Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
snackbar waar je frieten en gefrituurde snacks kan kopen, frietkraam, frietkot, fritkot, frutkot, friterie
Klik op de afbeelding
soms schijnbaar onzijdig in sommige verbindingen zoals “van ’t frituur”, zie grammatica: gereduceerd lidwoord
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
anw: (vooral) in België
DS2015 standaardtaal
Ik ga niet naar de Chinees om eten, maar naar de frituur.
Zin in lekkere frietjes? Kom langs of bestel online! Dan ben je bij frituur ’t Smulhuisje aan het juiste adres. (tsmulhuisje.be)
hard en bros geworden
zie ook verduren
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Het lederen riemke van mijn sacoche is helemaal verduurd, straks krakt het af.
“De rubbertjes van mijn iPod-koptelefoon zijn ‘verduurd’. Zijn die ergens los te krijgen?” (startpagina.nl)
“Volledige doos elastieken, 500gr. NIEUW !!! Lengte : 60mm Dikte 1,50mm Vorig jaar aangekocht dus zeker nog niet verduurd !” (tweedehands.nl 10 jun. 2018)
“Gietijzer in goede staat (enkel de beschermkapjes in plastiek zijn verduurd).” (veiling.catawiki.be 27 feb. 2017)
torso, borstkas
carrure: afstand van schouder tot schouder)
overdrachtelijk: brede lichaamsbouw
figuurlijk: zie ander lemma karuur
< Frans carrure < carré (vierkant)
zie ook verzamellemma geneeskunde
IJ eed een breed karuur. (Hij heeft een breed karuur.)
bord, ook telloor, teljoor, taljoor
< Frans: tailloir: hakbord
etymologie bij teljoor: “Het eerste voorkomen was in 1441 in de betekenis ‘schotel, vooral dienend voor het snijden van vlees’. Het wordt in Nederlandse dialecten ook gespeld als taljoor.” (N. van der Sijs (2006), Klein uitleenwoordenboek)
zie ook teljoor, iets op zijn ~ krijgen
Ik heb alles op mijn talloor opgegeten.
Hij heeft zijn talloor opgeten.
Neem eens talloren uit de kast! We gaan eten.
ellende
vnw: misère, ellende
DS2015 standaardtaal
zie ook miserie, miserie, miserie
Die aankoop heeft mij niets dan miserie opgeleverd.
> andere betekenis van miserie
een boodschap overbrengen, boodschapper zijn, boodschappen doen
vnw: commissies doen: boodschappen doen
Typisch Vlaams: commissies doen: Geen Algemeen Nederlands
zie ook commissie
“Jef zal voor ons geen kommiesjes niet meer doen…” persiflage op de marche funèbre van Chopin
En er is hier weer vandaag druk gewerkt; gestreken / met de fiets commissies gedaan, ja die benen toch hè . (seniorennet.be)
in zeer hoge mate lomp, aartsdom
Van Dale 2016 online: BE
vnw: te dom/lelijk/stom om te helpen donderen: uitermate dom/lelijk/stom
Zo ook in uitdrukkingen met: te dom, te stom, te lui, te dwaas, te zot, te lelijk, …
alg.: donderen, te ___ om te helpen donderen
zie ook: donderen, te ___ om te helpen ~
Neen, hij is te lui om te helpen donderen! Hij laat al het werk door zijn personeel uitvoeren en strijkt dan zelf de vette pré op.
Het is namelijk een vaststaand feit dat ik te goed ben om te helpen donderen. Zo dat al een uitdrukking is.
Hij is te lomp om te helpen donderen, en die wilt dokter worden? Ene patiënt heeft hij al niet!
verdeelstekker
vnw: domino (de, -’s), dominofiche (de, -s), dominostekker (de, -s): verdeelstekker, driewegstekker
zie ook kattenkop
Ge moet toch oppassen met die dominostekkers, kwestie van het circuit niet te overbelasten.
- gewaagd
- dubbelzinnig, met betrekking op het seksuele
Van Dale 2015 online : BE
Rihanna als stripper in aangebrande clip (Het Nieuwsblad)
Hij heeft een aangebrande mop verteld.
bedelaar
v.: schooister
Van Dale 2005: schooier, de (m.); -s; -tje
1.landloper
2.(Belgisch-Nederlands, niet algemeen) bedelaar
3.(scheldwoord) iem. die er haveloos uitziet en die men om zijn stand minacht
4.schoft
Typisch Vlaams: bedelaar: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1
zie ook: schooierfight
De schooiers hebben hun plaatsje gevonden aan de ingang van de supermarkt.
