Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1341 21 October 2021: actieve bevolking

    actieve bevolking
    (begrip)

    de werkende bevolking

    standaardtaal in België

    -
    DS2015 standaardtaal

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    NL: beroepsbevolking

    Helft van actieve bevolking in Liberia werkloos door ebola (deredactie.be)

    Besmettingen stijgen vooral bij actieve bevolking, maar ook bij jongeren en kinderen (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Oct 2021 07:19)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Oct 2021

    👍
    289

    #1342 20 October 2021: moeten

    moeten
    (ww., moest, gemoeten)

    verschuldigd zijn

    < Frans: devoir

    zie ook hoeveel moet ik u + commentaren

    Goed dat ik u zie! Ik moest u nog 20 euro! Kunt ge teruggeven op 500?

    Bedankt, hoeveel moet ik u?

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door nthn (26 Jul 2021 11:47)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Oct 2021

    👍
    292

    #1343 19 October 2021: gemeenschapswacht

    gemeenschapswacht
    (de ~, (m.), ~en)

    toezichthouder veiligheid en preventie in een dorp of stad.
    In de steden noemt men dit de stadswacht.

    Van Dale 2014 online: in België

    hln.be: Milquet geeft politietaken aan gemeenschapswacht.

    ’t Ziet purper en ’t loopt twee per twee, wat is het? De gemeenschapswacht.

    demorgen.be: Oorspronkelijk was een gemeenschapswacht een uitweg voor langdurig werklozen. Kandidaten moesten lang ook niet slagen voor hun basisopleiding. Een examen is pas sinds kort verplicht.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (30 Jul 2021 12:54)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Oct 2021

    👍
    288

    #1344 18 October 2021: betwisten

    betwisten
    (ww., betwistte, heeft betwist)

    (van wedstrijden gezegd) houden, spelen, (v. koers) rijden

    vnw:
    een wedstrijd betwisten: een wedstrijd spelen (om), een wielerwedstrijd rijden, een voetbalwedstrijd spelen, een marathon lopen enz.
    een beker/kampioenschap betwisten: spelen, rijden, lopen om de beker

    Frans disputer

    DS2010 afgewezen

    Er wordt aangenomen dat de eerste wielerkoers werd betwist op 31 mei 1868 in het parc te Saint-Cloud nabij Parijs.

    De bekermatch, welke zeer hardnekkig werd betwist, ging door op de weide achter het café.

    De 8ste “aanbevolen veldloop” uit de KAPE-reeks werd betwist op zondag 10 februari op het domein rond het “Fort van Kessel”. (ackape.be)

    Maar een competitiebeest als Tia Hellebaut wil niet alleen springen, maar vooral graag haar eerste wedstrijd betwisten. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Oct 2021 06:49)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Oct 2021

    👍
    362

    #1345 17 October 2021: gestipte ij

    gestipte ij
    (begrip)

    de ij met stippen in tegenstelling tot de ei

    (de lange versus de korte ij: welke is welke?: zie reacties koterij)

    Als ge ei met een gestipte ij schrijft is het het IJ in Holland.

    De eerste vorm wordt de lange ij of in België soms ook gestipte ij genoemd. (Wikipedia)

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Jul 2021 04:58)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Oct 2021

    👍
    344

    #1346 16 October 2021: trekken, een foto ~

    trekken, een foto ~
    (vaste woordgroep)

    een foto maken

    Photographer

    herkomst: In de begintijd van de fotografie moest de fotograaf aan een koordje of hendeltje trekken om de foto te nemen. Dat koordje opende de lens van de camera en zorgde ervoor dat het beeld werd vastgelegd.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
    vnw: een foto trekken, een foto maken, fotograferen

    zie ook fototrekker, trekken
    vgl kodak, fotokodak

    Trekt eens een foto van ons.

