Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
verlaging van de loonlasten
in Van Dale 2017 online enkel vermeld bij samenstellingen met verlaging, maar niet afzonderlijk verklaard
google2017: .BE (>700) ; .NL (199 meestal m.b.t. BE)
Jambon: “Voordelen loonlastenverlaging niet verliezen door dure energie” (vrt.be)
Loonlastenverlaging moet nadruk leggen op lagere lonen – HLN.be
‘Loonlastenverlaging is onvoldoende’ | De Tijd
Loonlastenverlaging van 32,4% naar 25%. Ook de toelichting van senior expert Koen Magerman bij het princiepsakkoord over de loonlastenverlaging wist velen te boeien. (sdworx.be)
herscholing, omscholing
vnw: (veroud.) bijscholing, herscholing
Fr. recyclage
Recyclage van leerkrachten lichamelijke opvoeding.
Kredieturen onder de vorm van heroriënteringslessen,
inhaallessen, recyclagelessen, enzovoort. (vlaamsparlement.be)
Allerhande uitgaven in verband met de recyclage van leerkrachten uit het Rijksonderwijs (dekamer.be)
voetbalwedstrijd
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook match
Losgeslagen kangoeroe zet voetbalmatch op stelten – De Standaard
Drie 15-jarige meisjes zijn benaderd om voetbalmatch te vervalsen. (sporza.be)
Vijf doden bij stormloop na voetbalmatch in Angola – Het Nieuwsblad
ruimte voor consumpties, tearoom
ook verbruikszaal (zie voorbeelden)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands,
Van Dale 2018: verbruikzaal
BE ruimte voor consumpties (in eet- en drankgelegenheden, maar ook bv. in bakkerijen met tearoom)
vgl. verbruikssalon
Bakkerij met ijssalon-verbruikzaal.
Gelieve bij uw vertrek de sleutel in de verbruikzaal van het hotel af te geven.
De brouwerij met verbruikszaal is ondergebracht in de voormalige gebouwen van “Ter Engelen” in de Capucienenstraat. (vrt.be)
bouwkundig: kruisverband
vnw: kruisverband bij metselwerk
Het is een soort metselverband, een systeem waarin de stenen worden gelegd met als doel een sterke en toch aantrekkelijk ogende muur te krijgen. Naar dit systeem zijn verschillende verbanden ontstaan zoals halfsteens-, kruis-, Vlaams en kettingverband.
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, bij metselaars
Bij het lopend verband of kruisverband worden, net als bij het staand verband, koppenlagen met streklagen afgewisseld. Het patroon herhaalt zich bij het kruisverband echter om de vier lagen, waarbij door het verspringen een sterk verband ontstaat
Het deel onder de koepel werd dan weer gemetst in
lopend verband. De bakstenen zelf zijn 18 × 6 × 10 cm groot. (onroerenderfgoed.be)
oorspronkelijk een tv-programma met een top-10 van populaire liedjes maar inmiddels in het algemeen taalgebruik ingeburgerd om een top 10-lijst aan te geven van dingen die je gezien of meegemaakt moet hebben
Zet 2021 goed in met deze tien om te zien | VRT.be
Ursus is één van de ‘tien om te zien’ in Makers van Voka West-Vlaanderen. (mmonfox.be)
Autosalon Brussel 2015: Dé Tien om te Zien – DRIVR
de gokwereld, het gokmidden
De huiszoekingen kaderen in een gerechtelijk onderzoek naar witwas- en fraudepraktijken in het Brusselse gokmilieu,… (standaard.be)
Eigenlijk is hij een gewone misdadiger, een voormalige bendeleider die naar verluidt de prostitutie en het gokmilieu in Oost-Timor controleerde… (knack.be)
Witse ontdekt dat de man verslaafd was aan poker, en gaat op onderzoek in het gokmilieu.
pesten, treiteren, kwellen
vnw: iemand de du(i)vel aandoen: treiteren, plagen
zie ook koejonneren
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
“Ze kunnen je soms de duvel aandoen, maar ze appreciëren het wel” (sportinghubstudents.be)
Nu voetbalclubs elkaar de duvel aandoen over stadionsubsidies mss ook ns nadenken over ridicule vrijstelling RSZ op monsterloon… (twitter.com)
‘Het zijn de koningen, de edelen en de bisschoppen die iedereen de duvel aandoen,’ merkte Peer ernstig op, ’wij proberen alleen maar het jaar door te komen. (books.google.be)
Mekaar niet den duvel aandoen, probeert overeen te komen.
