Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1381 12 September 2021: opmaken, dossier ~

    opmaken, dossier ~
    (uitdr.)

    SN: dossier aanmaken, samenstellen, aanleggen

    dossier opmaken: standaardtaal in België

    (bron: https://taaladvies.net/een-dossier-opmaken-of-aanleggen-of-samenstellen/)

    zie ook dossier, een ~ openen

    Ge kunt bij uw vaste huisarts een zogenaamd Globaal Medisch Dossier laten opmaken. Dan trekt ge meer terug van de ziekenkas.

    Ze konden dat wel doen, zeiden ze, maar dan moesten ze wel eerst een dossier opmaken met de nodige dossierkosten erbij natuurlijk.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Jul 2024 06:28)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Sep 2021

    👍
    381

    #1382 11 September 2021: bankbriefje

    bankbriefje
    (het ~, ~s)

    bankbiljet, briefje

    DS2010

    vrt taalnet:
    Algemeen Nederlands is: bankbiljet.
    Briefje is wel gebruikelijk.
    •een briefje van 20 euro

    Van Dale 2018: bank­brief­je
    BE; niet al­ge­meen bank­bil­jet

    Ik heb op straat een bankbriefje van 10 euro gevonden!

    deredactie.be:Die toonde Sewel halfnaakt in een oranje bh en terwijl hij cocaïne snoof door een bankbriefje.

    tijd.be: NBB introduceert bankbriefje van 10.000 frank

    standaard.be: Iran zal deze maand nog een nieuw bankbriefje uitbrengen waarop het symbool voor kernenergie zal prijken.

    demorgen.be: Op het Russische bankbriefje wordt een monument afgebeeld dat aan de voorkant van het Bolsjoj-theater in Moskou staat

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jun 2021 00:02)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Sep 2021

    👍
    358

    #1383 10 September 2021: tooghangen

    tooghangen
    (ww. niet vervoegd)

    het aan de toog zitten

    vgl. tooghanger

    vgl. caféhangen

    zie ook toog, aan de ~ hangen

    Chiro Joho verbreekt Belgisch record tooghangen (gva.be)

    Met 25 klanten tooghangen in kleinste café van Vlaanderen (nieuwsblad.be)

    24 uur tooghangen voor goede doel. (hln.be)

    “Ik hang nooit toog. Hij hangt toog als hij tegenwoordig is en gij hangt altijd toog,” zei de Jean droog en dronk zijn pint leeg.

    Cafés allicht open op 8 juni, tooghangen mag niet (demorgen.be n.a.v. coronacrisis 2020)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Sep 2021 19:08)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Sep 2021

    👍
    142

    #1384 09 September 2021: bain de soleil

    bain de soleil
    (de ~, (m), ~ soleils)

    zomerkleed met spaghettibandjes of pertils, zonnejurk

    < Frans: robe bain de soleil

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    zie ook verzamellemma kledij

    Summer dress (5634765615)

    Met deze warme dagen dragen de meeste dames een bain de soleil.

    Maar als het flink zomert, durf ik wel eens een bain de soleil aan te trekken. (standaard.be)

    Dat vertellen in een bain de soleil met legging is van hetzelfde gehalte als een dijkwandelaar met short en sokken in de sloffers.(knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Aug 2021 07:40)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Sep 2021

    👍
    368

    #1385 08 September 2021: zoetwater-

    zoetwater-
    (eerste deel van samenstellingen)

    het voorvoegsel wordt gecombineerd met een beroepsnaam en geeft aan dat de persoon in kwestie een amateur is

    oorsprong: een van de scheldwoorden van Kapitein Haddock in de strips van Kuifje door Hergé luidt “zoetwatermatroos”

    “Zoetwatermatrozen: Benaming uit de maritieme wereld met een duidelijke negatieve ondertoon. De stoere, echte matrozen bevonden zich volgens Haddock namelijk op de open zee, en niet op het zoete binnenwater van meren, kanalen of rivieren. Werd door kapitein Haddock graag gebezigd tijdens een van de hachelijke avonturen die hij met Kuifje op zee beleefde.” (http://www.standaard.be/cnt/dmf20111021_088)

    “Sedert verpolitiseerde zoetwaterpedagogen het leer-en onderrichttraject ondergeschikt maakten aan diversiteit, multiculturalisme en herverdeling, liep het verkeerd in ons onderwijs.” (J.-M. Dedecker in Knack 110318)

    “Observaties van een zoetwater psycholoog?”
    (https://justguidooohh.com/2011/11/25/de-dikke-vrouw/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 03:36)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Sep 2021

    👍
    152

    #1386 07 September 2021: baard, iemand de ~ afdoen

    baard, iemand de ~ afdoen
    (uitdr.)

