Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
Het is een broodje van bladerdeeg waarin 1 of 2 worsten verwerkt zijn. Het wordt doorgaans warm gegeten.
In Nederland: saucijzenbroodje
Den bakker ier om den hoek bakt de lekkerste worstenbrooikes van et dorp.
Met verloren maandag wordt er in de provincie Antwerpen altijd worstenbrood en appelbollen geten.
doos voor boterhammen of lunch mee naar ’t werk of ’t school te nemen
NL: broodtrommeltje
DS2015 standaardtaal
Kleine brooddoos
Van wie is die brooddoos met da beschimmeld brood die hier al weke staat?
trailer Waes vs Wauters: “De brooddoos van menne kleine gepikt”
‘Kinderen met een lege brooddoos in de rijkste regio ter wereld, dat mogen we nooit aanvaarden’ (Knack titel 140618)
> andere betekenis van brooddoos
volgens het gewestplan niet thuishorend in een bepaald gebied
Van Dale 2018 online: BE; van gebouwen volgens het gewestplan niet gesitueerd in een gebied met een bestemming die past bij het gebruik van het gebouw (woonzone, landbouwzone, industriezone)
antoniem: zone-eigen
Die fabriek mag daar niet gebouwd worden, het is een woonzone. Ze zou zonevreemd zijn.
Jeroen Olyslaegers in De Morgen: “Wie is ooit op de hallucinante term ‘zonevreemd bos’ gekomen?”
demorgen.be: De Vlaamse regering heeft een akkoord bereikt over de bescherming van 12.500 hectare zonevreemde bossen.
veiligheidsspeld
vnw: veiligheidsspeld
zie slutspelle, toespel, toespang, toespelle
Er is een knoop van mijn broek, even een toespeld er in en hij is weer gemaakt.
erg, hevig, intens, geweldig
Kan zowel positief als negatief gebruikt worden.
zie ook vree, vree goe, serieus
Ik heb mij wreed geamuseerd.
Er is een wreed accident gebeurd. Hij is er wreed goe van af gekomen.
gevoelig voor
< Frans sensible à
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Kritiek, daar is hij nogal gevoelig aan.
in Nederland: vluchtstrook
Van Dale 2016 online: BE
zie ook verzamellemma wegcode
zie ook pechstrookrijder
vgl. reddingsstrook, moordstrook
Als je auto op de pechstrook staat, moet ge bij het uitstappen een fluovestje aan doen zodat je goed zichtbaar bent voor het aanstormende verkeer.
bumper
< Fr.: pare-chocs
De auto’s stonden met de baarchocs tegeneen, ik geraakte niet meer weg (bumper aan bumper).
wanneer iemand kwaad is en niet meer wil praten, zoals een televisietoestel dat wel beeld geeft maar geen geluid laat horen
Charel: Zoetje, ik ben thuis
Marie: … (kijkt niet op)
Charel: Ik heb pistoleekes meegebracht
Marie: … (doet voort waar ze mee bezig is)
Charel: Oei oei, ’t is weer beeld zonder klank precies…
exploot van de rechtbank om te verschijnen voor de rechter
Ik heb een dagvaardiging ontvangen omdat ik mijn boetes nooit betaal.
meisjesstudent, studente
vnw: studente, meisjesstudent
Onze studentin gaat in oktober op kot in Leuven.
waterketel, fluitketel
vnw: waterketel, fluitketel
< moor, moer waterketel (Zuid-Nederland, Gelderland). Beeldspraak voor moor ‘iemand met donkere huid’, < latijn maurus ‘oorspronkelijk bewoner van Mauritanië, later ook elders wonend iemand.’. De ketel werd zwart van op het vuur te staan. (A. Weijnen)
zie ook moeër, moer en de andere definitie van moor
De moor staat nog op de stoof.
Het moorke kookt.
Even besparend is de elektrische waterkoker, die is veel efficiënter dan een moor op het gas, nu gaat alle water om te koken eerst daarin. (bruzz.be)
Koffie word gezet op de oude wijze, met een moor op’t gasvuur. (forum.politics.be)
arbeidscontractant, tijdelijk ambtenaar
verkorting van contractueel ambtenaar
antoniem statutair
Van Dale 2016 online:BE
< Frans contractuel
In uitvoering van de wet van 20 februari 1990 betreffende het personeel van de overheidsdiensten en van sommige instellingen van openbaar nut en de wet van 10 april 1995 betreffende de herverdeling van de arbeid in de openbare sector, zijn er ook op het ministerie van Financiën meerdere contractuelen in dienst.
naaien met een machine
zie ook stikmachine, naaimachine
Stikken gaat veel sneller dan naaien met de hand.
tarief van een medische behandeling dat niet hoger is dan het bedrag dat door het ziekenfonds wordt terugbetaald
vnw: (bnl.) tarief dat de ziekteverzekering terugbetaalt voor geneesmiddelen, consultaties enz.
Het terugbetalingstarief wordt door het ministerie bepaald.
spuugzat
Van Dale 2013 online: algemeen Belgisch-Nederlands
Van Dale 2020 online: BE, informeel
iet of iemand kotsbeu zijn: iets of iemand (spuug)zat zijn
zie ook: kotsmoe, kotsmuug, spugende moe, brakende moe
De autostrade zit weer vol met camions. Ik ben da kotsbeu!
gegarandeerd, zeker en vast
uitspraak:
- ook garantie
- de nadruk op de gá en de tí: gá-ran-tí
- ‘t’ wordt uitgesproken als ‘t’ en niet als ‘s’
Garanti zeker dat ik kosten aan m’n huis doe als ik de lotto moest winnen!
Ge kunt er garanti van op aan dat ik er morgen om 6u zal staan.
Het is helemaal gene garanti dat het morgen schoon weer wordt hé. Deboosere spreekt van kans op onweer.
motor, motorfiets
Taaladvies: “Standaardtaal is motor of motorfiets. Moto is geen standaardtaal.”
VRT Taal: “Franse verkorting. Algemeen Nederlands zijn: motor, motorfiets”
zie ook wegcode; motorijder; motoclub; motocross; motobende; motoparking; motopiloot
Met de moto geraakt ge veel sneller door het drukke fileverkeer.
Brussel met de moto (mobilite-mobiliteit.brussels)
Moto’s parkeren (stad.gent)
Terwingen rijdt zelf met de moto en benadrukt dat hij niet tegen motorrijders is (vrt.be)
De schoten zouden van een gemaskerde bende komen die zich met de auto of met de moto verplaatste. (vrt.be)
Sportcommentator Carl Berteele volgt de file live vanop de moto en brengt verslag uit. (vrt.be)
Genoeg van rijtaksen? Rij met de moto (tijd.be)
Meisje van 4 racet met de moto (standaard.be)
weg gemaakt met kasseien
vnw: straatweg
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
zie ook kasseistraat, kasseibaan
vgl heirbaan
zie ook wegcode
Als het regent liggen de kasseiwegen er voor wielertoeristen gevaarlijk bij.
suède, hertsleer
vnw: (peau de) suède
Grote Van Dale 2005; Van Dale 2017 online: BE
1.hertsleer
2.(algemeen Belgisch-Nederlands) suède
ook: daimleer
Ik hou niet van leer, maar schoenen in daim uitgevoerd, vind ik wel mooi.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
