Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
straling
< Engels
Van Dale 2017
x?stralen
verouderd röntgenstralen
zie ook X-stralen; verzamellemma geneeskunde
Met x-rayapperaat worden zaken doorgelicht.
bloemenruiker, bloemenboeket
ook bloemenkee
< contaminatie van het Franse woord bouquet /boekee/ en bloemen
Van Dale 2018 online: BE; schertsend
zie toupee, bloementuil
Bloemekee van geknipt papier
‘k Heb voor mijn verjaardag een schone (schoon) bloemekee gekregen van m’n ventje.
Dien bloemenkee rode rozen moogt ge inpakken.
> zie andere betekenis van bloemekee
voor een korte periode een hotelkamer huren voor seks
wnt:
- kameren: In eene bijzondere opvatting, t.w. met betrekking tot eene vrouw met welke een man heimelijke liefdesbetrekkingen heeft (een liefje, eene bijzit).
- gekamerd: als uitdrukking eener kenmerkende hoedanigheid. Van eene vrouw, die met een man in geheime betrekking leeft. Op eene kamer gezet, die zij op kosten van haren minnaar bewoont; doch bij uitbreiding als benaming gebezigd van eene bijzit.
Hij heeft daar ergens een gekamerd modemaakstertje. In die buurt wonen veel gekamerde meisjes. poëem WNT
Hij houdt aan met de vrouw van zijn beste vriend. Zij gaan dan ook geregeld kameren.
badpak
Van Dale: (formeel) kledingstuk om in te zwemmen of te zonnen: badpak, bikini of zwembroek
zie ook verzamellemma kledij
Ik moet mijn badkostuum nog zoeken, want morgen gaan we zwemmen.
gelukzak, geluksvogel
vgl.: piet hebben
Da’s nogal ne pietzak; hij heeft de lotto gewonnen.
verkoudheid met lopende neus
vnw: verkoudheid
-een snotvalling hebben: snipverkouden zijn
zie ook valling, kopvalling
Ik heb een snotvalling en heb geen papieren zakdoekskes meegebracht.
Op dagen dat de gevreesde smerige snotvalling uw leven sowieso al vergalt, doet het noodlot overuren opdat u zich nog ellendiger zou voelen. (Louis van Dievel – vrt.be)
bloot, naakt
vr. in haren blote
mv: in hunnen blote
Zet de dokwerkers ni in hunne blote!
De kinderen hadden de gasten al binnengelaten, nu stond hij daar gevangen in de keuken … in zijne blote, het fleske bier nog in de hand.
“Goed, want ik heb mijn sjoeke nog eens in zijnen blote gezien”, antwoordde Nikki. (HBVL 24/03/07)
“Die keer dat ge aan de deur van dat huis aanklopte om een cent te vragen en er een vrouw in haren blote kwam opendoen.” (Louis van Dievel, Landlopersblues 2016)
“Ondertussen ook al wel wat rare dingen meegemaakt. In Barcelona is het normaal dat er zo nu en dan eens mensen in hunnen blote rondlopen of fietsen haha.” (https://elsita.waarbenjij.nu/reisverslag/3450217/volop-zomer)
rijkswachter, nationaal politieagent
bij de fusie van de politiediensten is deze benaming verdwenen
uitspraak prov. Antw.: zjandaareum, zjanderm, zjandeirrem, zjandarm
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal: rijkswachter
De gendarmen zorgden ervoor dat de betoging niet uit de hand liep.
> andere betekenis van gendarme
grote dwaasheid, zinloos gedoe
Van Dale 2015 online: zottekesspel
(Belgisch-Nederlands, spreektaal)
1.grote dwaasheid
2.chaotische toestand, dwaas of zinloos gedoe
Wat voor een zottekesspel is me dat, vandaag zus en morgen zo!
vacaturestop, personeelsstop
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: standaardtaal
ook: wervingsstop
Om de crisis te counteren vaardigde de directie al een tijd geleden een aanwervingsstop uit.
bioscoop
Klik op de afbeelding
Kinepolis Antwerpen
< Frans cinéma, afkorting van cinématographe.
vnw: bioscoop
-wat een cinema: wat een kouwe drukte
zie ook cinemazaal; stadscinema; cinemavertoning
We gaan naar de cinema de laatste Bond-film zien.