    iemand overtreffen

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    actuamaasland.blogspot.com: Actua Politiezone Maasland: Hij deed hem de baard af!

    spoke-nword.weebly.com: Van Avermaet beheerst alle disciplines zeer goed maar het zijn altijd uitmuntende kassei-, klim-, sprint- en punchexperten die hem de baard afdoen.

    twitter.com: @vadderiVRT @rvangucht doe hem de baard af………

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (13 Sep 2021 17:52)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Sep 2021

    👍
    266

    #1387 06 September 2021: automobielinspectie

    automobielinspectie
    (de ~ (v.), ~s)

    autokeuring, keuring, autocontrole, schouwing, autoinspectie, keuringscentrum

    anw

    Nederland: APK: Algemene Periodieke Keuring

    zie ook verzamellemma wegcode

    Daarna moest hij nog naar de automobielinspectie om zijn voertuig te laten keuren.

    arch.be: Centrum voor Technische Automobielinspectie

    hln.be: Inbraakpoging bij automobielinspectie in Webbekom

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 06:51)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Sep 2021

    👍
    384

    #1388 05 September 2021: autocontrole

    autocontrole
    (de ~ (v./m.), ~s)

    technische keuring, autokeuring, keuring, controle, automobielinspectie, schouwing, autoinspectie, keuringscentrum

    dikwijls afgekort tot controle

    Vlaamse uitspraak: o·too·kon·trol

    DS2015 standaardtaal;
    DS2010 afgekeurd

    zie ook autocontroleur

    Nederland: APK: Algemene Periodieke Keuring

    zie ook verzamellemma wegcode

    Koop een nieuwe wagen, die moet niet naar de autocontrole!

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (04 Mar 2025 12:25)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Sep 2021

    👍
    499

    #1389 04 September 2021: artisanaal

    artisanaal
    (bn.)

    kunstambachtelijk, ambachtelijk

    < Frans: artisanal

    DS2015 standaardtaal
    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands: verbogen vorm: artisanale (na 1950)
    van de aard van, behorend tot het artisanaat

    De “Brugse Zot” wordt op artisanale wijze gebrouwd.

    Artisanale bakker levert brood met fiets (Brugge) – Het Nieuwsblad

    Artisanale kaaskroketten met Zwitserse emmentaler en gruyère, verpakt in een handig hersluitbaar gastrobakje. (solucious.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door de Bon (04 Jun 2025 21:50)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Sep 2021

    👍
    354

    #1390 03 September 2021: chichimadam

    chichimadam
    (zn. v. -men)

    vrouw met veel chichi, stoef, pretentie; een schetkont

    vnw: kakmadam, vrouw met veel pretentie

    SN: kakmadam

    ook: chichi-madam, chichi madam

    Vlaamse uitspraak: sjisjimadam (scherpe i’s)

    “Vandaag had ik een vreselijk irritant gesprek met zo’n rijke chichi-madam die denkt dat de wereld rond haar hooggehakte, in designer-kleren gestoken kont draait.” (yab.be)

    “Zij, een chichimadam, stoeft over haar cols van 4e categorie en trekt elke vrijdag met haar Mercedes naar de Côte de Nieverance.” (neosvzw.be)

    “zo een chichimadam en dan me zo een chichistemmeke tot en met!! (noxa.net)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Jan 2022 21:33)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Sep 2021

    👍
    268

    #1391 02 September 2021: vervlotten

    vervlotten
    (ww. vervlotte, vervlot)

    vlotter maken, in betere banen leiden

    Nieuwe spoorwegbruggen moeten treinverkeer vervlotten (knack.be)

    Nog een mogelijke toepassing zijn bacteriën die de transit vervlotten en een opgeblazen gevoel, ofwel lichte obstipatie, tegen gaan. (scriptiebank.be)

    Terwijl de opvolging en terugbetaling vandaag nog een hele administratieve rompslomp met zich meebrengt, wil Vlaanderen via digitalisering het proces vervlotten. (sdworx.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 09:02)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Sep 2021

    👍
    39

    #1392 01 September 2021: afblotten

    afblotten
    (ww., blotte af, afgeblot)

    afschilferen, afbladderen van verf

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uit af en blotten naast plotten (loslaten, afblaren). Af in den zin van scheiding.
    Afblotten: afbladderen, afschilferen, vervellen. In Zuid-Nederland (Schuerm. 1865-1870; Cornelissen.-Vervliet.; Claes, Bijv. op Tuerlinckx.).

    Van Dale 2018 online: niet al­ge­meen: af­blad­de­ren, af­schil­fe­ren

    zie andere definities van afblotten

    Mijn dakgoot is pas twee jaar geschilderd en ze is weeral aan ’t afblotten.

