Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1601 05 February 2021: doorgedreven

    doorgedreven
    (bijv. nw (VD van doordrijven))

    vergaand, diepgaand, grondig

    zie ook: bevraging

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    Een doorgedreven onderzoek van BBC Schotland bracht eind juli aan het licht dat verschillende monniken van de orde zich jarenlang aan minderjarige schooljongens hebben vergrepen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jul 2021 19:35)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Feb 2021

    👍
    310

    #1602 04 February 2021: felgesmaakt

    felgesmaakt
    (bn.)

    erg geapprecieerd, erg gesmaakt

    Martine Tanghe gebruikte het woord in Het Groot Dictee der Nederlandse Taal (15/12/10) en de Nederlandse copresentator verstond het niet.

    Van Dale 2015 online: BE

    Dat nieuwe programma op televisie is felgesmaakt door de kijkers.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Aug 2021 13:13)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Feb 2021

    👍
    425

    #1603 03 February 2021: schouwing

    schouwing
    (de ~ (v.), ~en)

    autokeuring, autoschouwing, keuring, autoinspectie, technische keuring, automobielinspectie, keuringscentrum

    vnw: autokeuring, jaarlijkse controle van de auto

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 4

    NL: APK: Algemene Periodieke Keuring

    West-Vl.:schouwinge

    zie ook: schouwen; schouwingsbewijs; verzamellemma wegcode

    We hebben nog een paar dagen de tijd. Wie gaat met de wagen naar de schouwing?

    Van een feestbus met 12 feestende passagiers aan boord bleek de technische schouwing vervallen te zijn. (vrt.be)

    Prins Laurent werd op 13 juni vorig jaar in Tervuren betrapt terwijl de schouwing van zijn wagen niet meer geldig was. (demorgen.be)

    Omdat de oude wellicht niet meer door de technische schouwing geraakt, koopt het stadsbestuur een nieuwe duikerswagen voor de brandweer. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Mar 2025 10:26)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Feb 2021

    👍
    394

    #1604 02 February 2021: schalie

    schalie
    (de, ~(v.) ~s, schaliën)

    lei, daklei, uit leisteen gemaakt
    opm: een gevelschalie bestaat ook

    vnw: lei, leisteen, vooral voor dakbedekking

    Van Dale 2018 online: BE, verouderd

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    wnt: Schalie: alleen in Zuid-Nederland.

    < Oud-Frans: escaille: schub

    zie ook schaliedak, schaliëndak, schaliedekker

    Kerktoren, gedeelte van zuidgevel, gedeelte met dakleien van de kerk met dakgootlijst - Breukelen - 20372422 - RCE
    schaliedak

    Op oude gebouwen zien we nog veel schaliedaken.

    Verwijderen asbest gevelschalien. Bunsbeek (twizzi.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Feb 2025 07:09)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Feb 2021

    👍
    409

    #1605 01 February 2021: reconversie

    reconversie
    (de ~ (v.), ~s)

    omschakeling, convertering, herstructurering (van bedrijven, in de industrie …), omscholing, transformatie, omschakeling

    vnw:
    •omschakeling, herstructurering
    •heroriëntatie, omscholing

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7

    Fr. reconversion

    De reconversie van de scheepsbouwnijverheid.

    Het is de bedoeling om de industriële reconversie te bevorderen in gebieden die zwaar getroffen zijn door de economische crisis.

    De Vlaamse regering heeft vrijdag beslist 2 miljoen euro uit te trekken voor de reconversie van bedrijventerreinen in Vilvoorde. (standaard.be)

    De wonderbaarlijke reconversie van zware jongens tot gediplomeerde fitnesstrainers (demorgen.be)

    Maar we zijn hier een reconversie van een sector aan het doen, net zoals met de Limburgse mijnen. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Jan 2025 11:42)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Feb 2021

    👍
    280

    #1606 31 January 2021: koekoekskind

    koekoekskind
    (zelfst. naamw. o. -eren)

    Onder koekoekskinderen verstaan juristen die kinderen die door een biologische vader of moeder in een ander gezin worden verwekt. (standaard.be 2008)

