Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
dikke korrels kristalsuiker. De korrels zijn verkrijgbaar in verschillende groottes.
Dikke Van Dale online 2013: parelsuiker
1. (Belgisch-Nederlands) harde, tot bolletjes samengedrukte kristalsuiker
zie ook klontjessuiker
Parelsuiker is een van de ingrediënten van de Luikse wafels.
Brabantse voorbeeldvervoeging:
OVT ik begost, gij begost, hij begost, wijlie, welle begosten, gijlie, gelle, golle begost, zijlie, zelle, zeulle, zolle begosten;
VTT ik zèn begost
Middelnederlandsch Woordenboek: begonde of begonste: beginnen. Waarschijnlijk is begonste verbasterd tot begoste.
zie ook kost
Ge moet niet verwonderd zijn dat ge priggel krijgt, gij zijt zelf begost met hem uit te schijten (uitschijten).
Welle begosten aan dat werkske en in een wip en een gauw was dat gefixt.
epidurale verdoving
VD2016 online: BE; informeel
deverdwaaldeooievaar.be: Naarmate de bevalling dichter kwam en ik dikwijls pijnlijke harde buiken kreeg, was ik ervan overtuigd dat ik een watje was met een hele lage pijngrens en dacht ik “dit wordt een ziekenhusbevalling met epidurale”.
goedgevoel.be: Daags nadat Miranda Kerr in Harper’s Bazaar liet weten dat ze voor een bevalling zonder epidurale koos omdat ze niet wilde dat haar zoon gedrogeerd ter wereld zou komen.
kriebelen, kietelen
Van Dale 2016 online: BE niet algemeen
Hou op met dat gekittel, ik kan daar niet tegen.
kwibus, idioot
zie ook foorneus
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Hageland: kwiep, kwieb
vgl. foorwijf
Gij zijt toch ook nog al ne fooraop hè!
Gij zijt toch ook nogal een kwibus èh!
Maar nee, gij fooraap, dat zijt gij niet, ook al wilt ge niet meer vliegen tenzij het moet. (demorgen.be – Jeroen Olyslaegers)
> andere betekenis van fooraap
gerechtelijke strijd, het procederen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 6
vgl. procedurepleiter
Stad Aarschot betaalt meer dan anderhalf miljoen aan voetwegenactivisten om procedureslag te eindigen. (rob.tv)
Na jarenlange procedureslag dan toch geen vergunning voor verloederd kasteel: “Plan is niet op maat van onze wijk”. (Nieuwsblad)
advocaat die geen kans onbenut laat op procedurefouten in het voordeel van zijn client aan te wenden
Van Dale 2017 online: BE
vgl. ook procedureslag
Hans Rieder, de procedurepleiter die al talrijke rechters liet wraken, is donderdagmiddag zelf op zijn beurt gewraakt. (nieuwsblad.be)
Hij staat bekend als een procedurepleiter: iemand die in het belang van zijn cliënten procedurefouten inroept en geen mogelijkheid tot nietigverklaring onbenut laat. (demorgen.be)
(< Frans primauté) primordialiteit
vnw: hoogste belang, hoogste gezag, superioriteit
Van Dale online 2015: (Belgisch-Nederlands, niet algemeen) doorslaggevend belang
synoniem: overwicht, primordialiteit
Een overheid die haar administratie zelf kiest, en zich dan nog via het begrip ‘primauteit’ geen bal aantrekt van die administratie. (politics.be)
Daar heb ik al die goden, voor wiens primauteit men eeuwen vocht en blijft vechten en moorden, nog niet veel aan weten verhelpen, de urbis et orbis ten spijt. (Walter van Steenbrugge)
te lage prijs, weggeefprijs
Van Dale 2020 online: BE
NL-SN: dumpprijs
ook: dumpingsprijs: zie voorbeelden
“Dat bedrijf verkoopt kilo’s vlees tegen dumpingprijzen, zo zijn er pakketten van 150 euro voor 150 kilo voedsel.” (focus-wtv.be 14 nov. 2018)
“Pop-ups worden vaak gesubsidieerd, ze genieten andere (lees: minder) regels en kunnen daardoor tegen dumpingprijzen werken.” (retaildetail.be 24 dec. 2018)
“Er zullen twee soorten taxi’s komen”, zei hij in de Gentse gemeenteraad. “Standplaatstaxi’s die aan vaste tarieven werken, en straattaxi’s voor wie die niet gelden en die dumpingprijzen zullen hanteren." (Het Nieuwsblad-26 feb. 2019)
Tal van losse bh’s aan dumpingsprijs van €10. (facebook)
Je kon ruiken aan zijn theewater dat het aandeel ooit van de beurs ging tegen dumpingsprijs. (lex.be)
Stanley verkocht het spul aan dumpingsprijzen en deelde zijn gerief ook regelmatig gratis uit. (blogspot.com)
- knutselen, ineensteken, maken
- ook pejoratief: knoeien
Van Dale 2014 online: gewestelijk
zie ook kleuteren
vgl bricoleur
Wat zijt ge aan ’t bricoleren? Hebt gij dat gebricoleerd? Farm gedaan, eindelijk staat die kast ineen.
Hij bricoleert geduldig zijn modelbouwvliegtuigje ineen.