> andere betekenis van cinema
handtas
zie ook: sacoche, sjakosj, in de ~
F. Debrabandere (2005):
sjakos(j), zn. v.: damestasje, handtas. Ook Wvl. sjakosse. Hypercorrect voor Frans sacoche. Aangezien de Franse ch (uitspr. sj) in het dialect s wordt, denkt de dialectspreker dat de begin-s van sacoche, dial. sakos(se), aan Frans ch beantwoordt, en verbetert hij ten onrechte in sjakos(j).
Veel vrouwen dragen de helft van hun huishouden mee in hun chacoche.
centrale verwarming
Van Dale 2017:BE; spreektaal
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Zie ook chauffagist
Ik ga de chauffage wat harder zetten want ik bevries van de kou.
bloemlezing De Standaard:
De chauffage gaat uit, net als het licht. Het gras rond de kazernes wordt niet meer regelmatig gemaaid.(standaard.be)
De wereldkampioen werd derde, achter zijn Tsjechische ploegmaat Petr Dlask, die zich in de perszaal aan de chauffage kwam warmen. (standaard.be)
In de propere zone van de melkkeuken schilfert onder de chauffage wat verf af en vertoont de voeg tussen muur en vloer enkele defecten.(standaard.be)
enz.
> andere betekenis van chauffage
1 verzinkput (Van Dale 2018 online: BE)
2 klein putteke fungerend als kolk met stankafsluiter
vnw: zinkput
1 De sterfput is vol, hij moet dringend worden leeggemaakt.
2 Het sterfputteke stinkt, het zal zeker gaan onweren.
flauwvallen, bewusteloos, in zwijm vallen, van zijne center vallen
< Latijn “de suis cadere” van zichzelf vallen, bron: Cools, Karel “Vergeelde woorden”
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Pietro Longhi c.1744
zie ook klot, van zijne ~ vallen,
vallen, van zijnzelve ~,
sus, van zijne ~ draaien,
stek, van zijne ~ vallen,
sies, van zijne ~ vallen
Karel was zo moe dat hij van zijne sus is gevallen.
1. uitstekende deksteen van de gevel
2. (bij pannendak) bekleding van dakgoot
3. (bij plat dak) in schrijnwerk uitgevoerde, overstekende gevelbescherming, van boven bekleed met zink, onderaan en opstaand bekleed met houten planken
vnw: kroonlijst
ook: kornis
< Frans corniche
Antwerpen: corniche
Kempen: kornis
Maasland en Hageland: kernis
West-Vlaanderen: kornisse
uitdr.: op reis gaan naar Saint-Corniche: thuis blijven in de vakantie.
Varianten en synoniemen bij vakantie, op ~ gaan naar Saint-Kernis
De corniche moet eens geschilderd worden.
1. laagste gewichtsklasse bij het boksen
2. iemand die niet zwaar doorweegt (figuurlijk)
3. lichtgewicht (letterlijk)
vnw: vedergewicht in het boksen
DS2015: betekenis vedergewicht: standaardtaal
We hebben wel wat pluimgewichten rondlopen, zowel in de bokssport als in de politiek.
“Met zijn 228 kg is de V-Strom een echt pluimgewicht in het trail-segment. Dankzij zowel dit lage gewicht als de twin spark technologie reageert de motor …”(suzuki2wheels.be)
zie vb. aldaar
doorsluizen, vb van geld
Van Dale 2014: Belgisch-Nederlands
Er wordt veel zwart geld naar Lichtenstein versast.
> andere betekenis van versassen
om de haverklap
→ voet, alle vijf ~, hondsgezeik, alle ~
Ik word om de vijf voet lastig gevallen door (voyageurs) vertegenwoordigers die me vanalles willen verkopen dat ik toch niet wil hebben.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
