Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
restaurant, eethuis
plaats waar ge iets kunt drinken en snacks of kleine maaltijden kunt eten (spaghetti enz.)
< Frans une taverne < Latijn taberna
Van Dale 2018 onder “taverne”: 2 eetcafé, wijnlokaal
We gaan sebiet in de taverne ne carbonara gaan eten, gaat ge mee?
gehaktballetje
Afbeelding zie hier
We eten vandaag tomatensoep met ballekes!
> andere betekenis van balleke
is standaardtaal in België
standaardtaal in het hele taalgebied zijn: zogenaamd en zogeheten
Het zogezegde wondermiddel om te vermageren heeft geen knijt geholpen.
" Veel zogezegde charmezangers zingen live zo vals als een kat. (standaardtaal in België)" Taaladvies.net
printen, afdrukken op de printer
In Nederland: printen, uitprinten, afdrukken
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
N.B. ‘Uitprinten’ is geen contaminatie van uitdraaien en printen. Zie http://www.onzetaal.nl/taaladvies/advies/uitprinten
Een momentje, ik zal het formulierke eens afprinten voor u, dan kunt ge het invullen.
slinkse trucjes, manier om met zo weinig mogelijk inspanning iets te kunnen bereiken. Ook als: “trukken van Luie Sjarel”. (truken van luie Sjarel)
vnw: truken van de foor: de kneepjes van het vak, de geheimen van het vak, de beroepsgeheimen
zie foor
ook truken van de foor, trucs van de foor
Leerling: “Waarom heb ik nu maar een half punt gekregen op die oefening meester? Mijn uitkomst is toch juist?”
Leraar: “Het is goed dat ge uw uitkomst hebt, maar ge moet het wel op de juiste manier berekenen. Geen trukken van de foor in mijn les!”
Zo komen er ook telkens trucs van de foor aan te pas om het publiek mee te krijgen. (standaard.be)
Daar zijn de truken van de foor weer – De Standaard Mobile
In Truken van de foor nemen Freek Braeckman en Julie Van den Steen ons dagelijks gedrag onder de loep. (een.be)
laf weer: zwoel, zwaar, doef, drukkende temperatuur
in Nederland: benauwd weer
Een duik in het zwembad doet deugd bij zo’n laf weer.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
in Nederland: wettelijke aansprakelijkheid
“Wat betekent burgerlijke aansprakelijkheid (BA)?
Loopt iemand anders schade op door jouw fout, onvoorzichtigheid of nalatigheid? Dan ben jij daar aansprakelijk voor. Dat betekent dat je verplicht bent om het slachtoffer schadeloos te stellen: je herstelt de schade of betaalt een schadevergoeding.
Het ‘burgerlijke’ wijst erop dat de schade berokkend wordt door de ene burger aan de andere burger, en bijvoorbeeld niet aan de staat.” (kbc.be)
“Wettelijk bent u verplicht een verzekering Burgerrechtelijke Aansprakelijkheid (BA) af te sluiten voor schade die u met uw auto veroorzaakt aan anderen.” (optimo.be)
gipsplaten, gipskarton
Gyproc® is een merknaam van Saint-Gobain Construction Products, zie verwaterde merknamen
vergelijk: gyprocplaat
ook samenstellingen zoals: gyprocwerken, gyproclijm
afleidingen: ww. gyprocken
Nemen ze in de gamma Eco-Cheques aan voor … spaarlampen,tl’s,led en armaturen ervoor,gyproc van het merk gyproc zelf,alles voor de tuin dat niet motorisch is of geen vergif,alles van fsc en pefc hout … (facebook)
Gyproc van het merk knauf 2600×1200×12.5Mm (2dehands.be)
De kader heb je toch nodig en moet je steeds plaatsen. Een dikkere Plastiek kost ook snel 1€/m², en voor 3€/m² heb je al een “onbekende” gyproc van de DHZ ertegen, of voor 5€/m2 een osb… (bouwinfo.be)
Gyproc (of gipskarton): makkelijk en flexible (…) Gyproc wordt ook wel droog pleisterwerk genoemd omdat er, in tegenstelling tot natte pleisterwerken, geen water aan te pas komt. (offrea.be)
als ge’t lijmt met gyproclijm hebt ge geen vijzekes nodig zenne (bouwinfo.be)
Een aannemer met liefdesverdriet, noem het een gyprocken hart. (twitter)
Je kan het zien (toont zijn geschaafde handen), ik ben thuis aan het gyprocken en schilderen.(veto.be)
verse witte kaas, kwark: kaas gemaakt van melk of room die geen rijping ondergaat
vnw: plattekaas: kwark, wrongel
Van Dale 2018 online: BE
ook: platte kaas
Lekker, plattekaas met aardbeitjes!
“Geen honderd potjes plattekaas kunnen mijn honger stillen. (standaardtaal in België)” Taalunie
Zet die plattekaasjes maar in de frigo.
uithalen, uitspoken
vnw: uithalen, uitspoken, uitrichten
-iets uitsteken: een streek uithalen, iets uitspoken
Van Dale 2018: uitdrukking; BE iets uitsteken
een streek uithalen
andere betekenis van uitsteken
Wat voor kattekwaad hebt ge nu weer uitgestoken? Zal het opnieuw klachten regenen?
laars
< Frans: la botte
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma kledij
Als ge in de modder wilt springen, moet ge uw botten aandoen.
