Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
zweer, puist, pukkel
Van Dale 2013 online: gewestelijk
zie andere definities van pikkel
’k Heb ne ferme pikkel op mijn neus staan.
als het eten je zo gesmaakt heeft dat je veel teveel hebt gegeten
niet gegeten, maar gevreten
ook in Antwerpen. Nog in andere regio’s?
We zijn daar laatst in dat nieuwe restaurant gaan eten, het eten was zo lekker! We hebben ni geten, mo gefret!
zodoende, dus (alzo is verouderd in NL)
zie ook azo
Alzo kan men ook 63 nieuwe parlementaire medewerkers aantrekken en een studiedienst bemannen. (deredactie,be)
frutselen, doelloos met iets bezig zijn
Kwas gisteren ne gansen avond op m’n kamer aan ‘t froesjelen.
Sommigen kunnen ’s morgens het huis niet uit zonder vijf keer met een wattenstokje in hun oren te ’froesjelen’.
(een kwalijke zaak, een kwestie, een schandaal) niet nader onderzoeken, ongemoeid laten (met de bijgedachte: hoe meer ge ne stront roert hoe meer dat hij stinkt)
vnw: het potje gedekt houden: ergens niet meer over praten, erover zwijgen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Ouders van gepeste kinderen willen het potje vaak gedekt houden omdat ze bang zijn dat hun kind nog meer het slachtoffer wordt.
Bij de uitbraak van de epidemie in de stad Wuhan hadden de plaatselijke autoriteiten aanvankelijk geprobeerd om het potje gedekt te houden. (vrt.be)
Nagaan of het hoofdbureau daadwerkelijk de opdracht gaf om het potje gedekt te houden, dat was de hoofdopdracht van Andersen Consulting. (demorgen.be)
iemand die grappige dingen zegt en waarop gereageerd wordt dat hij een perlut is.
vergelijk viezen perlut
Met al uw grapjes, ik zou er nog intrappen, je bent een perlut.
bijnaam van een Aalstenaar
uitspraak: A jo-an.
< De oorsprong van de spotnaam ajuinen ligt in de 19de eeuw, toen in Aalst en omstreken de uienteelt enorm floreerde. ( …)
Maar meer dan een eeuw na het ontstaan van de spotnaam is er natuurlijk al heel wat veranderd. De jongere generaties hebben nauwelijks weet van de ooit zo bloeiende ajuinenteelt in Aalst en omgeving, de vele ajuinvelden zijn al decennia lang verdwenen. Dit had tot gevolg dat de jongere generatie – binnen de eigen leefwereld- zelf op zoek begon te gaan naar een mogelijke verklaring voor de bijnaam. Op die manier is naast de etymologische verklaring van de bijnaam een andere versie beginnen ontstaan die nog steeds vaak doorverteld wordt. De spotnaam ajuinen zou volgens deze jongste interpretatie niet door de overvloedige uienteelt van vroeger te verklaren zijn, maar veeleer teruggaan op een eigenaardigheid van het Aalsters dialect. Ajuin zou afkomstig zijn van het bevestigend antwoord “ha, ja hij”, wat hetzelfde klinkt als de dialectische uitspraak van het zelfstandig naamwoord ajuin. (vvaalst.be)
Van Dale 2015 online: BE
zie ook Belgische bijnamen van inwoners
Hei hij da gedoan? Ajoan.
Heeft hij dat gedaan? Awel ja.
> andere betekenis van ajuin
Typisch Vlaams: kanjer, uitschieter: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 5
vnw:
•kei, uitblinker, knappe kerel, die veel kan of presteert
•kanjer (van personen en van voorwerpen)
groot exemplaar: “klepper van formaat”
< overgewaaid van Vlaanderen naar Nederland, waarschijnlijk via de sport
Woordenboek der Nederlandsche Taal: klepper
znw. m. Naam voor iemand (of iets) bijzonders, buitengewoons in zijn soort. Alleen in Vlaamsch België.
?1. Eigenlijk. Persoonsnaam. Iemand (man of jongen) die meer doet, of kan, durft, waagt, dan een ander, dan (de) anderen: een baas, bol, kerel, in goeden en in afkeurenden zin. Met een gebruikelijke versterking: een felle klepper.
Klepper, … kerel of een die groot is in zijne soort, Schuermans (1865-1870).
Bilderdijk en Vondel zijn felle kleppers van poëten, Schuermans (1865-1870)
Klepper. … Buitengewone jongen, iemand die zich onderscheidt door geleerdheid, verstand, bekwaamheid, stoutmoedigheid, deugnietenstreken, enz., Cornelissen-Vervliet.
Klepper, een die er dwars doorgaat, die stoute stukken waagt en ze moedig uitvoert, Loquela (Wdb.) (1907).
De heer D. … moet een felle en onbeschaamde klepper zijn, om zoo iets te durven eischen, Het Volksbelang v. 8 Juli 1899.
?2. In toepassing op zaken. Iets dat groot is in zijn soort: een bom, bommel, bommerd, bonkerd, kokkerd.
Da’ zijn kleppers van pataten! Ziet is wa’ klepper van ’nen appel! Cornelissen-Vervliet.
Artikel gepubliceerd in 1933.
