Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
iemand die vuile dingen doet, vies eet, vuil is
ook: iemand die vettige taal (o.a. moppen) gebruikt
Typisch vlaams: viespeuk; Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 1; In Nederland wordt ‘vetzak’ vrijwel uitsluitend gebruikt als scheldwoord voor zwaarlijvige personen.
Van Dale online: vetzak
zelfstandig naamwoord; de (m)
1. schimpnaam voor een dik persoon
2. Belgisch-Nederlands schimpnaam voor een persoon die vuile taal uitslaat
Eet gij thuis ook zo? Vetzak!
“De Vetzakken” was een rubriek in het Peulengaleis. Dat ging van:
- ‘Vetzak!’
- ‘Gij zijt zelf ne vetzak!’
Hey vetzak, wat vetzakkerij laat gij hier achter seg?
afgestudeerde van het regentaat
zie regentes
leerkracht in het lager middelbaar onderwijs
vnw: (bnl.) leraar die lesgeeft aan de lagere klassen van de middelbare school, tweedegraadsleraar (nl.)
vgl. subregent
Mijn broer is regent Nederlands en geschiedenis. Hij geeft les in de plaatselijke middelbare school.
Jo Lernout, een 39-jarige regent wiskunde, verdient de kost als verkoper voor het computerbedrijf Wang. (standaard.be)
Deze leerkracht was, om het in termen van toen te zeggen, regent Latijn-Nederlands. Het was een uiterst intelligente man (nieuwsblad.be)
college van burgemeester en schepenen
vnw: (bnl.) dagelijks bestuur van een gemeente bestaande uit burgemeester en schepenen
Van Dale 2015 online: BE
NL: B en W (burgemeester en wethouders)
zie ook college van burgemeester en schepenen; schepenkamer
Het schepencollege heeft vorige vrijdag beslist dat er in die straat eenrichtingsverkeer moet komen.
donderbui
Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
twitter: Just completed a 14.03 km run – Op ’t gemakje ondanks de dreigende dondervlaag
dewaalbeekvissers.be: De onderhoudsman had de wegeltjes en de zijkanten besproeid. ’s Nachts een dondervlaag en alles in het water. Resultaat : een massa vis dood.
reisannuleren.be: Bagage kwijt? U stapt uit het vliegtuig, de zon schijnt heerlijk en dan komt er een dondervlaag. U bent uw bagage kwijt! Wat nu?
jeugdbegeleider (in vrije schooluren)
vnw: in België ook: persoon die leiding geeft aan jongeren, jeugdleider, sportleider of studiebegeleider
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
vr.: monitrice
zie ook jeugdmonitor, moni, sportmonitor
Het tofste van heel het kamp was volgens haar de knappe monitor.
taalunieversum: Vlaanderen: “Een van de vijf leergebieden in het basisonderwijs. De andere vier zijn lichamelijke opvoeding, Nederlands, wereldoriëntatie en wiskundige initiatie. Muzische vorming beslaat vijf domeinen: beweging, drama, muziek, beeld en media.”
Binnen de provincie Antwerpen organiseren de academies van Hemiksem, Lier en Schoten al ruim 19 jaar het navormingsproject ‘muzische vorming’ voor leerkrachten van het basisonderwijs. (academiehsn.be)
Kinderen kunnen door hun eigen beleving, hun nieuwsgierigheid en hun fantasie de componenten van de muzische vorming ontdekken en ze overdragen op andere toepassingsgebieden. (onderwijsdoelen.be)
Destijds was leren blokfluit spelen de enige muzische vorming op ’t school.
toezichthoudende organisatie m.b.t. energiemarkt
Van Dale 2013 online: in Belg.
vgl. energiewaakhond
De CREG is de energieregulator voor het land. De VREG die van Vlaanderen, de CWaPE die van Wallonië en de Brugel die van Brussel. Eén land, vier regulatoren om alles geregeld te krijgen.
dienstdoend apotheker, apotheek met wachtdienst
vgl: dokter van wacht
vnw: dokters en apothekers van wacht: artsen en apothekers met weekend- of nachtdienst
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Omdat hij een aanval van acute diarree had, stuurde Willy zijn vrouw naar de apotheker van wacht. (taaladvies.net)
De apotheker van wacht is hier om de hoek, maar het is een apothekeres die de winkel doet.
