Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
(verouderd in Nederland)
ezelsdracht betekent een zwangerschap die buiten de verwachte datum uitloopt; wordt ook figuurlijk gebruikt
Van Dale online:
ezelsdracht; de (v(m))
(voorlopig toegevoegd in 2010)
1. (Belgisch-Nederlands) olifantsdracht
vnw: (fig.) iets wat te lang duurt
Een zwangerschap die op de verwachte datum extreem uitloopt noemt men een ezelsdracht.
“Het illustreert de situatie van het vrouwenvoetbal. Media doen (eindelijk) verdienstelijke inspanningen, maar de acceptatie van vrouwenvoetbal is een ezelsdracht van jaren, zoals Hugo Camps (DM, 13/7) het noemt.” (sp.a Onze voetballende vrouwen verdienen meer)
tegenslag hebben
ook “die heeft prijs” kan wel eens gezegd worden, in deze context dan negatief bedoeld.
uitspraak: veig
De politie zag hem rijden zonder gordel; hij zal van de vijg hebben.
“Maar er zijn sukkels die weeral van de veeg hebben gehad: overstroming, blikseminslag. Niet om te lachen.” (forum)
als, indien, op voorwaarde dat,
mocht(en)
vnw:
-moest ik ziek worden:, als ik ziek zou worden
-moest ik het geweten hebben: als ik het geweten had
-moest ik van u zijn: als ik u was
Van Dale: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
in conditionele bijzinnen: ‘moest ik ziek worden, haal dan de dokter’
DS2015: moest ik het geweten hebben: geen standaardtaal
zie ook voor moest
“Moest het regenen, dan komen we niet.”
aanzetten (v.e. toestel)
vnw: een elektrisch toestel aanzetten
Typisch Vlaams: de tv opzetten: de tv aanzetten: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
DS2015: geen standaardtaal
Zet de tv eens op, het nieuws gaat beginnen.
Kunt gij nu niet eens studeren zonder altijd die radio op te zetten?
Ik ken dat uit de domotica en immotica, en dan moet ik zeggen nee, je kan daarmee geen lichten dimmen, rolluiken dichtdoen, en de koffiezet opzetten. (ecobouwers.be)
De verwarming ’s nachts opzetten is dus geen goed idee. Je kan ze wel even opzetten om de koude te breken (vrt.be)
Waarom je die waterkoker nooit een tweede keer mag opzetten. (demorgen.be)
> andere betekenis van opzetten
grasperk, grasveld
< bleek (bleekveld)
— gewestelijk veelal (b.v. in Brabant, Overijsel en Gelderland) BLEIK (uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal)
“Op iemand zijnen bleik speken” betekent hetzelfde als steken onder water geven, maar de uitdrukking is zachter.
uitspraak in Antwerpen: blaaik
Antw. Kempen: blaak
Ga maar wat op den bleik spelen, daar maakt ge u niet zo vuil.
gordelroos, Sint-Antoniusvuur
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zie ook windpokken, wijnpokken; verzamellemma geneeskunde
Ik heb de zona gehad op mijn linker schouderblad en had er geweldige jeuk van.
1. zin in seks , wordt meestal gezegd van mannen
2. oneigenlijk: met veel enthousiasme aan iets willen beginnen
1. Als ik dat meiske zie voorbij komen zit ik direct met een broek vol goesting moet ik zeggen.
hln.be: Coorevits: “Avond voor match moet ik niet afkomen met broek vol goesting”
2. “Het resultaat is een zeer amusante dansvoorstelling waar je gegarandeerd met een ‘big smile’ buitenkomt. En een broek vol goesting om te beginnen zingen en (tap)dansen.” (ccdeschakel)
“Met zijn recentste cd “Wan Troe Tie” op zak besloot hij om samen met de Nederlandstalige rockband De Fanfaar op tournee te gaan. Het werd een gigantisch succes, dus keren ze met een broek vol goesting deze festivalzomer terug met een gloednieuwe show!” (gladiolen.be)
nadelig gevolg , het tegengestelde bekomen van hetgeen men wil, terugslag
Van Dale online 2020: BE
zie ook weerbots, van de ~
Met zijn slecht beleid heeft hij nu de weerbots en is hij niet meer verkozen.
“De weerbots is nog steeds niet voorbij”, zegt hij nu in een filmpje op Facebook. “Het is niet dat ik in een zwaar emotioneel gat ben gevallen, maar ik voel wel dat het een zwaar jaar is geweest.”(vrt.be)
mooi
Amaai, heb je die gezien? Wat een fel wijf!
werk dat studenten verrichten tijdens hun vakantie
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7
In Nederland: vakantiewerk of vakantiebaan(tje)
vgl. vakantiejobber
Ons Sara is al aan ’t zoeken naar een goei vakantiejob.
Uitroep van ontsteltenis, teleurstelling, pech; arrè
Vergelijkbaar met “verdorie”.
vnw: •pats
-lap zeg!: verdorie!, het is weer zover!
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uitroep ter nabootsing van het geluid door een klap veroorzaakt. In een deel van Zuid-Nederland.