Italië es bekend vô zijne karakteristieke vorm, namelik een botte. (West-Vl.)
> andere betekenissen van bot
(studententaal) (op het) uithangbord met aankondigingen, (op het) mededelingenbord (ook elektronisch)
Van Dale 2015 online: BE
“Ad valvas” is een uitdrukking die gebruikt wordt in (vooral Belgische) universiteiten en hogescholen, met als betekenis “op de mededelingenborden”. Wikipedia
zie ook valven
Informatie die ad valvas wordt bekendgemaakt.
Alle bekendmakingen op de ad valvas moeten een stempel van het decanaat dragen!
Wie is verantwoordelijk voor de ad valvas?
Waarom verscheen dan een paar dagen geleden dit bericht op de Ad Valvas?
luchtkarabijn, luchtgeweer, luchtgeweer (SN: luchtbuks) met loden kogeltjes die op de kermis in gebruik zijn
ook: looikesgeweer (o.a. in de regio Waasland en prov. Antw.)
Mijn buur schiet met zijn looikesgeweer op de vogels in zijn kersenboom.
Firmin en ik moesten onze koppositie welhaast manu militari verdedigen, ik met een stevige knuppel, Firmin met zijn loodjesgeweer. (Louis van Dievel – vrt.be)
-glas bier, meestal pilsbier
-bierglas
vnw: pint, pintje
•(drink)glas
•glas bier, pilsje
zie ook pint
Van Dale bij pintje: Belgisch-Nederlands, informeel: glas pils
synoniem: pilsje, biertje
Jos: Komaan, we gaan een pintje pakken.
Karel: Ja ’t is goed, eentje!
Jos: Jaja, eentje, en dan gaan we naar huis.
Pintje klinken, pintje drinken, jongens wat een zaligheid, Wij doen mede aan dat tweede werkje van barmhartigheid. (A. Preud’homme)
Dan rijdt u ’s avonds de oprit op, gaat de garagepoort open, springen de lichten aan, rolt er een pintje uit de frigo, en springt Netflix aan terwijl u naar de zetel wandelt. (vrt.be)
Ergens in Antwerpen onder de Lieve Vrouwetoren:
- Ober, een ‘pinteke’, graag.
- Mijnheer komt uit Nederland?
(opm: pinteke is Nederlands-Belgisch)
Tegelijkertijd, ergens aan de Amsterdamse grachten:
- Garçon, een ‘biereke’ alstublieft.
- Mijnheer komt uit België?
een variatie van curieuzeneus, een nieuwsgierig (curieus) iemand
vnw: curieuze neuze mosterdpot: nieuwsgierig iemand
Typisch Vlaams: curieuze neuze mosterdpot: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 3
Jij bent een curieuzeneuzemosterdpot, jij hoort niet in mijn handtas te neuzen…..
“Bij het binnenrijden van het koninklijk domein had De Wever heel opzichtig een wit blad met de tekst ‘curieuzeneuzemosterdpot’ op zijn schoot liggen.” (De Standaard 1.2.2011)
Met Curieuzeneuzemosterdpot zet de gemeente Duffel op zondag 2 oktober de lokale natuur en duurzame initiatieven feestelijk in de kijker. (nieuwsblad.be)
Dat blijft geheim, curieuze neuze mosterdpot! (dl.be)
Stel bijvoorbeeld dat Jonas een curieuze neuze mosterdpot was en keek naar de klassieke muntjes voor hij ze aan Joren en Brian gaf. (ugent.be)
opnieuw, vroem
wnt: bijw. Koppeling uit van en her. Algemeen in Zuid-Nederland.
Van Dale 2013 online: gewestelijk.
Antwerpen: vaneir
Antw. Kempen: vanhaar, van ten haar
Hageland: vanheir
Vl. Brabant: veneir
Haspengouw: opnêr, obbenêr
“Ge zult dat werk vanher moeten beginnen.” De Bo (1873).
Dat spelleke gaat hier toch niet vanher beginnen zeker?
bankschroef
Zonder bankvijs kan ik die buis niet afzagen.
veer van een vogel
(verouderd in Nederland)
znw: in België ook: veer van een vogel
DS2015 standaardtaal
veer van een vogel
(1265-1270) < Latijn: pluma = veer, dons
zie ook pluimen, (van) zijn ~ verliezen
Pluimen van verschillende vogels
Dat is is nu eens ne vogel met mooie pluimen, zie!
Van zijn pluimen verliezen, zijn pluimen laten (een slechte beurt maken, gezichtverlies lijden) (Fr. y laisser des plumes)
De pluimen maken de vogel. (de kleren maken de man)
Men kent de vogel aan zijn pluimen.
sleet veroorzakend
vnw: sleets
(variant) sletsig
Een trottinet stoppen met een voet op de grond is sletig /sletsig voor de schoenen.
”slibberen is sletig voor de schoenen.” Rutten (1890)
met uw hele hebben en houden buitenvliegen
vnw: iemand met (zijn) klikken en klakken buitengooien: iemand met zijn hele hebben en houden eruit zetten
< Fr. prendre ses cliques et ses claques.
vgl. ook klikken en klakken
Toen Fonske ontdekte dat zijn vrouw een affaire had met een andere man, heeft hij haar met haar klikken en klakken buitengesmeten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.