Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
opnieuw
zie varianten bij: vanher
ook oepternieft
Ik hem hie just gekuist en nei mut ik ’t vanhaar doen.
schoteltje voor kopje; in de Kempen ook: taske
vnw: schoteltje (onder kopje)
-tas en ondertas, kop en schoteltje
Van Dale: ondertas
de (v.)
leenvertaling van Belg.-Fr. sous-tasse
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) schoteltje
zie ook soutalloore
Mag ik een ondertaske, want mijn tas koffie is aan ’t lekken?
punaise, pinaise
Een duimspijker heeft een plat gedeelte bovenaan een haarfijn spijkertje.
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Ik was vergeten om duimspijkers te kopen voor bij mijn nieuw prikbord.
Met een duimspijker kun je een velletje papier op het prikbord aandrukken, zodat het blijft hangen.
Zeer veel en smakelijk eten.
zie: diekedelver, dijkendelver, eten gelijk een ~
Etymologie: Eten als een diekedelver: zie hier
Ons vader kan eten gelijk een diekedelver.
goedendag;
zie ook dzuir
Djuir de mannen! (goedendag iedereen)
“Nu nog een beetjen fotokes bij zetten, en ons een uitnodiging geven veur op gio zijn privé festjen. Djuir de mannen!” (koekjes.net)
motregen, druilregen, af en toe een lekske regen dat er valt
Van Dale online: gewestelijk: zeer fijne motregen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: in Z.-N. een term voor motregen
ook in het Hageland en in (Zuid-)Limburg
zie ook het weer
Het is maar muggenpis dat er valt.
Noemde dees rege? tis ma wa muggenpis zalle, sebiet nog es wa in mennen hof gaan werken peisek… (Kempen)
(Noemt ge dit regen? Het is muggenpis, sebiet nog eens wat in mijnen hof gaan werken, peins ik…)
Muggepis: ziejever (zever) woa dagge ferm nat van wurdt (Kempen). (muggenpis: zever waar ge serieus nat van wordt)
aardappel, patat, ook pataat, bataat
< bijvorm van patat
Mmm, nief patatters gebakken in de pan of in patatsalaat en een fris pintje tafelbier erbij, dat is genieten…
> andere betekenis van patatter
de achterste tanden, die pas op latere leeftijd doorkomen en daarbij soms pijn en last kunnen veroorzaken
NL: verstandskies
< Frans: dent de sagesse
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
zie ook verzamellemma geneeskunde
Ik moet naar de kliniek om mijn wijsheidstanden te laten trekken.
op rust komen, op adem komen
wordt gezegd van iemand die na een zware inspanning of emotioneel schokkend nieuws terug zijn oude gemoedstoestand moet vinden
vnw: op zijn effen komen/krijgen/raken: weer in orde komen, erbovenop komen
ook: op zijnen ef komen
Van Dale: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1
vgl. effen, op zijn ~; effen, op zijn of haar ~
Wacht ne second, ik moet effe op m’n effen komen.
De champagne knalt en de triomferende kapper is snel weer op zijn effen. ,,Het is veel vlotter gegaan dan verwacht,’’ vertelt hij (standaard.be)
De man was onder de indruk van Maarten: “Maarten had even de tijd nodig om op zijn effen te komen, maar hij heeft dat heel goed gedaan." (hbvl.be)
Vooral Jeroen had op deze klim afgezien van deze warmte, hij is een paar keer moeten afstappen om op zijn effen te komen. (wtcdeberggeiten.be)
nylon regenjas, kan worden opgevouwen en als heuptas gedragen worden, afgeleid van de merknaam K-Way; kw
uitspraak: “kaa-wee”
zie verzamellemma’s kledij; verwaterde merknamen
Gelukkig hadden we onze k-way mee, want halverwege onze fietstocht begon het onverwacht te regenen.
van pels gemaakt
bont
vnw:
•van bont gemaakt
-een pelsen kraag: bontkraag
-een pelsen mantel: bontmantel
-een pelsen frak: bontjas
uitspraak: pèlse
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bnw. Middelnederlands pelsen. Van Pels met -en.
