haarzak

haarzak

vals

herkomst: zou een vervorming zijn van het oude woord aes-sack. Dit was een zak met aas (voedsel) die men meenam op reis.
Daarnaast kreeg aaszak ook de betekenis van goocheltas. Het “bedrog” van de goochelaar ging in het Zuid-Nederlands over in bedrog tijdens het spel.

Van Dale: haarzak
de (m.); g.mv.
1. (gewestelijk) aaszak

zie ook: haarzakkerij
haarzakken
haarzakker

vnw: aaszak, aaszak doen = valsspelen

927

Hier in Heist-op-den-Berg is het “haar spelen” voor vals spelen en het substantief voor “vals spel” is “haarzakkerij”.

Een valsspeler is een haarzak.

ensie.nl:
aaszakBETEKENIS & DEFINITIE
(17e eeuw) (verkorting van aaszakspeler) (vero.) valsspeler, bedrieger. Aaszak betekende aanvankelijk spijszak, maar ook bedelzak en goocheltas. Een goochelaar is altijd erg handig en snel in zijn bewegingen, dat het wel lijkt op bedriegerij of vals spel. Maar misschien heeft ook het aas uit het dobbelspel enige invloed gehad. In Vlaanderen komt gewestelijk nog ‘haarzak’ voor, in dezelfde betekenis. Er bestaat ook een werkwoord ‘haarzakken’ voor vals spelen. Zie ook: aaszak doen (spelen).

• (Lodewijk Willem Schuermans: Algemeen Vlaamsch Idioticon. 1865)
• Jou dronke swijnaris – Aaszak. (De Tijdspiegel. 1867)
• aaszak: oneerlijk speler, aaszak doen, knoeien. (Henry Roskam: Boeven-jargon. 1948)
• (Walter de Clerck: Nijhoffs Zuidnederlands Woordenboek. 1981)
• (Frank Jansen: Van apekop tot zielepoot. Hoe mensen elkaar typeren. 1985)
• (Hans Rombouts: Vloeiend Vlaams. 1990)
• (Aldert Walrecht: Woordenboekspel. 1991)
• (Herman J. Claeys: Vlaams Dialecten woordenboek. 2001)
• (Rien van den Broek & Ad Kerstens: Van aaszak tot zwabber. Woordenboek van de kaartspeler. 2018)

Ah tiens, die ‘Vloeiend Vlaams’ kende ik nog niet.