“Als de driehonderd man toeschoten, en hem langs alle kanten te gelijk aanvielen. ”Lap! Tien vliegen in éenen slag!” zei Fernand, en … met een enkelen slag van zijn zwaard had hij er tien in ’t zand doen bijten”, De Mont en De Cock, Vlaamsche Wondersprookjes.
Van Dale online: BE, informeel: uitroep ter nabootsing van het geluid door een klap veroorzaakt
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2
“Een pintje kost hier 1,80€.”
“Ja, lap, ik heb niet meer dan 1,50€.”
Ja lap, het is weer van dat: nieuwe spoorstakingen (newsmonkey.be)
Wanneer Gert iets vervelends meemaakt spreekt hij steevast de catchphrases Ja, lap zeg! en ’t Is niet waar hè?! uit. (Wikipedia)
Arre lap, dat er ook nog eens bij, dubbel genieten dus ! (happymama.be )
arre lap, zit ik vollenbak op procenten bezig .(hondenvrienden.be)
> andere betekenissen van lap
1) aanstalten maken
2) geen apprense van = geen sprake van, geen aanzet toe
< een verbastering van het Franse ‘apparence’: schijn. Apprense maken : de schijn geven van, de indruk geven van. En verder kom je dan bij ‘aanstalten maken’.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: apparentie
- APPRENTIE, mv. apparentiën en -s. Uit frans apparence. In Noord-Nederland in de algemene taal verouderd.
5. Aanwijzing omtrent de aanwezigheid van iets. Nog thans in het Zuiden in de verbinding geen apparentie van -, geen spoor van -.
6. In het Antwerpsch in de verbinding apprentie(s) maken: aanstalten maken
Van Dale 2018: apprensie
1899, verkort uit apprehensie
niet algemeen waarschijnlijkheid, schijn
• daar is geen apprensie van
gewoonlijk als sterke tegenspraak van iets, dat verwacht wordt
1) Hij maakte geen apprense om te vertrekken.
2) Tom trouwen met Sara? Daar is geen apprengse van!
een uitgebreid gesprek voeren, de tijd verbabbelen, kletsen
vnw: babbelen, kletsen, ouwehoeren
etymologie: zie lameer
Twee vrouwen bijeen: die kunnen nogal een stukske lameren hoor.
Ge staat er al een 1/2 uur te lameren met uw collega en uw werk blijft liggen. Probeer u te concentreren en doe voort met uw taak.
dorpel, drempel, zille, meestal onder een deur
< Middelnederlands sulle
ook in de prov. Oost-Vlaanderen
Ik kwam thuis, en onze Emma zat op de zulle.
Wij hebben goede buren, maar we lopen er toch het gers van de zulle niet.
Ie zit voorzekerst weer zonder job; gans de dag plakt hij op zijn zulle.
Als ge heksen uit uw kot wilt houden, moet ge een paasnagel onder uw zulle steken.
> andere betekenis van zulle
voor een langere periode op ‘kroegentocht’ gaan
naast merode ook marode (vergelijk Frans marauder)
Als hij op merode gaat, zie je hem een paar dagen niet!
Het zou komen van de vuren die worden aangestoken op de feestdag van Sint-Maarten. In de volksmond ‘Sinte-Mette’.
zie ook sintemettevuur
Dat mettevieke stinkt nogal. Daar zit zeker wa plastiek in.
ontsnapping met een voertuig na het veroorzaken van een ongeval, na een bevel tot stoppen of bij een bekeuring
taaltelefoon: standaardtaal in België
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
vaste woordverbinding: vluchtmisdrijf plegen
De achtienjarige bromfietser pleegde vluchtmisdrijf en liet het slachtoffer voor dood achter.
De bestuurder van de wagen die na het ongeval vluchtmisdrijf pleegde, is door de onderzoeksrechter aangehouden voor onopzettelijke doding.
prima; heel goed
< Frans: de première classe
‘t Is oarig da ’k me nâ zo slecht viel, ’k ston temergend oep en ’k vilde me nog iëste klas.
(’t Is raar dat ik me nu zo slecht voel, ik stond vanmorgen op en ik voelde me nog eerste klas.)
Mercikes vee da mee te pakke joeng, da’s allemo iëste klas.
(Bedankt voor het mee te nemen, da’s allemaal eerste klas.)
Die broek past mâ iëste klas.
(Die broek past me eerste klas.)
Haren ex was ne loezer eerste klas!
erg geapprecieerd, erg gesmaakt
Martine Tanghe gebruikte het woord in Het Groot Dictee der Nederlandse Taal (15/12/10) en de Nederlandse copresentator verstond het niet.
Van Dale 2015 online: BE
Dat nieuwe programma op televisie is felgesmaakt door de kijkers.
verspreiden, rondbrengen, distribueren
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook verdeler; verdeelhuis
Wij verdelen dit speciale type in de Benelux.
Cleanelectric is een bedrijf dat nieuwe elektrische toestellen verdeelt en de oude opruimt. (standaardtaal in België) (taaladvies.net)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
