Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
een gapende wonde (meestal hoofdwonde)
ook in Oost-Vlaanderen
Engels: “gap”, opening, snee en “gob” (vulgair) voor mond
verwant met gapen
Koentje viel en bezeerde zich; de gabbe dient genaaid te worden door de dokter.
kantine, eetzaal
vnw: eetzaal van een school, kantine van een bedrijf
Van Dale 2013 online (Belgisch-Nederlands) eetzaal (m.n. in een school of bedrijf)
zie ook: bedrijfsrefter; schoolrefter; refterbewaking; refterstoel; reftertafel; reftertoezicht
Na de lunch is de refter één grote puinhoop.
Refter wordt lunchbar. Verschillende scholen maken komaf met de traditionele lunchpauze: samen in de rij aanschuiven, stilzwijgend eten en … (standaard.be)
“Ik doe al tien jaar toezicht in de refter en merk dat het aantal leerlingen dat geen boterhammen mee heeft, de voorbije jaren aan het stijgen is" (demorgen.be)
Door bijkomende coronamaatregelen die sinds vandaag gelden, mogen leerlingen niet meer binnen in de refter eten. (vrt.be)
de maan in kindertaal
Als we vertellen van jannekemaan verstaat ons Filipje dat al iet of wa.
(verouderd in Nederland)
touw in het alg., vooral dik touw
vooral gebruikt in de uitdrukkinggen zeel, aan hetzelfde ~ trekken en zeel, het ~ aanhebben
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands seel. Van een Indogermaanse basis *s?(i) – ‘binden’
zie ook: koord
We zouden beter (aan) één zeel trekken om het voorstel erdoor te krijgen.
zuursuiker (snoep)
van Fr. acide citrique (citroenzuur)
voor de invoeging van -n, vergelijk elentriek
Vroeger konde zo’n plastikken buizeke cintrik in allerlei kleuren kopen om uit te zuigen.
stipt op tijd
De Belgische treinen blinken niet altijd uit in klokvastheid.
Niets is minder waar, want we arriveren klokvast op tijd in Keerbergen. (skynet.be)
> andere betekenis van klokvast
hij of zij die webkunde beheerst
De webkundige weet veel over webkunde en wiskunde
De webkundige bouwt internetsites dankzij zijn kennis van de webkunde.
jarig zijn
verjaren is SN, maar wordt meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland
Ik verjaar vandaag./ In Nederland: ik ben vandaag jarig.
En al zeker als Fien Germijns voor Bake Off Vlaanderen Kerst beslist een ‘geboorte van je-zus’-taart te maken omdat haar zus op Kerst verjaart. (demorgen.be)
systeem voor besparingen waarbij elke entiteit verhoudingsgewijs moet inleveren
De Vlaamse Regering heeft de ontwerpdecreten voor de begroting van 2011 goedgekeurd. Ondanks de verbeterde economische situatie is er in 2011 een extra besparingsronde nodig om de Vlaamse begroting weer in evenwicht te krijgen. De belangrijkste besparingen zullen opnieuw volgens het kaasschaafprincipe verlopen.
gek, dol, verzot zijn op iets
maar vaker in de betekenis: verslaafd zijn aan iets, niet meer zonder iets kunnen
ook: verhangen zijn naar iets (verouderd)
vnw: verhangen zijn naar/aan, dol zijn op, verzot zijn op
Het onderzoek wees uit dat 150.000 Afghanen verslaafd zijn aan opium, terwijl nog eens 50.000 verhangen zijn aan heroïne.
Veel studenten zijn verhangen aan gsm en internet. Als ze geen toegang hebben, vertonen ze symptomen die vergelijkbaar zijn met drugsverslaving.
Ik ben helemaal verhangen aan die soap, ik blijf er speciaal voor thuis.
Een boer is verhangen naar zijn veld, hij is er als aan geketend. Een boer leeft om te werken. Alle dagen roept het veld hem wakker. (Boerenpsalm – Felix Timmermans)
1) uitermate moe, moedeloos, kapot, pompaf
2) morsdood: Van Dale 2018 BE; informeel
vnw: morsdood
uitdrukkingen:
- Zich steendood vervelen: “Help, ik verveel me steendood op mijn werk” (demorgen.be 25 mei 2016)
- Dat is voor steendood te vallen: “Morgen gaan we naar de falls. Het is hier wel 39°C, en hoge vochtigheid. Om steendood te vallen.” (wijwarenweg.blogspot.com 14 feb. 2008)
1. Heel de dag in het stad liggen rondzeulen, steendood ben ik!
2. “Hij viel steendood” Cornelissen-Vervliet (1899)
“Hij is van den toren steendood gevallen” De Bo (1873).
“Vooraleer hij den gewijden grond had verlaten, viel hij steendood op het gras” Conscience (1869).
braakneigingen hebben, net niet braken.
< walgen
Elke morgen bij het wakker worden, moet ik wolgen.
De dokter noemt het ‘stress’.
TL-lamp, neonlicht
Die buislamp flikkert dat ik er koppijn van krijg.
eventjes, stilletjes kijken, soms stiekem
Van den avond kom ik hier nog eens piepeloeren.
schrijlings
Ze zit scherlewiep op ‘t staantje (= bagagedrager) van z’n fiets.
foefelen, morsen, prutsen, aanmodderen
Uitspraak: dasjteureun (1ste eu lang, 2de eu kort)
< dasteren, desteren, desteren
< zie ook andere definitie van dashteren
De loodgieter heeft weer liggen dasjteren: de WC is verkeerd aangesloten!
Vanavond een goed pakske dashteren in Zot van Koken op VTM.
Fr. évident < Lat. evidens
voor de hand liggend, duidelijk
V.D. (België) gemakkelijk, voor de hand liggend, vanzelfsprekend (vaak met niet of minder)
DS2015: dat is niet evident (dat is niet makkelijk): standaardtaal
vnw: in België ook: vanzelfsprekend, voor de hand liggend
zie ook evidament
vgl. evidentie
Het is nogal evident dat België als staat gaat blijven bestaan.
Iedereen content stellen is niet evident.
SN-NL: gekkekoeienziekte
De dolle koeienziekte heeft aan de veehouders reeds een pak geld gekost
kraamafdeling van een ziekenhuis, materniteit
vnw: kraamkliniek, kraaminrichting
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook verzamellemma geneeskunde
We zijn met een taxi naar het moederhuis gesneld.
bloemlezing De Standaard
Wie durft het moederhuis te sluiten? – De Standaard Mobile
Eén personeelslid heeft de overstap van moederhuis naar rusthuis nog meegemaakt. (standaard.be)
In 2012 werd het voormalige Geelse moederhuis en RVT (rust- en verzorgingstehuis) afgebroken voor de bouw van tien woongelegenheden, 51 rusthuiskamers … (standaard.be)
enz.
zaklamp
vnw: zaklamp, zaklantaarn
< pil + lamp
zie ook: pillicht, pielelucht, pitslamp
In het midden van het bos ging mijn pillamp plat.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