bricoleerwerk, prutswerk, gebricoleer
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
1 geknutsel
2 knutselwerk
3 broddelwerk
zie ook bricoleren, bricoleur
Bricolage dus. Je kleeft dat niet met TC 7, das voor de bricoleurs van de gammahubobrico. Je hebt sowieso geen garantie dat deze werkwijze goed uitdraait. (bouwinfo.be)
Je kan het beschrijven als een levensbeschouwelijke knutselaarsmentaliteit. Een term die duidelijk maakt waarover het gaat is ‘bricolage’. (books.google.be)
Kort gezegd: dit is bricolage! Maak wat ruimte rond die buis van 90 in de vloer zodat je er een mof met rubbers kunt overheen schuiven. (forum.livios.be )
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
NL: uit het vuur slepen
De vakbond wil nu proberen een extra ontslagvergoeding uit de brand te slepen.
Vroeger: belangrijkste (mooiste) woonlaag in een herenhuis met een souterrain (voor het huispersoneel) dat half boven het straatniveau uitkomt. De bel-etage is te bereiken via een trap voor of achter de voordeur. In die betekenis (vroeger) ook gebruikelijk in Frankrijk (bel étage), vooral in de Loirevallei, in Duitsland (Beletage, ook nu nog) en in Nederland.
Vergelijk: het Schoon Verdiep
In Vlaanderen is de betekenis verschoven naar ‘woonhuis met op de gelijkvloerse verdieping een garage en met de belangrijkste woonlaag op de eerste verdieping’. In het Belgisch-Frans, sporadisch ook in Noord-Frankrijk: bel-étage
Woning Prenen. Erfgoedobject in Deurne (Antwerpen)
In Nederland: ‘drive-inwoning’
Van Dale 2018:
BE huis met ingebouwde garage op de begane grond en het woongedeelte op de eerste verdieping
Hebbes.be
Rustig gelegen, goed onderhouden bel-etagewoning met zonnige tuin en garage.
Indeling: op het gelijkvloers een inkomhal, grote garage, wasplaats en bureau.
Op de eerste verdieping is er een ruime leefruimte met aparte ingerichte eetkeuken en aansluitend zonnig terras.
Op de tweede verdieping zijn er drie slaapkamers en een badkamer met dubbele lavabo, toilet en ligbad.
fr.answers.yahoo.com
En Belgique un “bel-étage” est une maison dont le garage et le hall d’entrée sont situés au rez-de-chaussée, le jardin et la buanderie en général aussi – au premier le living, la cuisine (w.c. ou terrasse avec escalier ou non donnant sur le jardin, cela dépend) et au deuxième les chambres et la salle de bain (avec éventuellement un second w.c.).
stift met inkt ops basis van alcohol
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
variant: alkoolstift
paradisio-online.be: Schrijven en toebehoren, Stiften, Alcoholstift bij Paradisio aan de beste prijs.
bouwinfo.be: blijkbaar heeft iemand er plezier in gehad een streep te trekken op onze arduinen dorpel met alcoholstift :x is dit nog te verwijderen?
Sorry he, maar als ge zelfs aan een alcoholstift begint te zabberen hebt ge volgens mij toch een serieus drankprobleem.
zappybaby.be: Krijg je ‘alkoolstift’ nog af plastiek doosjes?
onzea.be: ALKOOLSTIFT BEITEL STAEDTLER BOX 350 4 KLEUREN
iemand die altijd op de een of andere manier zijn plan weet te trekken of het in zijn voordeel weet te regelen
ook pejoratief bedoeld: iemand die altijd wel op een of andere manier aan zijn verplichtingen onderuit weet te komen.
(zie voor de tweede betekenis: karottentrekker, carottier)
vnw:
•iemand die zich weet te redden, overlever
•profiteur
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
vnw: iemand die zich weet te redden, overlever
znwb: Pers. die zich in alle omstandigheden weet te redden; soms bep.: pers. die rustig zijn eigen gang gaat, die op een handige manier alles in zijn voordeel zoekt te regelen enz.: opportunist; – ook in pejor. zin: pers. die langzaam of traag werkt: lijntrekker, dagdief.