Van een pels of huid gemaakt, of met bont (eertijds ook: met eene vacht) gevoerd.
“Pelssen, dat van pelssen is.” Plantijn (1573).
“Pelssen hoedt.” Plantijn (1573).
Van Dale 2018: pelzen
bijvoeglijk naamwoord
niet algemeen van pels gemaakt
= bonten
madam heeft haar ’ne nieuwe pelse frak gekocht.
huilen
kweiken of bleiten of schrieëven
uitspraak met zware e
Woordenboek der Nederlandsche Taal: kweken: Ook voor het huilen van kinderen (zie de zuidndl. idiotica)
Marieke heeft nog dagen aan een stuk zitten te kweiken omdat haar lief het afgemaakt had.
Ze heeft nogal een stukske afgeblèt.
Moet ge daar nu zo voor schrieëven?
kraag, hemdboord
vnw:
•losse, veelal stijve boord van een overhemd
•schuimrand (zie col)
< Frans: le col: boord
zie ook verzamellemma kledij
Maar man toch, doe een proper hemd aan, de col van uw hemd is vuil.
> andere betekenis van col
zn. fluweel,
bn. vloeren, fluwelen, floeren
< Frans velours
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij velours: In Z.-Nederl. reeds eerder ontleend in de vormen floes en floer ”fluweel”, doch meestal floers geschreven. Hiernaast, door hernieuwd contact met het franse woord, in Zuid-Nederl. ook veloers (De la Porte (1659)), en de afl. veloeren
West-Vl. pane
De zware gordijnen en de zetels in een theater zijn traditioneel van rooie v(e)loer.
De Gène was glazenmaker en droeg een bruin, geribbelde vloeren vest en broek.
persoon of kind met een zacht karakter, gemakkelijk in de omgang, positief ingesteld.
Mijn schoonzoon is een crème van ne jongen!
Mijne gebuur is ne crème van ne vent!
> andere betekenis van crème
overhoop
Van Dale 2018 vermeldt strabantie
niet algemeen opschudding, beroering, omhaal
Er werd ingebroken en heel het huis lag in asterbantie.
Klik op de afbeelding
Een rotzak is een Vlaamse Gaai en geen ekster.
iets van mindere waarde
< Frans “camelote” (slechte waar, slecht gedaan werk)
vnw: kamelot: in België ook: slechte waar, prullen
Er was veel kammelot te koop op den haafkoopdag.
Al valt er hier in Werchter altijd wel iets te vinden: trouwringen, broches, kettinkjes, oude munten, horloges,… maar vooral ook heel veel ‘kamelot’ (rommel, red.) (lacht). (hln.be)
In het antwerps dialect zegt men voor brol, of vodden soms “kammelot”. Wat zou de oorsprong van dit woord kunnen zijn aub?
Antwoord
“Kammelot” is een woord ontleend aan het Frans “camelote”, wat een waardeloos iets betekent.
(ikhebeenvraag.be)
(verouderd) kinderkledingsstuk met gepofte korte broek;
ook in West-Vlaanderen
< Frans barboteuse
Ik hield absoluut niet van die gele barbeteus die ik moest dragen om naar de kleuterschool te gaan.
- iets in een omlijsting, kader steken, inlijsten
- ook figuurlijk: zie iets om in te kaderen; inkaderen en boven uw bed hangen
vnw: in een lijst zetten, inlijsten
Taaladvies.net: Inkaderen is standaardtaal in België voor het in een lijst plaatsen van een schilderij, tekening, foto et cetera.
“We kunnen die schetsen inkaderen en aan de muur hangen.” (standaardtaal in België)
zie ook andere betekenis van inkaderen
Ik heb een schilderij en twee handwerkjes van mijn moeder ingekaderd.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