    Van Dale 2005: (gewestelijk) buitenechtelijk kind

    zie ook koekoeksgraad; verzamellemma mensen

    “In Vlaanderen bleek dat nogal mee te vallen: slechts 1 procent per generatie is een koekoekskind en dat cijfer is al 400 jaar stabiel.” (deredactie.be)

    In 1942 werd ze in België geboren als zogenaamd koekoekskind, haar vader was een Duitse soldaat bij de Wehrmacht. Haar moeder heeft de Belgische nationaliteit. (vrt.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 00:36)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Jan 2021

    👍
    234

    #1607 30 January 2021: vaagweg

    vaagweg
    ( bijwoord)

    vaag, vagelijk, ongeveer, ruwweg

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4

    Nu ja, een beetje, vaagweg wist ik dat hij een stand-up comedian was, met een neiging voor grove provocaties en een tumultueus huwelijk. (De wereld van Morgen)

    Dichters kunnen vaak haarscherp formuleren wat wij vaagweg wel aanvoelen, maar net iets minder makkelijk onder woorden krijgen: ‘WC-papier’ van Peter Theunynck. (radio1)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door FixerBot (04 May 2025 22:58)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Jan 2021

    👍
    61

    #1608 29 January 2021: anderdaags, s´ ~

    anderdaags, s´ ~

    de volgende dag

    Van Dale 2016 online: BE

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 5

    uitspraak: saanderdags, sanderdaags, …

    zie ook anderendaags, s´ ~

    hln.be: Zulke ruzie tussen de twee hadden we nog nooit meegemaakt", zeggen buurtbewoners. ’s Anderdaags belde de vijftiger naar de hulpdiensten.

    aertstrucks.be: Steeds snelle uitlevering gegarandeerd : “Tot 18u bestellen is s’anderdaags geleverd”. Levering aan huis mogelijk

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 01:19)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Jan 2021

    👍
    278

    #1609 28 January 2021: pruts

    pruts
    (de ~ (v.), ~en)

    iets kleins, futiliteit

    vnw: prul, vod, rommel, wat niet deugt, ding van geen waarde

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 3

    Ge moet u niet te druk maken over zo een prutske.

    > andere betekenis van pruts

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door elski en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Jan 2025 12:52)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Nov 2009
    Dit woord was woord van de dag op 28 Jan 2021

    👍
    423

    #1610 27 January 2021: mee

    mee
    (bw.)

    Ook, mede

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    In Nederland wordt vaak “mede” gebruikt in contexten waar in Vlaanderen “mee” gebruikelijk is. Het heeft dan de betekenis “ook”. “Mee” wordt alleen in de betekenis “met” gebruikt (ga je mee?).

    Hij is mee verantwoordelijk.

    > andere betekenis van mee

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Plaas en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 03:43)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Jan 2021

    👍
    350

    #1611 26 January 2021: het zal wel zijn

    het zal wel zijn
    (uitdr.)

    Uitdrukking van instemming of (ironisch) manier om een bewering te verwerpen

    Typisch Vlaams: ’t zal wel zijn!: uiteraard!: Geen Algemeen Nederlands

    ook verkort: het zal wel

    zie ook het zal nog niet zijn

    vgl. verzekers, vaneigens

    Melk, melk en nog eens melk, tientallen flessen lekker koele melk.
    “Le encanta la leche,” zei Pilar.
    Hij is zot van melk.
    Ja ja, dacht ik, ’t zal wel zijn, en herinnerde mij wat ik die ochtend had gelezen, dat het voor de leek onmogelijk is met het blote oog een fles epo of EPO te onderscheiden van een fles volle melk.
    (http://www.viw-costablanca.com/stan67.shtml)

    En als iemand ze had, de crisis, denken: het zal wel. (standaard.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Bert Cappelle en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 22:08)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Jan 2021

    👍
    347

    #1612 25 January 2021: dotatie

    dotatie
    (de ~ (v.), ~s)

    Zuid-Nederlands, subsidie van de overheid (mijnwoordenboek.nl)

    vnw: subsidie, overheidstoelage

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, politiek
    vaste jaarlijkse overheidssubsidie of -toelage aan officiële instellingen, aan leden van het koningshuis en aan politieke partijen op grond van hun verkiezingsuitslag

    zie ook partijdotatie, koninklijke dotatie

    “De dotaties voor de leden van de koninklijke familie zullen eveneens gedurende 2 jaar bevroren worden”, staat in het regeerakkoord. (Klara nieuws)

