Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
met uw hele hebben en houden buitenvliegen
vnw: iemand met (zijn) klikken en klakken buitengooien: iemand met zijn hele hebben en houden eruit zetten
< Fr. prendre ses cliques et ses claques.
vgl. ook klikken en klakken
Toen Fonske ontdekte dat zijn vrouw een affaire had met een andere man, heeft hij haar met haar klikken en klakken buitengesmeten.
felbrandende zon
vnw: in de blakke zon: in volle zonlicht, onbeschermd
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: blak
bnw. Hd. blach. Gewoonlijk beschouwd als een bijvorm van vlak
Thans vooral in de zuidelijke gewesten. Effen, bloot, kaal; inzonderheid van een landstreek waar het oog ver reikt.
“De akkers liggen blak en bloot als de oegst geweerd is”, De Bo (1873).
zie ook flakke zon
’K heb ne zonnesteek opgelopen door in de blakke zon te lopen.
schokdemper, schokbreker
vnw: schokbreker van een auto
< Frans leenwoord: amortisseur
zie ook verzamellemma wegcode
Mijn amortisseur is kapot gegaan van al die kasseiwegeltjes.
urinoir
Van Dale: BE; spreektaal
vgl. piscine
Men zegt wel eens: als de pissijnen in orde zijn is het ok.
Een eeuw geleden was een pissijn ongeveer de enige sanitaire gelegenheid waar men in plaste. (demorgen.be)
Het pissijn maakt deel uit van de voorgevel van het Grimmingse gemeentehuis. (standaard.be)
Tijdens de belle époque verzamelt hij kapitaal met de verkoop van moderne pissijnen en wc-potten in Antwerpen. (vrt.be)
anw: broekkousen: (vooral) in België): onderkledingstuk uit één stuk dat bestaat uit kousen met daaraan vast een broekje en dat van een steviger stof is gemaakt dan een panty en vooral gedragen wordt om de benen warm te houden; maillot
Aan den overkant van ’t straat loopt e klein meiske mè een purpere broekkous aan.
Het ambetante aan broekkousen is dat ze altijd afzakken.
tijdelijke werkkracht
vnw: tijdelijke betrekking als vervanger, tijdelijke baan als uitzendkracht
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook interimarbeid; interimbureau; interimcontract; interimkantoor; interimbedrijf; interimaris; interimair, interimmer; interim, een ~ doen
Tijdens de vakantie werken veel studenten als interim aan de kust.
> andere betekenissen van interim
niks, noppes
in die zin van (vb.): Daar was niks, nougabollen te eten.
Wordt meestal in een drie- of vierdubbele ontkenning gebruikt.
standaardspelling: nougatbollen
zie ook niks, nada, nougatbollen; nougat
Jantje dacht dat hij van zijn suikertante een mooi bedrag ging erven, maar viel dat even tegen! Daar was niks, nada, nougabollen te erven!
opscheplepel, niet gelijk aan het gebruik van ‘pollepel’ in het AN.
vnw: in België ook: soeplepel, lepel om soep op te scheppen (in Nederland: houten keukenlepel, roerlepel)
Van Dale 2005:
1.grote (houten) keukenlepel met vrij lange steel voor het roeren of dooreenstampen van spijzen
2.hoeveelheid die een pollepel kan bevatten
3.(niet algemeen, algemeen Belgisch-Nederlands) soeplepel
DS2015 opscheplepel, soeplepel: standaardtaal
zie ook soeplepel, houten lepel; pollepel, de ~ zwaaien
Soep schepte op me ne pollepel.
niets, geen jota
Van Dale 2015 online: BE, geen knijt: helemaal niets
uitspraakvariant: prov. Antw.: knaat, knaait
Ik versta geen knijt van al hetgeen hij me gezegd heeft.
nieuwsblad.be: Hilarisch, want niemand begrijpt er een knijt van.
blogspot.com: Ik ben wat een sucker voor moderne kunst. Niet dat ik er een knijt van begrijp, en soms is het gewoon downright bizar.
waar men niet wijs uitraakt
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
De wettelijke en administratieve regels vormen een kluwen waarin een kat haar jongen niet terugvindt.
demorgen.be: “Het verkeersreglement is door 40 jaar van wijzigingen, uitbreidingen en nieuwe regels door veranderende verkeerssituaties een echte koterij geworden, waar een kat haar jongen niet meer in terugvindt”, zegt de minister in De Tijd.
pietluttigheid, detail, bijzaak
Ik moet nog twee pietlulligheden aan mijn artikel veranderen en dan is het klaar.
flink doorwerken, uit de bol gaan, er ferm tegenaan gaan
vnw: er een lap op geven: er met veel enthousiasme aan beginnen, een extra inspanning leveren
Van Dale online: BE, informeel, bij het hele lemma “lap”
DS2015: ergens een lap op geven: geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Middelnederlandsch Woordenboek: lap, d. i. klap, oorveeg.
de uitdrukking “twee vliegen slaen mit ien lap”, en het werkwoord lappen, in den zin van slaan, b.v. “hij lapte er op, dat het klapte.”
