Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Saus die gemengd is met gebakken brokjes spek
Op de buiten werd vroeger veel kaantjessaus gebruikt bij het eten van aardappelen.
bedriegen, oplichten
afpersen door betaling
Pas op met oplichters en schoonpraters, ze djokken u af zonder dat ge het beseft.
ook ‘pannepisse’, ‘pendepisse’, etc…
< vervorming van Frans: ‘pain d’épices’
Een sneetje pennepisse tussen je stutte smaakt goed.
boei / boeiën
Die twee hebben altijd “boei”
We kwamen binnen en lap … al direct boeiën met half t’cafe
(een kwalijke zaak, een kwestie, een schandaal) niet nader onderzoeken, ongemoeid laten (met de bijgedachte: hoe meer ge ne stront roert hoe meer dat hij stinkt)
vnw: het potje gedekt houden: ergens niet meer over praten, erover zwijgen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Ouders van gepeste kinderen willen het potje vaak gedekt houden omdat ze bang zijn dat hun kind nog meer het slachtoffer wordt.
Bij de uitbraak van de epidemie in de stad Wuhan hadden de plaatselijke autoriteiten aanvankelijk geprobeerd om het potje gedekt te houden. (vrt.be)
Nagaan of het hoofdbureau daadwerkelijk de opdracht gaf om het potje gedekt te houden, dat was de hoofdopdracht van Andersen Consulting. (demorgen.be)
bijscholing met het doel nog meer vakkennis te verwerven
standaardtaal in België
Van Dale 2017 online: BE
zie ook: vervolmaking; vervolmakingscentrum
De Jean volgt al vijf jaar een opleiding boetseren met koeienmest. Nu gaat em nog een vervolmakingscursus van 2 jaar volgen.
Eind juli was er opnieuw de vervolmakingscursus wandelruiter in de rijschool te Oud-Heverlee. (arenbergruiters.be)
Vervolmakingscursus wandelruiter)
daar, deze, bij
enkel in bepaalde samenstellingen met tijd:
te strak(s): daarstraks > derstrak(s)
te just: daarjuist > derjust
te net: daarnet > dernet
te morgend: deze morgen
t’ avond: deze avond
te noenend, te middag : deze middag
te nacht: deze nacht
Middelnederlandsch Woordenboek:
Waer die gone sijn ghevaren, die hier te nacht te werke waren, (Wal. Vlaanderen, 1350.)
Si sullen noch tavont blide sijn. (Segh.)
Te straks had ik het VW open gedaan en te just een lemma ingegeven.
Te morgend ben ik vroeg opgestaan.
Te komende week zou het weeral gaan vriezen.
T’ avond ga ik een schone (schoon) film zien.
> andere betekenis van te
Typisch Vlaams: kanjer, uitschieter: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 5
vnw:
•kei, uitblinker, knappe kerel, die veel kan of presteert
•kanjer (van personen en van voorwerpen)
groot exemplaar: “klepper van formaat”
< overgewaaid van Vlaanderen naar Nederland, waarschijnlijk via de sport
Woordenboek der Nederlandsche Taal: klepper
znw. m. Naam voor iemand (of iets) bijzonders, buitengewoons in zijn soort. Alleen in Vlaamsch België.
?1. Eigenlijk. Persoonsnaam. Iemand (man of jongen) die meer doet, of kan, durft, waagt, dan een ander, dan (de) anderen: een baas, bol, kerel, in goeden en in afkeurenden zin. Met een gebruikelijke versterking: een felle klepper.
Klepper, … kerel of een die groot is in zijne soort, Schuermans (1865-1870).
Bilderdijk en Vondel zijn felle kleppers van poëten, Schuermans (1865-1870)
Klepper. … Buitengewone jongen, iemand die zich onderscheidt door geleerdheid, verstand, bekwaamheid, stoutmoedigheid, deugnietenstreken, enz., Cornelissen-Vervliet.
Klepper, een die er dwars doorgaat, die stoute stukken waagt en ze moedig uitvoert, Loquela (Wdb.) (1907).