Gallopin, een ploegmaat van bolletjestrui Bardet, probeert Caruso nog de duvel aan te doen op de Montée d’Aussois, maar de Italiaan laat zich niet ringeloren. (sporza.be)
En Bart De Wever zal moeten blijven achteromkijken of die partners hem niet de duvel aandoen, zoals het Vivaldi-ensemble Alexander De Croo de duvel aandeed. (demorgen.be)
verkeerd geven, verkeerd uitdelen
o.a. ook bij het kaarten
Groot woordenboek der Nederlandse taal (1950): (Zuidn.) verkeerd geven; zich vergissen bij het geven van iets
Indien bij misgeven iemand een kaart teveel heeft, mag deze de kaart kiezen die hij doorgeeft aan de persoon die een kaart tekort heeft. (okraskwcentrum.be)
Misschien mijn uitleg wat misgeven. – Ja, ik ben nog minderjarig. Mijn 18de verjaardag valt op 15 februari en de rechtzaak voor de … (juridischforum.be)
wielerwedstrijd
(stilaan verouderd, wel nog gebruikt in folkloristische context)
vnw: wielerwedstrijd
Heel het dorp werd toen afgezet voor de velokoers.
Op zondag 22 juni 2025 wordt in Hamme-Zogge (achter de Kerk) een stukje geschiedenis nieuw leven ingeblazen met de ‘Komiek Velokoers’ (beleef.hamme.be)
Seingeversclub Rikko organiseert op dinsdag 15 augustus de tweede editie van ‘Ne Groten Velokoers’ in het centrum van Ardooie. (hln.be)
Toer de Sol, een velokoers met oud ijzer. Zes twintigers uit Ranst hebben zich verenigd om zondag de Toer de Sol te organiseren, een wielerproef met fietsen … (nieuwsblad.be)
Inspiratieavond rond energie, augustus 2019 met een velokoers op rollen, een workshop energierepen maken en informatie over duurzame energieproductie. (magazine.antwerpen.be)
Izegemse velo-dromen : over velo’s, velokoersen en velodromen in Izegem. (arhus.be)
Sinds de vijftiende eeuw werden er steeds minder anonieme giften gedaan en evolueerde het systeem meer naar een soort sponsoring zoals bij de hedendaagse velokoersen", vertelt Jacobs. (bruzz.be)
wegel door de Velden, veldweggetje
vnw: veldweg(je)
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
Bestaat er een compensatie voor boeren die een veldwegel toestaan of onderhouden? (tragewegen.be)
Het trio crashte met de wagen in een veldwegel aan het Hof ten Bos in Oudegem. (vrt.be)
Verkeersvrije straat beginnend bij de Aartrijkestraat en overgaand in een veldwegel uitkomend in de Achterstraat. (inventaris.onroerenderfgoed.be)
De voorbije zondagen kon je er over de koppen lopen en dat zorgde zelfs voor verkeersproblemen in de omliggende veldwegels. (demorgen.be)
Dat afgelegen kapelletje ligt langs een veldwegel midden tussen de velden. (standaard.be)
Langs rustige veldwegen en kerkwegels gaat het naar de vroegere spoorwegbedding Ieper-Kortemark. (kattenbelletjes.be)
plakker (rond of ovaal) die men o.a. kan gebruiken om een scheurtje in een binnenband te herstellen.
< Frans rustine (Rustin, naam v.e. industrieel, gedeponeerd merk)
Een rustinneke op de fit plakken en ge kunt terug bollen.
de klok rond
vnw: 24 uur op 24: dag en nacht, 24 uur per dag
DS2015: standaardtaalzie ook vierentwintig uur op vierentwintig
varianten: 24 uur op 24 uur ; 24 op 24 uur ; 24 op 24
Sommige politici worden tegenwoordig 24 op 24 uur bewaakt.
professor, hoogleraar
vnw: professor, hoogleraar
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
Universiteitsprofessor had dubbelleven als pornoster – Het Nieuwsblad
Universiteitsprofessor doodgestoken in Bangladesh | Metro
Universiteitsprofessor deed zich voor als Justin Bieber om kinderporno te maken (newsmonkey.be)
Schertsend, maar niet geheel van weemoed verstoken, voegde hij eraan toe, dat hij als gewoon omnipracticus in een volksbuurt niet te minnetjes hoopte te zijn voor een universiteitsprofessor. (De heks en de archeoloog – Hubert Lampoo)
iets moeten bekopen, uitboeten
vnw: het moeten uitzweten, het moeten ontgelden, het moeten bezuren
Als ge een nacht gaat wallebakken, moet ge het ’s anderendaags uitzweten.
