkers ni in hunne blote!
De kinderen hadden de gasten al binnengelaten, nu stond hij daar gevangen in de keuken … in zijne blote, het fleske bier nog in de hand.
“Goed, want ik heb mijn sjoeke nog eens in zijnen blote gezien”, antwoordde Nikki. (HBVL 24/03/07)
“Die keer dat ge aan de deur van dat huis aanklopte om een cent te vragen en er een vrouw in haren blote kwam opendoen.” (Louis van Dievel, Landlopersblues 2016)
“Ondertussen ook al wel wat rare dingen meegemaakt. In Barcelona is het normaal dat er zo nu en dan eens mensen in hunnen blote rondlopen of fietsen haha.” (https://elsita.waarbenjij.nu/reisverslag/3450217/volop-zomer)
rijkswachter, nationaal politieagent
bij de fusie van de politiediensten is deze benaming verdwenen
uitspraak prov. Antw.: zjandaareum, zjanderm, zjandeirrem, zjandarm
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal: rijkswachter
De gendarmen zorgden ervoor dat de betoging niet uit de hand liep.
> andere betekenis van gendarme
grote dwaasheid, zinloos gedoe
Van Dale 2015 online: zottekesspel
(Belgisch-Nederlands, spreektaal)
1.grote dwaasheid
2.chaotische toestand, dwaas of zinloos gedoe
Wat voor een zottekesspel is me dat, vandaag zus en morgen zo!
vacaturestop, personeelsstop
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: standaardtaal
ook: wervingsstop
Om de crisis te counteren vaardigde de directie al een tijd geleden een aanwervingsstop uit.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