    Prins Laurent verliest volgend jaar 15 procent van zijn dotatie (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 May 2022 07:43)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Jan 2021

    👍
    403

    #1613 24 January 2021: palliatief verlof

    palliatief verlof

    Palliatief verlof is een vorm van loopbaanonderbreking die is bedoeld om palliatieve zorg te verstrekken. Palliatieve zorg omvat elke vorm van hulp (medische, sociale, administratieve, psychologische) en verzorging aan een ongeneeslijk zieke patiënt die zich in de terminale fase van een ziekte bevindt. De loopbaanonderbreking kan volledig of gedeeltelijk zijn.
    Het palliatief verlof duurt een maand en kan met nog eens een maand worden verlengd.
    (bron: Portaal Belgische Overheid)

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands

    Pauline heeft palliatief verlof genomen om haar moeder thuis te kunnen verzorgen.

    Als u palliatieve zorg wilt verstrekken aan ongeneeslijke zieke, terminale patiënt, kunt u ‘palliatief verlof’ nemen. (vlaanderen.be)

    Het gaat om ouderschapsverlof, palliatief verlof of verlof voor medische bijstand, telkens voor kinderen. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 01:37)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Jan 2021

    👍
    256

    #1614 23 January 2021: papfles

    papfles
    (de ~ (v.), ~sen)

    zuigfles
    zie ook tuttefles, tutterfles, biberong

    vnw: zuigfles, melkfles

    Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    Emoji u1f37c

    zie ook papfles, met de ~ meekrijgen

    Geeft ‘m z’n papfles nu maar en zet ‘m dan in z’n park.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Matt86 en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Sep 2024 08:17)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Jan 2021

    👍
    359

    #1615 22 January 2021: beterhand, aan de ~ zijn

    beterhand, aan de ~ zijn
    (uitdr.)

    aan de betere hand zijn, aan de beterende hand zijn

    VRT Taalnet: standaardtaal in België
    Algemeen Nederlands is aan de betere hand.
    Aan de beterende hand is standaardtaal in Nederland.

    Van Dale 2015 online: BE

    Typisch Vlaams: 7 leeuwen

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    “‘k Heb gehoord dat ’em aan de beterhand is na z’n ziekte, hij kan terug eten gelijk vroeger.”

    Tegen het beste team van België heb ik tekenen gezien die doen vermoeden dat we aan de beterhand zijn. De match was evenwichtig. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door leander11 en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Mar 2025 21:52)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Jan 2021

    👍
    429

    #1616 21 January 2021: treffelijk

    treffelijk
    (bn., bw.)

    behoorlijk, redelijk, aanvaardbaar

    vnw:
    •uitmuntend, voortreffelijk
    •degelijk, behoorlijk, fatsoenlijk

    VRT-taalnet zegt dat “treffelijk” in de volgende betekenissen geen standaardtaal is:
    aanzienlijk, belangrijk, eerbaar, fatsoenlijk, gedegen, hoog, keurig, kostbaar, overvloedig, prima, respectabel, voornaam, voortreffelijk, welopgevoed.
    Van Dale voegt daar nog aan toe: weelderig, royaal.

    Komt er zowat op neer dat “treffelijk” in geen enkele betekenis standaard-Nederlands is …

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal: fatsoenlijk, behoorlijk, redelijk

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6

    Op een treffelijk uur thuiskomen.

    Inhoudelijk kan ik me best terugvinden in de commentaar zoals die zo treffelijk verwoord werd door ons aller Dré (…)

    Een treffelijk minimumloon kan helpen tegen kinderarmoede (uit verslagen Europees Parlement).

    Eindelijk een treffelijk dak voor dagverblijf Warande.

    Ik heb toch een paar vliegerkes treffelijk kunnen vastleggen.

    Ben dringend op zoek naar een bruikbare laptop van treffelijke kwaliteit.

