Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Een bedrogen jonge vrouw zonder man, een ongehuwde moeder
Van Dale 2013 online: haagweduwe: gewestelijk
Antwerpen: een bedrogen dochter
Een haagweef is een meisje dat werd zwanger gemaakt door haar lief die haar daarna heeft verlaten.
Zij is blijkbaar een afstammeling van het product van een toevallige ontmoeting tussen Jan Van Eyck en een Spaanse haagweef.
bankuittreksel, bankafschrift; bankrekeninguittreksel
verkort: uittreksel
vnw: dagafschrift, bankafschrift
Van Dale online 2016: BE overzicht van de inkomsten en uitgaven op een bank- of girorekening
= bankafschrift, bankuittreksel, dagafschrift, uittreksel
belfius.be: Hebt u een rekeninguittreksel verloren? Geen probleem! Vraag een duplicaat van afschriften van al uw rekeningen aan in het kantoor waar u een rekening hebt.
Ik denk dat die voor mij aan ’t bancontact al maanden zijn rekeninguittreksels niet meer had opgevraagd, want dat machien heeft daar zeker 5 minuten staan afprinten.
iemand financieel in zijn hemd zetten, plukken
afzetten, bestelen
vnw: (fig.) plukken, bedriegen, geld aftroggelen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Vroeger was hij gefortuneerd, maar nu is hij gepluimd.
Koppel veroordeeld tot 30 maanden cel omdat het bejaarde vrouw helemaal heeft gepluimd. (vrt.be)
“We worden gepluimd door de operatoren”, zegt rechter Freddy Troch. (demorgen.be)
pop gemaakt van oude lappen en opgevuld met stro
(was vroeger speelgoed voor arme kinderen)
vlg. voddebalen, poesjenel
het kind was dolgelukkig met haar nieuwe voddepop
Bijnaam voor het BBT, het bijzonder bijstandsteam van de Antwerpse politie.
Bij calamiteiten kan het parket beslissen dat de bottinekes ingezet worden.
demorgen.be: Is de enige oplossing die we kunnen verzinnen voor mensen met een acute psychose een interventie van de Bottinekes?
Zeven leden van het BBT, beter bekend als ‘de bottinekes’ zijn veroordeeld wegens onopzettelijke doding. De leider van de BBT, bekend onder de codenaam Scotia, krijgt negen maanden cel met uitstel. Zes andere ‘bottinekes’ krijgen zes maanden cel met uitstel. Een lid van de BBT en de commissaris van de lokale politie Mortsel werden vrijgesproken ‘Er is geen twijfel dat de dood van Jonathan Jacob veroorzaakt werd door het geheel aan handelingen van het Bijzondere Bijstandsteam’, aldus het hof. (standaard.be)
afdeling van een ziekenhuis waar men terecht kan voor dringende medische hulp
syn: spoedgevallendienst, spoed, dienst spoedgevallen
“De spoeddienst wordt bemand door:
- spoedartsen en spoedverpleegkundigen die dag en nacht aanwezig zijn
- dienstdoende medische specialisten die klaar staan om snel in te grijpen
- verschillende diensten die de diagnostiek ondersteunen (laboratoria, radiologie …)
- een aangepaste uitrusting (gipszaal, reanimatiezaal, medische beeldvorming …)” (belgium.be/gezondheid)
Van Dale: spoeddienst
toegevoegd in oktober 2011
1. spoedafdeling
“Spoeddienst Oudenaarde overstelpt met gewone wielertoeristen.” (nieuwsblad.be)
eenvoudig, onbevangen, ongecompliceerd
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Van Dale 2013 online: voorlopig toegevoegd 2012
Camps: ‘De buitenlandse media waren verrast door het complexloze optreden van koning Filip.’
Het Nieuwsblad: ‘Heusden-Zolder Complexloos tegen de leider’
de delen van een gebouw die gemeenschappelijk zijn (bv. traphal, lift, gangen, dak, …)
vgl. privatieve delen, delen, privatieve ~
De syndicus zal de kosten voor het onderhoud van de gemene delen doorrekenen aan de huurders.
paardenbloem, pisbloem
Een ietwat platvloerse benaming voor paardenbloem. Wordt in het West-Vlaams uitgesproken als zjikker of zjikre en is afkomstig van zeiker. Zeiker is dan weer afkomstig van zeiken ofwel pissen.