De heer D. … moet een felle en onbeschaamde klepper zijn, om zoo iets te durven eischen, Het Volksbelang v. 8 Juli 1899.
?2. In toepassing op zaken. Iets dat groot is in zijn soort: een bom, bommel, bommerd, bonkerd, kokkerd.
Da’ zijn kleppers van pataten! Ziet is wa’ klepper van ’nen appel! Cornelissen-Vervliet.
Artikel gepubliceerd in 1933.
Van Dale 2016
iem. die of iets dat buitengewoon is in zijn soort
= kanjer
• dat zijn kleppers van appelen, van peren
• een klepper van formaat
Die klepper van 600 bladzijden krijg ik tegen morgen echt niet meer uitgelezen.
> andere betekenis van klepper
het faillissement aanvragen
zie ook: boeken, de ~ sluiten, boeken toedoen of dichtdoen
Taaladvies.be: standaardtaal in België
In september 2008 legde de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers de boeken neer.
driewielkar voor paard of os
Wij hadden thuis een driewielkar toen mijn
vader nog met een koe werkte.
Span het paard maar voor het klitje.
fototoestel, fotoapparaat, kodak
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
< andere definitie van appareil
Zie dat ge uwen appareil mee op vakantie hebt, dat ge schoon fotokes kunt pakken.
activiteit in het verenigingsleven waarbij à volonté pannenkoeken gebakken worden, meestal om de clubkas te spijzen
Van Dale online: BE
zie: ~slag
zie ook pannenkoekenbak,koekenbak, mosselfeest, wafelenbak, wafelslag
De Chiro richt vandaag een pannenkoekenslag in om hun kamp van de zomer te bekostigen.
hersteller
De oplapper lapte de auto van de buren heel goed op.
slordig, onverzorgd vrouwmens
Ge moet dat huis eens binnengaan dan zul je zien wat een vuil smos daar woont!
> zie andere betekenis van smos
hoogmoedig, fier, overmoedig, hoveerdig
< Middelnederlands hovaerdich, hoveerdich
In onze straat is een hoeveerig madammeke komen wonen.
door, via
vnw:
-langs de radio/televisie: door, via
-langs de post: via de post, per post
-langs … om: door bemiddeling van, via
DS2015 standaardtaal : langs het raam
ook langst
Een mens eet langs zijn mond en schijt langs zijn gat, dat is eenvoudig en plastisch het leven samengevat.
Moest de deur vast zijn, kruip dan maar langst het raam binnen.
Hij kwam langs de achterdeur de keuken terug binnen.
Die trein van Hasselt naar Antwerpen rijdt niet langst Heist-op-de-Berg maar langst Herentals.
> andere betekenissen van langs
gluren, loeren; vluchtig naar iets kijken, een kijkje nemen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
zie ook komen piepen
‘Moeder mag ik eens piepen achter de gordijn
of dat die zwarte mannekes al gewassen zijn.’
Door het sleutelgat piepen.
De zon piepte door de wolken.
Ben hier toevallig beland en moet zeggen: doe zo voort! mooie teksten!, en ik zie dat ge u fotos in psp gaat bewerken, het zal mooi worden; ik kan dat niet, zou het ook graag kunnen. Komt ge ook eens piepen bij mij, ge vindt me terug bij fotografie x. (forum Seniorennet)
diepe, bolvormige kom
vnw: bolvormig kommetje, kop zonder oor
“En op kracht komen, dat kan niet beter dan met een bol soep, getrokken van een stevige vleesbouillon.”(https://wdebelder.wordpress.com 291115)
> andere betekenis van bol
de delen van een gebouw die gemeenschappelijk zijn (bv. traphal, lift, gangen, dak, …)
vgl. privatieve delen, delen, privatieve ~
De syndicus zal de kosten voor het onderhoud van de gemene delen doorrekenen aan de huurders.
Ergens niet mee akkoord gaan, een vraag afwijzen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
