Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
ergens een bluts in geven, kneuzen, deuken
Van Dale 2015 online: BE
vgl. uitblutsen, inblutsen
Op tien minuten een emmerke geblutste appelen geraapt om appelspijs van te maken.
mountainbike.be: het blutsen/kapotrijden van de velg heeft niks te maken met de stijfheid/stevigheid van het wiel.
hygitop.be/: PCK aanrijbeveiligingen: extreme weerstand; absorbeert de energie van de inslag; roest niet; blutst niet; breekt niet
politiek beleid gericht op relance
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zie ook relancebeleid
belgamediasupport.be: Vlaamse Ziekenhuizen vragende partij voor relancepolitiek
hoe langer hoe …
kan met eender welk bijvoeglijk naamwoord gebruikt worden, bv: om langs om meer, om langs om minder, om langs om zotter, …
variant van langsom, van ~
’t Vermoeden ontstaat, en Fliepo wordt om langs om meer overtuigd dat er iets aan hapert, dat het geen gewoon snorken is, maar de rochel van iemand die op zijn reeuwstroo ligt, in doodsstrijd. (Stijn Streuvels – Het leven en de dood in den ast, via dbnl.org)
Eerlijk gezegd beginnen we om langs om meer naar de berichtgeving op de RTBF te kijken (kijkersbrief, vrt.be)
Het word hier om langs om zotter. (facebook.be)
gezocht zijn, geregistreerd zijn/staan/worden, gemeld staan
< Ambtelijk Belgisch-Nederlands jargon (VRT-taalnet.be)
< Frans: Être signalé
zie ook geseind staan, seinen, geseind worden
Het koppel dat een gevangenisverpleegkundige heeft vermoord, is geseind.
Sommige criminelen zijn internationaal geseind.
stiefopa
zie ook pluspapa
“De kinderen zijn nog zo klein dat ze niet stilstaan bij het feit dat ze drie opa’s hebben – waaronder één plusopa.” (blog 19 jan. 2015)
heel erg vers, knappend vers
overdr.: nieuw, recent
NL: kakelvers, kersvers
De groentjes die ze daar serveren zijn altijd kraakvers.
Klara draait straks een kraakverse opname van Beethoven.
aanwervingsstop, vacaturestop
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 7
vgl. ook wervingsreserve
Bijna absolute wervingsstop bij federale overheid | De Tijd
De federale regering heeft een wervingsstop ingevoerd voor alle federale overheidsdiensten. (hln.be)
“Diensten die dat niet hebben krijgen een tijdelijke wervingsstop.” (demorgen.be)
Defensieminister Pieter De Crem stelde daarom vorige week voor om een algemene wervingsstop in te voeren. (nieuwsblad.be)
gepast, geschikt, geknipt voor hem/haar
ook: spek naar zijn/haar bek
Algemeen Nederlands Woordenboek: spek voor iemands bek: (vooral) in België
google2015: “spek naar de bek” .BE (>16.000) ; .NL (>1.200)
VD2015 online: spekje voor zijn bekje,
NL: spekkie naar zijn bekkie
sporza.be: De derde rit van Tirreno-Adriatico is spek naar de bek van Greg Van Avermaet gebleken.
radio2.be: Spek naar de bek van Inspecteur Sven natuurlijk, ook zeker ook een zaak voor onze gastreporter Nancy uit Thuis.
standaard.be: Of toch spek naar de bek van Johan Museeuw en Peter Van Petegem, het illustere duo dat …
Het VW is spek naar mijnen bek.
de voornaamwoorden wat en dat worden in Vlaanderen dikwijls uitgesproken met -te of -de achteraan:
wat: watte, wadde
dat: datte,dadde
de variant met -de is typisch voor westelijke dialecten maar komt ook elkers voor, vooral het tussenwerpsel jawadde is algemeen verbreid
zie ook ja wadde dadde, ’t is ook ’t een en ’t andere dadde, wiene, wadde, wuk
zie ook dadde
Dyslex-watte?Lezen en schrijven. Als je dyslexie hebt, gebruik je je hersenen een beetje anders dan de meeste mensen.(https://ikhaatlezen.be/kids/dyslex-watte)
“En dat het soms luid gaat tijdens zulke optredens is het stadsbestuur niet ontgaan. Het heeft daarom de campagne Wadde Dadde gelanceerd. Die wil de bezoekers wijzen op de mogelijke gevolgen van te luide muziek.” (https://www.focus-wtv.b)
het is weer van datte – Libelle Mama – Zappy Forum
veel tijd of te weinig tijd in iets steken
Van Dale 2018 online: uitdrukking; BE; spreektaal het lang of kort trekken
1) ergens lang of kort over doen
2) lang of kort leven
zie ook trekken, het lang, kort ~
1) Trek het niet te lang, sebiet is de bus weg en dan moeten we te voet of met een taxi er zien te geraken.
Burgemeester Segers trok het kort en nodigde iedereen uit op de receptie aan het huisje Mostinckx (belg.be)
2) Hij trekt het al lang in tegenstelling tot de tijd dat de dokters hem gegeven hebben.