Ook wel eens zeekstale of beddezekers genoemd.
In het Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij zeiker:
ZEEKER:
4. In oneig. toep. op vruchten en planten.
a. (W.-Vl. en Z.-Holl.) Soort van pruim.
b. (Vl.-België en Z.-Bev.) Volksche ben. voor de paardenbloem.
Gjil oes ges stoat vul mé zekers.
(Al ons gras staat vol met paardenbloemen.)
Brabantse voorbeeldvervoeging:
OVT ik begost, gij begost, hij begost, wijlie, welle begosten, gijlie, gelle, golle begost, zijlie, zelle, zeulle, zolle begosten;
VTT ik zèn begost
Middelnederlandsch Woordenboek: begonde of begonste: beginnen. Waarschijnlijk is begonste verbasterd tot begoste.
zie ook kost
Ge moet niet verwonderd zijn dat ge priggel krijgt, gij zijt zelf begost met hem uit te schijten (uitschijten).
Welle begosten aan dat werkske en in een wip en een gauw was dat gefixt.
in ei en melk gedopt oud brood en dan gebakken op de pan, met bruine suiker of stroop
zie ook verloren brood, gewonnen brood, klakkaard
Geen avondeten? In de kast vond je nog wat oud brood, wat melk en een ei van onder de kip! Verloren kost was altijd voorradig!
Puree
uitspraak: Het eerste deel van het woord klinkt niet als “Pé” maar heeft een doffe “e” klank. De tweeklank “eu” wordt zeer kort uitgesproken en klinkt bijna als een doffe “e”.
vgl peteus geven
Eit em al peteus oep zen talloeèr? Heeft hij reeds puree op zijn bord?
fluiten
zie ook geschuifel, schuifelaar, schuifeling
West-Vl.: schuffelen, sijfelen
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Hoort! De vogelkes schuifelen!
gelegen zijn, zich bevinden; plaatshebben
verwijzend naar een situatie of context
vnw:
•zich afspelen, zich voordoen
•zich bevinden, liggen
Van Dale 2015: Belgisch-Nederlands
DS2015 geen standaardtaal
De plaats van handeling situeerde zich in het Afrikaanse binnenland.
De rellen situeerden zich niet toevallig in de zogenaamde maritieme wijk van de gemeente.
Het verhaal situeert zich in het negentiende eeuwse adelijke milieu.
De moord situeert zich in de context van een afgewezen liefde.
Het lek situeert zich ter hoogte van bakkerij De Schutter. Daardoor is de kelder van de bakkerij ook ondergelopen. (vrt.be)
Het epicentrum van de aardbeving situeerde zich ten zuidwesten van de gemeente Nasugbu, in de provincie Batangas (demorgen.be)
De competenties van Vlaamse volwassenen blijven sinds 2012 stabiel en situeren zich in internationaal perspectief op een hoog niveau. (standaard.be)
De tekorten situeren zich niet enkel bij de industrie. Veel van de niet ingevulde vacatures bevinden zich in essentiële sectoren als zorg … (knack.be)
kaakslag, slag in het gezicht
Als je nu niet zwijgt krijg je een trek op uw lucht.
(Als je nu niet zwijgt verkoop ik je een oplawaai.)
geluk hebben is voor rare mensen; wordt al lachend en een beetje afgunstig gezegd in verband met kansspelen of een gelukstreffer
- De Paul had vijf juste met de Lotto!
- Tja, geluk is voor aardige mensen …
stijltang, gladijzer, haarstrijkijzer, platijzer, friseertang
De kapster ontkrult de haren met een ontkrultang.
Ergens niet mee akkoord gaan, een vraag afwijzen.
helemaal, totaal,
vnl. in samenstelling met “er ~ op”
Antwerpen: er vlak op: vlak op de keeper; hij zat er vlak op
Kempen: er knal op, boenk, boenk erop
zie andere definities van plat
Hij nam een aanloop en sjotte (sjotten) zo hard hij kon: plat op de keeper!
Mijn broertje mocht uiteindelijk ook een getal raden, tussen 1 en 1000: hij zat er toch niet plat op, zeker!
werktuig om hooi of stro op te scheppen
W.-VL. uitspraak: greyp’
Met een schop gaat dit niet, je moet de greyp pakken om het hooi in de kar te smijten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