    We hebben op reis wel 200 foto’s getrokken.

    bloemlezing De Standaard:
    Het opzet bestaat erin dat deze jongeren bij voorkeur naar – niet verrassend – drukbezochte plaatsen gaan en daar foto’s trekken. (standaard.be)
    Na de enquêtes zou het nu de bedoeling zijn dat de inwoners foto’s trekken van hun gemeente. (standaard.be)
    Eens hij hun vertrouwen gewonnen had, diende hij de vrouwen medicatie toe en trok foto’s van hen terwijl ze sliepen (standaard.be)
    Fans van jong tot oud trokken foto’s van de spelersbus, die voor het hotel geparkeerd stond. (standaard.be)
    enz.

    10 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (17 Jun 2025 13:56)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Oct 2021

    👍
    429

    #1347 15 October 2021: freubelklas

    freubelklas
    (de ~ (v.), ~sen)

    (verouderd)
    ook fröbelklas/Fröbelklas
    zie ook freubel

    →Friederich Fröbel 1782-1852

    kleuterklas, bewaarklas

    Niet aan elke school was vroeger een freubelklas verbonden.

    Dan voeren we een taaltest in voor de freubelklas, stampvoette Ben. (Mark Coenen – De Morgen)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 02:58)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Oct 2021

    👍
    392

    #1348 14 October 2021: snuif

    snuif
    (zn., m., snuiven)

    een beetje
    vooral dim.: snuifje

    NL: snuf; snufje

    googel2013:
    snuifje zout: .BE (>74.000); .NL (>13.000)
    snufje sout: .BE (>31.000); .NL (>160.000)

    uit de vertaallijst VL-NL van Dagelijkse Kost (Jeroen Meus)

    En dan doet ge in die pannenkoekendeeg enkele eetlepels suiker en een snuifje zout.

    Een snuifje zout – in Nederlandse recepten staat meestal ‘een snufje’ – is precies die hoeveelheid die je tussen je duim en wijsvinger kunt vasthouden. (libelle-lekker.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Oct 2021 09:50)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Oct 2021

    👍
    253

    #1349 13 October 2021: bestoefen

    bestoefen
    (ww. bestoefte, bestoeft)

    loven, complimenteren

    Van Dale 2018 online: BE spreek­taal po­chen over …, hoog op­ge­ven van …
    = roe­men

    zn: het bestoefen = de bestoefing

    West-Vlaanderen: beboffen

    Men kan bestoeft worden, iemand anders bestoefen en zichzelf bestoefen…dat is minder.

    Bestoeft hem zo niet, sebiet gaat hij neffe zijn schoenen lopen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door fansy (07 Aug 2021 11:30)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Oct 2021

    👍
    442

    #1350 12 October 2021: incontournabel

    incontournabel
    (bn.)

    waar men niet omheen kan, onvermijdelijk
    ook incontournable

    < Frans: incontournable

    Van Dale 2016 online: BE

    De problematiek van de opwarming van de aarde is incountournable geworden.

    Door zijn monsterscore bij de jongste verkiezingen is hij incontournabel geworden voor de regeringsvorming.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door fansy (02 Jul 2021 00:27)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Oct 2021

    👍
    311

    #1351 11 October 2021: notelaar

    notelaar
    (de ~ (m.), -s of ~laren)

    notenboom, ook het hout van de notenboom

    vnw:
    •notenboom
    •notenhout

    Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
    Van Dale 2013 online: (notenhout) Belgisch-Nederlands

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Juglans regia Walnoot 'Buccaneer'

    Een notelaar naast de mesthoop zou de vliegen verjagen.

    Rondom de notelaren op het gazon bevinden zich het woonhuis, de twee schuren en een cichorei-ast (standaard.be)

    De notelaars, ze nijgen. Vol zilver en vol goud;. Ze zwichten en ze zwijgen. Ze worden stilaan oud. (De notelaars – René de Clercq)

    De beste raspen nu met een notelaren heft, voor een extra stoer en degelijk uiterlijk gecombineerd met de gekende Microplane-topkwaliteit. (culina.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Apr 2024 08:23)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Oct 2021

    👍
    366

    #1352 10 October 2021: karot

    karot
    (de ~ (v.), ~ten)

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: KAROT
    — in Vlaamsch-België ook KAROOT —, znw. vr. Ontleend aan frans carotte (eigenlijk wortel, peen), bij verkorting voor carotte de tabac, ”rouleau de feuilles de tabac” (Littré).
    1. Eigenlijk. Een spilvormige rol gesponnen tabak, waarvan snuiftabak gemaakt wordt.
    ? — Zegsw. Iemand een karot trekken (bij Rutten (1890) ook: wisselen), hem foppen (Cornelissen-Vervliet).
    2. Bij vergelijking. Een rolletje in papier gewikkelde geldstukken; een ”kardoes(je)”. In ’t Hageland (Rutten (1890)).