Hij zal het niet lang meer trekken, zijn toestand gaat zienderogen achteruit.
er zeker van zijn
vergelijk: dat ben ik (niet) zeker
“Nu komen er regelmatig brieven van deurwaarders op dat adres toe, dus ik veronderstel (allé ja, ben het zeker) dat die persoon schulden heeft.” (juridischforum.be)
“Ik vermoed, neen, ik ben het zeker, dat ik niet het type persoon voor smalltalk ben.” (uit een blog)
“Wel, je moet die foutcode plakken in google en het internet afschuimen, er zal wel ergens een oplossing zijn maar ik ben het zeker dat het iets hardwarematig is” (pcwereld.be)
“Zo bedenkt u en wy alle in dezen, dan daar is te groten schuld en schade in gelegen, en bid om ’t gezicht van dien: ik ben ’t zeker, dat gy niet geheel vry daar van zyt …” Michiel Vinke, de Zilvere Arke (1723)
totaal uitgeput, stikdood, stikkapot
Van Dale 2018 online: BE
Piepedood zat hij, Wout van Aert. Maar zelfs een val in de laatste klim hield hem niet tegen (sporza.be)
Het woord ‘PIEPEDOOD’ van Tom Boonen. 83 likes. In bijna elk interview laat Tom Boonen dit woord vallen en wij vinden dat super! (Facebook.be)
In april van 2017 is de laatste lichting van 999 woorden toegevoegd aan Van Dale Online. Tot deze 999 woorden behoorden onder meer ‘nepnieuws’, ‘sluipsuiker’, en ‘piepedood’. (schrijvenonline.org)
dikwijls en/of graag te hard rijden met de auto
DS2015: een zware voet hebben, met een zware voet rijden: standaardtaal
Hebben jongeren een zware voet? – newsmonkey
Nieuw flitstoestel voor zware voet | Lanaken | In de buurt | HLN
Meer buitenlanders met een zware voet: grote aantal flitsboetes (gva.be)
MOW onderzocht voor het eerst ook met welke auto de bestuurders met een zware voet rijden. (vrt.be)
Max, het vriendje van Klaasje Meijer van K3, kan er gelukkig nog om lachen maar eigenlijk heeft Klaasje een zware voet. (showbizzsite.be)
Het is een cliché zo hoog als een huis: vooral BMW-rijders hebben een zware voet. (standaard.be)
schommeltoestel waar meerdere kinderen op een balk gezeten met elkaar schommelen
NL: Engelse schommel
(een Vliegende Hollander is in NL een wagentje waarop kinderen zich middels een hefboom voortbewegen)
De federale overheid wil geen ‘Vliegende Hollanders’ meer in speeltuinen. De toestellen zijn door hun ‘starre ophangelementen’ te onveilig. Voor velen alweer een stukje jeugdsentiment dat verdwijnt. Al zijn er volgens de regering voldoende alternatieven voor nieuw schommelplezier. (legal.be)
programma waar dieper op de actualiteit (van het nieuws) wordt ingegaan, vaak van deskundig commentaar en beelden voorzien
NL: actualiteitenrubriek
Neen, ik heb ook een hekel aan extremisme, links en rechts, maar ik ben beducht voor de framing van VRT. Niet de eerste keer dat de Pano-makers zich daaraan bezondigen, evenals andere ’duidings’programma’s van VRT. (twitter)
Het duidingsprogramma van VTM wilde wel eens weten hoe het eraan toegaat tijdens zo’n lichaamsscan en inspanningstest. (sport.be)
1. ergens heel gerust over zijn
2. zeer vast slapen
zie ook: slapen, op zijn twee oren ~
vnw: op twee oren slapen: gerust, zonder zorgen zijn
DS2015 op beide oren slapen: standaardtaal
< Frans: dormir sur ses deux oreilles
1. Guy, ge moogt op uw twee oren slapen, dat komt dik in orde.
2. Die slaapt op zijn twee oren. Dan mag een bom er neffe ontploffen, dan hoort em het nog ni.
Julian Assange kan op beide oren slapen – De Standaard
4 cijferige postcode in Belgie
VD online: BE
’t Postnummer van Deurne is 2100.
clementine
“Schil de peer en snijd deze in stukken, pel de bananen en de clementijn en pers de halve pompelmoes. Doe alle ingrediënten samen in een …” (blog byebyecheeseburger.be 18 jan. 2015)
“Soepje Velouté Carmen (paprika), Gerookte eendeborstfilet met clementijn. Soepje Agnes Soirel (kip), Gedroogde tomaat met gandaham.” (traiteurmarcthys.be)
“Daarnaast kreeg ieder kind een zakje met een appel, peer, mandarijn, clementijn, sinaasappel en speculoos. Dank je wel lieve Sint en Piet.” (uit een blog 6 dec. 2009)
verkeer door een straat met enkel richting
spellingsvariant: enkelrichtingverkeer
zie ook enkelrichtingstraat; verzamellemma wegcode
stad.gent: Omwille van de doorstromingsproblematiek op de R40 wordt enkelrichtingsverkeer ingevoerd op de Nieuwevaartbrug, in de richting van de Gasmeterlaan.
roeselare.be: Het enkelrichtingsverkeer in de Koornstraat tussen de Bruanestraat en de Ardooisesteenweg wordt omgedraaid.
nieuwsblad: Vanaf 15 april zal het stadsbestuur in Wassewater (Winkelomheide) gedurende 3 maanden enkelrichtingverkeer invoeren.
zie instapklas
Kennismakingsmoment in het onthaalklasje
Van 10.45 uur tot 12.00 uur verwelkomen meneer Marc en juf Katrien de ouders van de 2,5- jarige kleuters die vanaf 11 april voor het eerst naar school komen. (basisschoolursulinen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.