Het werd de afgelopen weken al duidelijk dat onze noorderburen hun lockdown in ons land komen uitzweten (vrt.be)
Ik vrees en het is erg dat te moeten zeggen dat we een verloren generatie hebben laten opgroeien, die we zullen moeten uitzweten. (demorgen.be)
Fietssector heeft coronakater nog niet uitgezweet: “Pas in 2026 wordt weer groei verwacht” (standaard.be)
iemand die gespecialiseerd is in het bestraten met kasseien; kasseier
vnw: stratenmaker
Van Dale 2016 online: BE
ook kasseienlegger (zie voorbeelden)
hln.be: Stiel van kasseilegger sterft uit
standbeelden.be: Het beeld, van een voorovergebogen kasseilegger aan het werk, zal vele inwoners van het kasseidorp doen terug denken aan het einde van de jaren 90, toen de huidige kasseistroken (kasseistrook) aangelegd werden.
kasseienvansieleghem.be: Eernegem heeft een reputatie opgedaan als het dorp van de kasseileggers. Op het kasseileggersplein staat Mutse, de kasseilegger op een sokkel in de vorm van een kassei. Vandaar dat wij ons dorp alle eer aandoen en ons kasseileggersbedrijf, zoals vroeger, verder zetten van vader op zoon.
De kasseienlegger verzekerde me dat indien de voegen tussen de kasseien worden ingegoten met een waterdicht voegsel (steinfuge, flowpoint of iets anders) de stabilisé zeer weinig water te verwerken gaat krijgen. (bouwinfo.be)
Dat de kasseienlegger op een moment zou zeggen dat het genoeg geweest is met gratis kasseien vervangen, stond in de sterren geschreven (nieuwsblad.be)
een uitval doen, uitvaren
vnw: uitvaren, tekeergaan, boos worden
Van Dale 2016 online: BE
Waarom vliegt ge zo uit tegen de Paul? Hij heeft toch niks verkeerd gedaan!
voorwaardelijk
vnw: straf met uitstel: voorwaardelijke straf
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
De rechter legde de acteur een rijverbod op en een boete van 1.800 euro, waarvan de helft met uitstel. Hij moet ook zijn theoretisch rijexamen opnieuw doen.
iets duidelijk maken door een gebaar
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen: iem. teken doen
- leenvertaling van Frans faire signe à quelqu’un: een seintje, een wenk geven
– Belgisch-Nederlands, niet algemeen: teken doen: gebaren
vnw: iemand teken doen: iemand een teken, een wenk geven
DS2015 geen standaardtaal
Tijdens de huwelijksmis deed de ceremoniemeester teken als we moesten opstaan.
De polies heeft teken gedaan dat we mogen doorrijden.
Hij deed ons teken dat we mochten gaan zitten.
bloemlezing De Standaard:
David Goffin doet teken aan de Daviscupkapitein Johan Van Herck dat hij zijn interview moet afronden, zodat hij aan de beurt kan komen.(standaard.be)
Hij doet teken aan een kompaan en die steekt tergend traag de straat over als de vrouw nadert. (standaard.be)
Als ze teken doen aan Ruben C. dat hij het gezin bijna van de weg maaide, …(standaard.be)
iets (al dan niet toevallig) ontdekken, vaststellen, te weten komen, …
op iets uitkomen, bij iets uitkomen
vnw: erop/erbij uitkomen: toevallig ontdekken, toevallig te weten komen
VD2013 online: Belgisch-Nederlands
Ze is erop uitgekomen dat hij haar al jaren aan een stuk met een ander bedroog.
Ik kwam er toevallig bij uit dat wij eigenlijk ver familie vaneen zijn: de zuster van uw broer is de dochter van mijn moeder. Straf hé!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.