    Van Dale 2018:
    ka­rot
    1627 < Frans ca­rot­te (vgl. kroot)
    1. rol ge­spon­nen ta­bak waar­van snuif werd ge­maakt (symbool: tabaksrol)
    • uitdrukking; BE; niet al­ge­meen iem. een ka­rot trek­ken
    iem. fop­pen, beet­ne­men
    2. BE; niet al­ge­meen rol ge­saus­de pruim­ta­bak
    3. BE; niet al­ge­meen in pa­pier ge­wik­keld rolletje geld­stuk­ken (van de­zelf­de waar­de)

    vnw

    ook carot

    Er zijn van die karottentrekkers die ge op hun eerste-communie-zieltje de absolutie zoudt geven.

    Het moet u gegeven zijn, (een gave), om echt karotten te trekken, zoniet valt ge door de mand.

    Breng van de bank eens vijf cartouchen (karotten) mee van 50 en 20 eurocent voor wisselgeld.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Mar 2023 08:53)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Oct 2021

    👍
    319

    #1353 09 October 2021: vooropzeg

    vooropzeg
    (zn. m.)

    a) formele aankondiging van de beëindiging van een overeenkomst met inachtname van een (wettelijke) termijn: vooropzeg doen
    b) de zogenaamde opzeggingstermijn zelf

    DS2015 opzeggingstermijn: geen standaardtaal

    zie ook vooropzeggen

    notaris.be : Op het einde van elke driejarige periode (derde en zesde jaar), zo dit contractueel bedongen werd, mits vooropzeg van 1 jaar, voor persoonlijk handelsgebruik door de verhuurder of zijn familieleden.

    ethias.be: u kan uw abonnement, zonder vooropzeg, stopzetten mits teruggave van de
    kaart en kaartlezer

    belgacom.be: Kijk na of u een verbrekingsvergoeding dient te betalen. Er geldt sowieso een vooropzeg van 1 maand (30 kalenderdagen). Deze termijn geldt vanaf de datum dat u uw aanvraag doet.

    Het ACV-voorstel van een vooropzeg van één maand per begonnen dienstjaar, zou dan weer een effect hebben van 0,07 procent op de …(standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 21:02)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Oct 2021

    👍
    326

    #1354 08 October 2021: beschutte werkplaats

    beschutte werkplaats
    (zn. v., ~en)

    bedrijf met sociaal-economische doelstellingen dat mensen tewerkstelt die o.a. omwille van een handicap buiten het reguliere tewerkstellingscircuit vallen.
    Ook wel beschermde werkplaats of beschuttende werkplaats genoemd.

    NL: sociale werkplaats

    zie ook maatwerkbedrijf

    Produktionshalle Ülpenich 2013

    Die zoon van de Jean is wat mentaal gehandicapt. Maar hij heeft toch een job gekregen in de beschutte werkplaats. Hij moet er pakskes maken.

    demorgen.be(1/4/2015): De beschutte werkplaats bestaat vanaf vandaag niet meer. Of toch niet in naam. Het worden ‘maatwerkbedrijven’, en daar zit een nieuwe benadering achter.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (27 Sep 2021 11:16)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Oct 2021

    👍
    354

    #1355 07 October 2021: hoofdplat

    hoofdplat
    (zn. m. -s)

    hoofdschotel, hoofdgerecht

    uitspraak: zonder t

    ook :hoofdpla

    Gebakken sliptong

    zie plat

    Noordzeetong belle meunière met verse eigen gemaakte frietjes als hoofdplat. Heel lekker (tripadvisor.be)