Wie heeft dat gebricoleerd? Dat is gatlelijk, dat trekt nu eens totaal op niets.
het beste, het summum
vnw: dat is de max: dat is je van het
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, jongerentaal
Ne kouwe cola is de max!
slecht gesproken en geschreven taal
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 geen standaardtaal
wordt, voor het bedroevend niveau extra te beklemtonen, soms ook in omgekeerde volgorde gebruikt, bijvoorbeeld ‘haar met Frans op’
zie ook: Frans met haar op
Mijne zoon kan al goed zijne plan trekken in Brussel, het is nog Frans met haar op als hij iets moet uitleggen, maar ze verstaan hem toch!
Dat liedje op het Eurovisiesongfestival is echt Engels met haar op, het is precies of hij zingt met een hete patat in zijn mond, zo een slechte uitspraak.
Spaans met haar op (Brussel) – De Standaard
straat belegd met kasseien
zie ook kasseiweg, kasseibaan; wegcode
Slechtste kasseistraten worden heraangelegd … met kasseien (Nieuwsblad 09-01-2015 titel)
een winkel die in het centrum van een dorp of stad ligt
Van Dale 2016 online: BE
vgl. antoniem: baanwinkel
Het is een centrumwinkel waar naast verse pizza’s ook pizzapunten worden verkocht. (dominos.be)
De centrumwinkel zal daarna nog enkele weken open blijven, maar nadien verdwijnen. (standaard.be)
In het Century Center op de De Keyserlei heeft Media Markt, zoals bekend, al langer een centrumwinkel in uitbating. (dvo.be)
maar beter
NL: maar beter, het beste maar
Van Dale 2018 online: in België bij voorkeur: je rijdt best via Leuven
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
ter uitdrukking van een suggestie of voorschriftsynoniem: beter, bij voorkeur
in de praktijk kan men best rekening houden met een lange leveringstermijn
DS2010 afgewezen
DS2015 geen standaardtaal
zie ook: best, voor het ~e
Ge roept best de dokter als de koorts straks niet over is.
Ten tweede bega je best geen stommiteiten en stop je best op tijd met roken en te veel drinken, eet je best gevarieerd en gezond, en beweeg je best voldoende. (Etienne Vermeersch , VRTNWS)
Volgens Koen Van Keer laten we spinnen in huis dus best gerust. (gerust laten) (standaard.be)
het samenwerken of verbroederen tussen steden of gemeenten overal ter wereld
Van Dale 2018 online: BE
Standaardnederlands: jumeleren
zie ook verzustering
Turnhout (40.000 inwoners) is verzusterd met Hanzhong (3.500.000 inwoners) in de provincie Shaanxi, China.
Als ge een gemeente binnenrijdt staat er gewoonlijk een plakkaat met daarop de naam van de plaats waarmee er verzusterd is. En of de gemeente kernvrij is. En of het een Europese gemeente is. En of het een bloemendorp is. En of…
een peer om zo op te eten
VD2015 online: BE
SN-NL: handpeer
vgl. eetappel; eetappelsien
lava.be: Doorheen de tijd ontstonden heel wat soorten die je kan indelen in twee grote families: hand- of eetperen en stoofperen.
vest in jeansstof
zie ook jeans, jeansbroek, jeansjasje
NL: spijkerjack
Is een jeansvest nog altijd mode?
verstek, opzeg
vnw]: verstek, afwezigheid op een afspraak
zie ook forfait geven
taaladvies: Forfait komt in de standaardtaal in België ook voor in samenstellingen als forfaitcijfers, forfaitscore en forfaitzege.
De tegenpartij heeft forfait moeten geven omdat ze met te weinig spelers waren.
eetbare zeeslak. Meestal gaat het over de wulk, maar soms wordt ook de alikruik bedoeld. De karakollen worden veelal ter plaatse gekookt en verkocht aan kraampjes op kermissen.
Karakol wordt in Vlaanderen slechts zelden nog gebruikt in de betekenis van tuinslak of wijngaardslak.
wnt: KRAKOL
Modern lemma: caracole, krakol
— Karakol — Uit Spaans caracol.
“Krakollen, Karakollen, Slakken met Huisjes”, Chomel (1770).
Samenstellingen. Landkrakol, tuinkrakol (”De Land- of Tuin-krakollen, voornaamelijk de groote zoort, (dienen) ook tot spijze …, inzonderheid bij de Roomschgezinden op de Vast-dagen”, Chomel (1770))
-moeraskrakol, zeekrakol (Chomel)
Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen, wijngaardslak
etymologiebank.nl: caracole: wijngaardslak {1901-1925} < luiks dialect caracole, frans (16e-eeuws) caracol < spaans caracol: huisjesslak, wenteltrap, van dezelfde herkomst als escargot.
Afbeelding zie hier
“In België worden wulken veelal in (pikante) bouillon verkocht op kermissen en markten onder de naam ‘caracollen’. Deze volksnaam zorgt voor verwarring met de kleinere, zwarte alikruiken (Littorina littorea) die in sommige dialecten ook wel ‘caracollen’genoemd worden.” (zeevruchtengids.org)
gva.be: De frietkramen van vroeger, bloemenstalletjes en waarom niet een kraampje met caracoles”, zegt Unizo-voorzitter Ivo Nicolay, die verwijst naar Nederlandse steden waar op pleinen viskraampjes staan.
bloggen.be: Maar ik heb een ander probleem wat eten betreft, met caracoles en slakken en van die dingen, dat krijg ik nooit binnen, het gedacht alleen al.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.