Als ik er nu geen lap op geef komen we niet op tijd klaar.
We gaan er vanavond eens een goei lap op geven
bloemlezing De Standaard
Er elk weekend een lap op geven – De Standaard
Tom Barman wilde er wel een lap op geven, maar een melancholische plaat roept geen feestgevoelens op. (standaard.be)
Feestvierend Welle wil er op kermismaandag nog eens een lap op geven op de Plesj. (standaard.be)
Het gebeurde op 18 juli 2000: Armstrong zag dat Ullrich in de problemen zat en wou er een lap op geven. (standaard.be)
Met een eerste fietspunt in Limburg en meer fietsveiligheid aan het station, wil Hasselt er fietsgewijs een lap op geven. (standaard.be)
Ook BV’s gaan niet vrijuit, met woorden en uitdrukkingen als absoluut, snap je, uitdaging, niet te doen, astemblieft en een lap op geven. (Taal ergert Radio 1 – De Standaard)
om nog niet te spreken (van), laat staan (dat), spreek me er niet van
Antwerps: zwijgt stil
Brugs: zwieg stille
Zwijg stil, ik ben gisteren juist geweest (naar de tandarts) en heb er nog steeds koppijn van en een voze (voos) lip.
Zoals ik dus al schreef, rijdt mijn vader onnatuurlijk laag in toeren: in een straat afdraaien gaat steevast in derde (zwijg stil, vierde) versnelling, vluchtheuvels neemt hij minstens in derde, zelfs de steilste die ik ken.
Heb never ene pc van binnen gezien, zwijg stil van er iets uit te halen of in te stoppen.
Ik ben al blij als er een week voorbijgaat zonder dat ik in ruzie lig met mijn computer. Zwijg stil van iets op Internet te krijgen. (blog Jos Ghysen)
de letter ‘haa’, bij het spellen en in letterwoorden
uitspraak = hasj
Den Eehasjbeeoo (EHBO)
Den Hasj en Em (H&M, Hennes&Mauritz)
Schmitt, oe schrijfde da? es, see, hasj, em, ie, tee, tee.
verdwalen, (fig.) in de war raken
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen
DS2015 standaardtaal
Nog een geluk dat hier pijltjes hangen want anders loopt ge verloren.
Adolescentie is een periode van fysieke en psychologische transformatie, waarbij de tieners verloren lopen tussen hun tegengestelde verlangens van enerzijds vrijheid van hun ouders en anderzijds behoefte aan bescherming.
(schertsend) chique benaming voor een straathond
uitspraak: stratié
Van Dale: in België; schertsend: straathond
ook straton,
ook stratien (Hageland): samentrekking van straat en chien.
Een stratier wordt minder ziek dan een rashond.
SN-NL: koffer
Van Dale geeft (hand)koffer als synoniem met valies
woordgeslacht: de valies, Van Dale: het valies
Gratis Van Dale online (2019): het/de; o en m: (leren) reistas
DS2015 standaardtaal
typisch Vlaamse uitdrukkingen: valiezen, zijn ~ maken; valiezen, (zijn) ~ pakken; valies, in de ~ zijn
West-Vlaams: de valieze
Steek uw valies maar in de koffer.
onzin, flauwe kul
zie ook flauwe zever, zever verkopen, truut in pakskes
Och jong, da’s allemaal zever in pakskes wat gij daar vertelt!
Toen Trump in 2018 de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un ontmoette, schoof minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo hem een briefje over Trump door: “he’s so full of shit”, vrij vertaald, “hij verkoopt zever in pakjes.” (vrt.be)
garagehouder
“hoofdzakelijk in België, komt ook in Nederland voor” (Taalunie)
Van Dale 2018 zonder specificaties
< Frans garagiste
Er komt zwarte rook uit mijn uitlaat, ik moet eens langs mijn garagist gaan.
Wat ik leerde toen mijn garagist me uitkafferde – De Standaard
Iedereen garagist met deze app voor je auto – De Morgen
onderwijsbevoegdheid, aggregatie
Van Dale 2013 online: in België, verouderd
academische bevoegdheid voor het geven van middelbaar- en hoger onderwijs
vnw:
•bevoegdheid tot het geven van middelbaar en hoger onderwijs
•studie als voorbereiding op die bevoegdheid
vgl. geaggregeerde
Ook in het hoger onderwijs, op het niveau van professionele Bachelor, kan een master met een aggregaat les geven.
Als leraar, ingenieur met aggregaat, geef ik reeds 8 jaren fysica in het secundair onderwijs.
Na mijn opleiding als lic. kinesitherapie heb ik een aggregaat gevolgd om te mogen lesgeven in het hoger secundair en het hoger technisch onderwijs. (bodymindacademy.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.