    Als hoofdplat namen mijn echtgenote en dochter de Tournedos van hert. (zoover.be 18/12/2018)

    Gå Nord: eenvoud uit het Hoge Noorden
    Reken voor zo’n paar sharinggerechten en een stevige hoofdplat op 50 tot 60 euro per persoon, de drank niet inbegrepen. (gva.be jan. 2020)

    Een menu (3 keuzes voor en hoofdpla) alles inbegrepen brood en drank, voor een zeer schappelijke prijs en vriendelijke… (tripadvisor.be 30 mei 2016)

    Steak met Bordonaise saus (rode wijnsaus hmm) als hoofdpla. Ma goe! Ma goe! (uit een blog 6 juli 2017)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Nov 2024 09:13)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Oct 2021

    👍
    4

    #1356 06 October 2021: beroepsschool

    beroepsschool
    (zn. v.; ~scholen)

    vakschool, school waar men een beroep of vak leert

    Van Dale 2015 online: BE

    radio2.be/jo-leemans: Omdat Jo toch enige opleiding moet genieten, stuurt haar vader haar naar de beroepsschool afdeling snit en naad.

    abvvmetaal.be: Ik heb daar tot aan de bevrijding gewerkt. Ik was graag naar de beroepsschool geweest om een stiel te leren bij Carels, de stedelijke beroepsschool, maar mijn moeder zei: ”Het spijt me, maar je moet gaan werken om geld te verdienen om brood te kunnen kopen.”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Oct 2021 10:58)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Oct 2021

    👍
    229

    #1357 05 October 2021: hof van beroep

    hof van beroep
    (het ~, ~ hoven)

    Het hof van beroep behandelt het hoger beroep tegen vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg en de rechtbank van koophandel. In België zijn er vijf hoven van beroep, elk met een eigen rechtsgebied.

    ook: beroepshof

    NL: Gerechtshof

    Van Dale online: in BE

    Haar ex-man heeft tegen het vonnis van de rechtbank van Eerste Aanleg beroep aangetekend. De zaak is voorgekomen in het Hof van Beroep in Antwerpen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Sep 2021 07:38)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Oct 2021

    👍
    363

    #1358 04 October 2021: bepotelen

    bepotelen
    (zw; bepotelde, bepoteld)

    1. (erotisch) betasten;
    anw: (vooral) in België

    2. beduimelen

    vnw:
    •betasten, met de vingers aanraken met seksuele bedoelingen
    •vies maken, bevlekken, beduimelen

    Typisch Vlaams: betasten (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 3

    in Antw. ook: pallepoten

    vgl. potelen aan

    1.Ik snap het meisje niet dat zich zo laat bepotelen.

    1.Hoe dat Balthazar Boma de vrouwen bepotelt zou in dit metootijdperk toch niet meer kunnen, mijn gedacht.

    2. Die archiefstukken zien er niet meer uit, zo bepoteld zijn ze.

    2. En kan je ziek worden van bepotelde bibliotheekboeken? (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door vandeginste en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Dec 2024 08:38)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Oct 2021

    👍
    481

    #1359 03 October 2021: benauwelijk

    benauwelijk
    (bijv. nw.)

    angstaanjagend

    Van Dale 2018 BE; niet al­ge­meen

    vnw

    “Het was benauwelijk als de Duitse zoeklichten de donkere hemel afspeurden om het gebrom van de vliegers van de Verbondenen te traceren” (De allerlaatste getuigen van WO I)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Sep 2021 06:16)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Oct 2021

    👍
    151

    #1360 02 October 2021: bemeubeld

    bemeubeld
    (bn.)

    gemeubileerd

    (bemeubelen, bemeubeld en gemeubeld zijn standaardtaal in België)

    zie ook bemeubelen; onbemeubeld

    Ik huur een bemeubeld appartement.

    “Gerenoveerd en prachtig bemeubeld appartement te huur in Zuid-Frankrijk. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net

    “We moeten het huis nog helemaal bemeubelen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 00:39)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Oct 2021

    👍
    401

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.