Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
< ook de geassimileerde vorm “aflassen” komt herhaaldelijk voor
zie ook aflasting
Ze zeggen dat ze volgend jaar de winterstop gaan aflasten in het voetbal!
Door het slechte weer zullen we de BBQ (barbecue) moeten aflasten.
1. wordt gebruikt om een persoon aan te duiden die aan extreme magerzucht lijdt. Bij lichtgewicht babies spreekt men van “een vernepelingsken”
2. klein mager persoon
3. armzalig voedsel
vnw: onvolgroeid, ziekelijk persoon, sukkelaar
zie ook vernepen
1. Aan onze Jan zijn liefke hangt er niks aan, zo’n vernepeling.
2. Onze Wout was een klein vernepelingske dat 3 weken in de couveuse moest blijven.
3. Die abrikozen zijn maar schrale vernepelingskes.
De Geverniste Vernepelingskes is een Vlaamse satirische stripreeks, geschreven door Urbanus en getekend door Jan Bosschaert.
demorgen.be: En toch zijn deze Belgische wezen geen te beklagen ‘vernepelinkskes’. Die Belgische wezen trekken namelijk zeer goed hun plan. Het gaat – u heeft het al geraden – om de federale culturele instellingen.
boer in het kaartspel
vnw: boer in het kaartspel
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3
vergelijk: koning
zie ook schuppen zot
De schuppenzot sterft op zijn kot.
> andere betekenissen van zot
benzinestation, tankstation
vroeger ook: naftstatie
zie ook naft, naftpomp, naftepompe; wegcode
Aan het volgende naftstation moeten we tanken.
(op)vouwen van bvb kledij
vnw: opvouwen
Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
zie ook plooien; verzamellemma kledij
De kleren zijn proper opgeplooid en in de kleerkast gelegd.
chocolademelk
ook wel chocomel zonder k
afkorting: choco
zie ook: cécémel, chocolatte pap
Voor mij nog nen emmer chocomelk, alstublieft!
Een warme choco met een Brusselse wafel, dat smaakt heerlijk in de winter!
Voor mij een warme chocomelk met crèm fattee en ne pannekoek met siroop.
gezelschap, groep
ook verwijzend naar de aanhang van iemand
< Frans compagnie <Latijn compania
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Hij heeft altijd veel compagnie. We zien hem zelden alleen.
En toen kwam de Jean en compagnie binnen en ’t was gedaan met de rust.
In compagnie was hij een geestigaard. Hij was weleens zat, maar dan was hij ook gewoon zat, zonder baldadigheden of woede- aanvallen. (bookspot.be)
9.000 zelfgemaakte kroketten voor eetfestijn van voetbalclub uit Merchtem: “Rollen in compagnie is plezant” (vrt.be)
examenperiode, zittijd, tijd waarin examens worden afgelegd
vnw: verkorting van: zittijd
-eerste zit: eerste examenperiode (meestal in juni)
-in eerste zit geslaagd zijn: geen herexamens hebben
-tweede zit: herkansing (meestal in september)
-tweede zit hebben: herexamens hebben
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
Frans session
Als ge niet geslaagd zijt in de eerste zit, kunt ge nog altijd opnieuw proberen tijdens de tweede zit.
> andere betekenis van zit
onvoldoende ruimte hebben, zich beklemd voelen
Onze Karel heeft een studiootje gehuurd, het is zo klein da ge in de keuken uw gat niet kunt keren.
Fr. effort
inspanning
(meestal efforke)
Als we nog een klein efforke leveren, zijn we klaar.
Ge zult toch nog een serieuze effort mogen doen, anders gaat dat hier nooit op tijd af geraken.
trottoir, voetpad, stoep
< Frans alentours (les ~) de omgeving, lieux autour: omstreken
oorsprong: De straten hadden geen voetpaden zoals nu, maar de rijken hadden wel een verhoogd wandelpad, voetpad dat ‘aux alentours’ lag (rond het eigendom).
Nog gebruikelijk in het Antwerps dialect.
De kinderen hinkelen oep (op) de lantoer.
“Ons bomma zei vrueger alttij ‘’ oep de lantoer bloaven hé’’ wat zo goed wil zeggen als op de stoep of het voetpad blijven hé en er nie neffes loepe.” (tuinadvies.be 3 feb. 2008)
hark
vnw: in België vaak voor: hark
< Middelnederlands: rive
zie ook: rijven, rakel, gritsel, krab
Ik neem de rijf even om die bladeren op te ruimen.
een vrije dag nemen/krijgen tussen een feestdag en een weekend. Dus de brug maken tussen dagen waarop niet gewerkt wordt. Die vrije dag wordt brugdag genoemd.
Als een feestdag op een dinsdag of een donderdag valt, maken veel bedrijven, diensten, scholen de brug.
< Frans: faire le pont
brugdag en de brug maken zijn standaardtaal in België
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Vrijdag na O.H. Hemelvaart maak ik de brug.
Omdat Wapenstilstand op een donderdag viel, maakten we op school de brug. (standaardtaal in België) Taaladvies.net
We hebben dit jaar een brugdag tussen het weekend en de Nationale Feestdag. (standaardtaal in België) Taaladvies.net
“De kollega’s maken de brug” is een Vlaamse film uit 1988, i de tijd dat collega’s nog als kollega’s geschreven mocht worden.
een borgsom storten
vnw: een waarborg storten: een borgsom storten
Voor de huur van de wagen moesten we een waarborg van 1.000 euro storten
Vooraan, aan het voorste eind, op de voorste plaats, in de eerste rij enz.
Van Dale 2017 online: van voor: BE
tegengestelde: vanachter
Alle kinderen wilden vanvoor in de bus gaan zitten.
Ik weet niet hoe oud die is. Vanvoor in de twintig?
zeuren, neuten, klagen
vnw: zaniken, zeuren
vgl. zaag, een ~ kunnen spannen; klagen en zagen; achteraf niet komen zagen; gezaag; zaag; zagevent
Zit toch niet zo aan mijn kop te zagen!
Hij zaagt de oren van haar kop tot hij zijn goesting krijgt.
een Vlaams scheldwoord: onnozelaar, kieken, idioot
Van Dale: paljas
(1816) dezelfde etymologie als paljas (strozak)
1. (oorspronkelijk) een met stro opgetuigde hansworst
2. iemand die grappen maakt, de zot uithangt
Die paljas verstaat geen Antwerps.
toeschouwer
SN-NL: omstander
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
De racewagen vloog uit de bocht en kwam terecht tussen de omstaanders.
Twee omstaanders duiken in kanaal in Péruwelz om bestuurster te redden (vrt.be)
passie, pleziertje, iets wat je recht houdt
Fietsen is zijn lang leven, als ge zijne fiets zou afpakken zou er met hem geen huis te houden zijn.
een brief met wensen die op school wordt voorbereid en voorgelezen wordt aan ouders, grootouders, peter en meter
.jpg)
Nieuwjaarsbrief 1 januari 1890
Van Dale 2016 online: BE
Van Dale 2024: in BE op school voorbereide nieuwjaarswens die kinderen voor hun ouders en peter en meter voorlezen of opzeggen
vgl. nieuwjaar
Één voor één gingen de kinderen op een stoel staan om hun nieuwjaarsbrief voor te dragen.
Liefste peter,
Zoveel te meer ge geeft, zoveel te beter.
Uw petekind Jean,
Mortsel, 1 januari 2016.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