Ze was “schooister” van beroep en was zeer geslepen en venijnig in haar werkwijzen. Liep steeds rond in kapmantel en met klompen. (beeldbank.kortrijk.be)
lawaai
vnw:
•lawaai
•grote bek
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): lawaai: in Zuid-Nederland.
Van Dale:
laweit
1574, etymologie onbekend
archaïsch; niet algemeen lawaai
spellingvariant: lawijt
> andere betekenis van laweit
Ga maar vanachteren in den hof laweit maken.
Niet zoveel lawijt maken, ik heb koppijn.
“Het Huis van Alijn lanceert Huis van Lawijt, een museumbeleving voor blinden en slechtzienden.” (persruimte.stad.gent.be 8.3.2017)
Hij werd vooral bekend als ‘Bompa Lawijt’, een rol die hij in de jaren 90? vertolkte in de VTM-serie ‘Chez Bompa Lawijt’. (hln.be)
is standaardtaal in België
(overg.) controle uitoefenen op (een taak, proces of werkzaamheid), (de voortgang ervan) in het oog houden, (een zaak) verder behandelen
vnw: een dossier opvolgen: de voortgang controleren, onder zijn hoede hebben
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: standaardtaal
vgl. opvolging
Ge zoudt uw eigen projecten wat beter moeten opvolgen, in plaats van u te moeien met die van anderen!
Het gerecht zal de zaak opvolgen. (uit: Taaltelefoon)
het moeten afleggen (tegen), zich gewonnen geven (voor)
vnw: zich gewonnen geven, het onderspit delven, het loodje leggen, in het stof bijten
< Frans mettre les pouces
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Den duim leggen, toegeven, onderdoen, zich onderwerpen. In Zuid-Nederland. Ze hebben den duim moeten leggen in ’t geval Augusteyns, maar ze gaan toch voort met hun proper scheurmakerswerk, Het Volksbelang v. 19 Maart 1910.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
VRT-correspondente Greet De Keyser solliciteerde om directeur te worden van het Vlaams Huis in New York, maar moest de duimen leggen voor de inmiddels ontslagen Philippe Fontaine.
Cercle moest de duimen leggen tegen de Ploeg van ’t Stad.
" Bij de presidentsverkiezingen moest Gore nipt de duimen leggen voor Bush. (standaardtaal in België)" Taaladvies.net
een afkeer krijgen, ergens van walgen
zie degout, degouteren
Ik heb echt een degoût gekregen van die rotte appelsien.
avondschemering, het vallen van de avond
vnw: avondschemering, vooravond, zonsondergang
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2017 online: BE
met, in of bij, tegen valavond
Met valavond is het in de zomer heerlijk toeven buiten met een glaasje wijn.
uit misnoegen niet meer spreken tegen iemand, mokken, koppig zijn, bouderen, beeld zonder klank
in de Antwerpse Kempen ook: kop houden, petten
Boom: moemen
De persoon die dikwijls kopt is een kopper: ‘dat ligt in het karakter’
Dat is nu al drie dagen dat mijne gebuur en zijn vrouw aan het koppen zijn tegen mekandere … plezant is anders!
“Pallieter zag Charlot koppen en zei: ‘Ge mut dezen avond is nor Marieke schrijve dat ze na komt.’”, uit ‘Pallieter’, Felix Timmermans, 1916
boodschap
zie ook: kommissie, kommische, kemissie, kommiesjes doen, bescheten commissie
< andere definitie van commissie
’s Zaterdags doe ik nooit mijn commissies, want dan is het veel te druk.
alcoholarm bier
vnw: flauw, smakeloos bier, bier met laag alcoholgehalte
Van Dale: in België, pejoratief: bier met laag alcoholgehalte en weinig smaak
DS2015 geen standaardtaal
< herkomst naar analogie met fluitjesmelk
vgl. fluitjeswijn; fluitjeswater
Ne goede stameneebaas kan het zich niet permeteren om fluitjesbier in huis te hebben.
Zelfs dat verdriet wegspoelen ging moeilijk, want het straffe trappistenbier Vlaamsche Leeuw was vervangen door een fluitjesbier. (standaard.be)
Aan de terrasjes waar Koreanen hun fluitjesbier drinken, flaneren ze voorbij met handtassen vol dollars. (standaard.be)
trots zijn op iets of op iemand
Van Dale 2013 online: fier op Belgisch-Nederlands
Ik ben echt fier op u!
een overtuigd aanhanger van iets, geboren voor
voor mannelijke woorden: nen echte
T’is nen echte coureur, ziet ’m is geven op zijne velo.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