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale 2016 online: BE algemeen
DS2015 standaardtaal
vgl. plantrekkerij
Rijden er geen bussen meer na 11 uur ’s avonds? Och, ’t is ne plantrekker, hij zal wel op de een of andere manier thuisgeraken.
De Jean is ne plantrekker eerste klas: als em een gaatje ziet is em de pist in.
rode snoep met kersensmaak, die verdacht veel op een poepke gelijkt
zie ook poepegatje, poepegatteke
Gewassen krieken, “poepkes” of “poepegatjes” hadden de bedoeling om op halve kersen te lijken, maar met wat goede wil kun je er ook wel eens een achterwerk in ontwaren. Het is een eerder hard snoepje met een smaak ergens tussen krieken en kersen. Lekker en authentiek! (tsoete.be)
> andere betekenis van poepke
obligatie uitgegeven door een bank. De looptijd varieert tussen 1 en 10 jaar.
Een ‘achtergestelde’ kasbon geeft een hogere rente, maar in geval van faillissement van de bank is de kans op terugbetaling quasi nihil.
vnw: spaarbrief, waardepapier aan toonder voor een bepaalde termijn met een jaarlijkse vaste rente
Van Dale 2016 online: BE
Men betaalt 21% roerende voorheffing op de rente van kasbons.
te voorschijn halen, opdiepen
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
Het grof geschut bovenhalen.
De getuige zag de beklaagde een mes bovenhalen.
Waarom bepaalde geuren herinneringen bovenhalen – HLN
(def. Van Dale) deel van het bedrag voor geneeskundige hulp en geneesmiddelen dat, in het Belgische systeem van gezondheidszorg, niet door de verzekering wordt terugbetaald
vnw: (bnl.) eigen bijdrage voor geneeskundige verzorging, deel van het bedrag dat niet door de ziekteverzekering wordt terugbetaald
zie ook verzamellemma geneeskunde
De patiënt betaalt dus enkel nog het zogenaamde remgeld.
Alle artsen, van tandarts tot specialist, zullen straks zelf kunnen beslissen om alleen nog het remgeld te vragen aan al hun patiënten. (demorgen.be)
aanspreking vaak tegenover kinderen, soms berispend, soms pejoratief, soms denigrerend, soms vriendelijk plagend
maar ook “Nu hoort ge het eens van een ander, madam Toertjes.” (Frank Bomans in Thuis 13/10/2010)
zie ook juffra
Hela, juffra Toertjes, stop uw gezaag achter chocolat nu maar. Ge hebt al genoeg gesnoept vandaag.
‘Juffra Toertjes’ zei ons memoe al eens tegen mij toen ik klein was.
Oei, madam toertjes is op euren tien getrapt.
een functie bekleden zonder ze daadwerkelijk uit te voeren, titulair
Typisch Vlaams : Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
vnw: titulair
vgl. titelvoerder
znwb: Alleen de titel hebbend, maar niet de waardigheid of functie: titulair; titelvoerend bisschop
Van Dale 2017 online: BE
NL-SN: titulair
Tijdens de duur van zijn ministerschap wordt Alexander De Croo titelvoerend burgemeester in het Oost-Vlaamse Brakel en wellicht ook gemeenteraadsvoorzitter. (hln.be)
In het gemeentedecreet is er geen sprake van een onderscheid tussen enerzijds een titelvoerend burgemeester, schepen of gemeenteraadslid en anderzijds een waarnemend burgemeester, schepen of gemeenteraadslid. (vlaamsparlement.be)
In memoriam Zijn Excellentie Monseigneur Eugeen Van Rechem, titelvoerend bisschop van Carpasia, Ve algemeen overste der Zusters van liefde van Jezus en Maria van Gent (1858-1943). (ugent.be)
Calvo wordt titelvoerend eerste schepen omdat hij geen schepenambt mag cumuleren met zijn job als fractieleider in de Kamer. (vrt.be)
insnijding, vil, inkeping
Wordt vaak met het werkwoord geven gecombineerd: een slipke in iets geven, een slipke maken. Ook een villeke in iets geven.
Van Dale 1995 (gewestelijk)
Hebt gij dat cuttermes vast? Geeft dan eens een slipke hier in dien doek zodat ik dat stokske erdoor kan steken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.