Van Dale 2016
iem. die of iets dat buitengewoon is in zijn soort
= kanjer
• dat zijn kleppers van appelen, van peren
• een klepper van formaat
Die klepper van 600 bladzijden krijg ik tegen morgen echt niet meer uitgelezen.
> andere betekenis van klepper
Het dunkt mij, mij dunkt.
In tegenstelling tot de Standaardtaal-uitdrukking ‘mij dunkt’ kan ’t dinkt mij niet worden omgedraaid. *‘Mij dinkt ’t’ komt niet voor.
In West-Vlaanderen werd de uitdrukking verder clitisch verbasterd tot tiepmie, zodat hieruit in wezen een bijwoord is ontstaan.
Mens wonder wat voor uitvluchten ze nu weer uit hun mouw gaan schudden; ’t dinkt mij dat ze niet veel goeste hebben om mee te helpen.
met vaart aflopen, afrijden, bereizen, doorkruisen (met pejoratieve bijklank)
Van Dale 2015 online: BE, niet algemeen
vgl. rotsen; rondrotsen
Ik heb heel de vogelenmarkt afgerotst, maar ik heb niet gevonden wat ik zocht.
We hebben op een week tijd heel de Périgord afgerotst.
Het hele land afrotsen om twee, drie uur voor een parochiezaal te gaan preken: fysiek en mentaal kan ik me daar niet meer voor opladen. (Jean-Marie Dedecker)
in tijdsaanduiding: verwijzing naar 11 uur
zie ook achter, tien ~ drie, enen, tweeën, drieën, vieren, vijven, zessen, zevenen, achten, negenen, tienen, twaalven
Het is drie voor den elven.
Het is twintig na den elven.
Laat ons afspreken tegen den elven aan den inkom.
Hij kwam rond den elven aan
driewielkar voor paard of os
Wij hadden thuis een driewielkar toen mijn
vader nog met een koe werkte.
Span het paard maar voor het klitje.
iemand die geen neusdoek gebruikt als hij een valling heeft maar met zijn handen zijn neus proper maakt, soms zo wijd dat het wel in zijn haar kan geveegd worden.
Kevin, pakt uwe neusdoek, straks hebde groen haar.
fototoestel, fotoapparaat, kodak
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
< andere definitie van appareil
Zie dat ge uwen appareil mee op vakantie hebt, dat ge schoon fotokes kunt pakken.
- vrijmetselaar
- vrije metselaars waren rondtrekkende vaklui die niet aan een gilde verbonden waren
< Engels: freemason; alternatieve verklaring: een verhaspeling zijn van het Franse frère maçon
< Engels: mason
< Frans: maçon, metselaar
< middeleeuws Latijn matio, machio Frankisch *makjo, (maker)
In Oostende woonde een framasson. Wanneer de mensen ’s ochtends naar hun werk vertrokken, zei die framasson altijd: “Jullie vertrekken pas, maar ik heb mijn geld al verdiend!” Framassons moesten immers niet werken. (http://www.volksverhalenbank.be/
nummer JASPE0236-0237)
daar, deze, bij
enkel in bepaalde samenstellingen met tijd:
te strak(s): daarstraks > derstrak(s)
te just: daarjuist > derjust
te net: daarnet > dernet
te morgend: deze morgen
t’ avond: deze avond
te noenend, te middag : deze middag
te nacht: deze nacht
Middelnederlandsch Woordenboek:
Waer die gone sijn ghevaren, die hier te nacht te werke waren, (Wal. Vlaanderen, 1350.)
Si sullen noch tavont blide sijn. (Segh.)
Te straks had ik het VW open gedaan en te just een lemma ingegeven.
Te morgend ben ik vroeg opgestaan.
Te komende week zou het weeral gaan vriezen.
T’ avond ga ik een schone (schoon) film zien.
> andere betekenis van te
hoogmoedig, fier, overmoedig, hoveerdig
< Middelnederlands hovaerdich, hoveerdich
In onze straat is een hoeveerig madammeke komen wonen.
gluren, loeren; vluchtig naar iets kijken, een kijkje nemen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
zie ook komen piepen
‘Moeder mag ik eens piepen achter de gordijn
of dat die zwarte mannekes al gewassen zijn.’
Door het sleutelgat piepen.
De zon piepte door de wolken.
Ben hier toevallig beland en moet zeggen: doe zo voort! mooie teksten!, en ik zie dat ge u fotos in psp gaat bewerken, het zal mooi worden; ik kan dat niet, zou het ook graag kunnen. Komt ge ook eens piepen bij mij, ge vindt me terug bij fotografie x. (forum Seniorennet)
bijscholing met het doel nog meer vakkennis te verwerven
standaardtaal in België
Van Dale 2017 online: BE
zie ook: vervolmaking; vervolmakingscentrum
De Jean volgt al vijf jaar een opleiding boetseren met koeienmest. Nu gaat em nog een vervolmakingscursus van 2 jaar volgen.
Eind juli was er opnieuw de vervolmakingscursus wandelruiter in de rijschool te Oud-Heverlee. (arenbergruiters.be)
Vervolmakingscursus wandelruiter)
diepe, bolvormige kom
vnw: bolvormig kommetje, kop zonder oor
“En op kracht komen, dat kan niet beter dan met een bol soep, getrokken van een stevige vleesbouillon.”(https://wdebelder.wordpress.com 291115)
> andere betekenis van bol
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