    Een treffelijk voorbeeld …

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Grytolle en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Jun 2025 11:36)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Jan 2021

    👍
    386

    #1617 20 January 2021: komaf maken met -

    komaf maken met -
    (uitdr.)

    taaladvies.net:
    Om uit te drukken dat er een einde gemaakt wordt aan een bepaalde (als lastig of onaangenaam ervaren) situatie of zaak, of dat iets voor eens en voor altijd opgelost wordt, wordt in België vaak komaf maken met iets gebruikt. Het is standaardtaal in België. In Nederland is deze uitdrukking nagenoeg onbekend.

    vnw: komaf maken met iets: een eind maken aan iets, ermee afrekenen of ermee voortmaken

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: komaf (met of van iets) maken, wordt in Zuid-Nederland veel gebezigd, waarbij soms ook gedacht wordt aan een resultaat.

    DS2015 standaardtaal
    Van Dale 2020 online: BE

    Ik zou eigenlijk eens komaf willen maken met de verwijzingen, afkortingen, definities in het Vlaams woordenboek. Om uniformiteit te bereiken, moeten afspraken gemaakt worden.

    We zullen daar eens rap komaf mee maken, zie!

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 May 2023 09:19)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Jan 2021

    👍
    408

    #1618 19 January 2021: gekwetst

    gekwetst
    (bn.)

    gewond, geblesseerd

    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen

    Typisch Vlaams Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3

    zie ook kwetsen, gekwetste, kwetsing

    Bij het auto-accident werden drie personen gekwetst.

    standaard.be: Thibaut Courtois had bij Dresden slechts een contract tot het einde van het jaar, als vervangster van de gekwetste Myrthe Schoot.

    deredactie.be: Biënnale onder meer het portret van zijn collega schilder Dries Van Den Broeck en de gekwetste rode stier, beide olieverfschilderijen.

    demorgen.be: Onder andere de gekwetste Carcela deed in de tribunes zijn best om de heetgebakerde fans tot bedaren te brengen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 12:18)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Jan 2021

    👍
    361

    #1619 18 January 2021: sjarel

    sjarel
    (de ~ (m.), -s)

    deugniet, kerel, nummero, kastaar
    vriendelijk pejoratieve benaming voor een man

    ook charel

    Gij zijt nogal ne sjarel.

    demorgen.be: Vlaamse ‘sjarel’ zegt wat president moet doen

    - Zoals uit deze – we geven toe: fictieve – conversaties blijkt, moet Obama zijn vice-president af en toe intomen. ’t Is een sjarel, die Biden! (forum humo.be)

    (Gaat nu zitten wachten op alweer een sjarel die beweert dat het water al langs de voordeur moet binnenlopen eer die ytong nat komt te staan). (bouwinfo.be)

    Onmiddellijk verdeelde koers met 8 koplopers, Michiel weggereden van de 2de groep in de laatste ronde en als 9de aangekomen.. ja man, ge zijt ne charel … (facebook)

    Eest gaf ozze GPS nog aan om veu het Zilverstrand rechs het bos in te duike want hie wit hij ok nog wa paddekes da is begot nogal ne Charel dieje Berkie (mannevantloszand.be)

    < andere betekenis van sjarel

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 16:17)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jan 2021

    👍
    467

    #1620 17 January 2021: dossier

    dossier
    (het, de m. -s)

    vnw: zaak, kwestie, probleem

    uitspraak in Vlaanderen: dossiir
    uitspraak vrt: dossié (zoals in het Frans ‘dossier’)
    uitspraak in Nederland: dosjé

    Etym. Woordenboek Ned.:
    Ontleend aan Frans dossier ‘zaak, kwestie’ (1586; Rey), afleiding van Frans dos ‘rug’ < vulgair Latijn dossum
    Opvallend aan dit woord in het Nederlands is dat de NN uitspraak met /-sjē/ gebaseerd is op de Franse uitspraak,
    terwijl het BN de spellinguitspraak op /sīr/ heeft.

    Typisch Vlaams: Het woord is in Vlaanderen even gangbaar als in Nederland, maar de uitspraak verschilt. Nederlanders zeggen /dosjee/: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3

    zie ook Vlaamse uitspraak

    vgl. opmaken, dossier ~

    De verdachte dossiers werden meegenomen.

    Dossier X. Reportagereeks van VTM NIEUWS waarin de grootste misdaadverhalen uit onze geschiedenis opnieuw tot leven komen via interviews, archiefbeelden en … (vtm.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 May 2022 07:42)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Jan 2021

    👍
    408

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.