    We moeten onze deur opnieuw schilderen, de verf is helemaal afgeblot.

    Een van onze kameraden die schilder van beroep is, bood spontaan zijn diensten aan om … de afgeblotte muren van het gerechtshof een fatsoenlijk uitzicht te geven, (De West-Vlaming 2 April 1932).

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door de Bon (07 Jul 2021 13:29)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Sep 2021

    👍
    371

    #1393 31 August 2021: sluikafval

    sluikafval
    (het/de (m.) ~, geen mv.)

    illegaal gestorte vuiligheid

    zie ook sluik-

    Van Dale 2017 online: BE
    DS2015 standaardtaal

    Langs Vlaamse wegen, komt men meer en meer sluikafval tegen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 00:50)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Aug 2021

    👍
    369

    #1394 30 August 2021: congé

    congé
    (zn. m., -s)

    vakantie, verlof

    vnw: vrijaf, vrije dag, vakantie

    op congé zijn, gaan
    op congé naar, aan

    grote congé: groot verlof

    zie ook congégeld, congé payé, congédag

    Ik heb de eerste week van augustus congé gepakt.

    Op congé aan zee – Home | Facebook

    ik vertrek maandag op conge naar de ardennen.(forum.mountainbike.be)

    Grote congé van 15/8 tot en met 5/9. Andere vragen? (beenhouwerdecupere.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Feb 2022 09:35)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Aug 2021

    👍
    505

    #1395 29 August 2021: dokter van wacht

    dokter van wacht
    (vaste woordverbinding)

    dienstdoend arts, meestal een huisdokter

    vgl: apotheker van wacht, huisartsenwachtpost

    Taaladvies.net: standaardtaal in België

    zie ook wacht, van ~ zijn; verzamellemma geneeskunde

    Hopelijk kan de dokter van wacht ons helpen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Matt86 en laatst gewijzigd door nthn (05 Aug 2021 16:46)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Aug 2021

    👍
    361

    #1396 28 August 2021: apenjaren, de ~

    apenjaren, de ~
    (meerv.)

    de moeilijke jaren van de puberteit

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel

    Tijdens de apenjaren moeten de ouders veel geduld hebben.

    “Ook op het internet wordt de puberteit, die de eerste jaren van de adolescentie omvat, vaak aangeduid als ‘de apenjaren’.” (gezondheid.be)

    “Ilse Van Hoecke keert met BV’s terug naar hun apenjaren” (Titel gva)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (02 Oct 2021 16:37)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Aug 2021

    👍
    342

    #1397 27 August 2021: antigel

    antigel
    (de ~ (m.), geen mv)

    vnw: antivries(middel)

    Fr.: ‘antigel’

    zie ook verzamellemma wegcode

    Blauwe en groene antigel mengen is schadelijk voor de joint de culasse!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door nthn (27 Aug 2021 14:46)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Aug 2021

    👍
    370

    #1398 26 August 2021: bloeike

    bloeike
    (zn. o.; ~s)

    1) meewarig: betreurenswaardig kind
    2) bloeiend kind dat in gezondheid en goede doen opgroeit

    1) J. Cornelissen & J.B. Vervliet, Idioticon van het Antwerpsch dialect (1899): BLOEIKE in de Kemp. ook bloiken, blujken; arm, beklagensweerdig kindje. Verkleinwoord v. bloed, bloedje, arm en beklagenswaardig kind.

    dikwijls in de verbinding bloeikes van kinderen

    1) Hoe durven ze! nu zeggen ze zelfs dat die arme bloeikes van kinderen zouden durven LIEGEN! (politics.be)

    1) De reacties die ik kreeg van de vrouwelijke kant van de familie was hilarisch en allemaal om die bloeikes van kindjes niet te laten vallen op hunne bol. (bouwinfo.be)

    1) zoo blij, zoo rijk met het arme bloeike, dat met haar eigen teer, steeds ziekelijk zoontje spelen zou, ter groene weide. (waaserfgoed.be)

    2) We wensen hen veel geluk samen en natuurlijk ook veel mooie bloeikes van kinderen! (club.studiant.be)

    2) Sanne, moeder van twee lieve bloeikes, is samen met haar echtgenoot betrokken bij het sociale leven in Aalst. (belg.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 05:18)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Aug 2021

    👍
    263

    #1399 25 August 2021: toespijs

    toespijs
    (zn. m., g.mv.)

    beleg, broodbeleg zoals hesp, confituur, choco, plattekaas, muizenstrontjes, charcuterie, enz.

    vnw: beleg, broodbeleg

    DS2015 geen standaardtaal

    zie ook bijval

    Zonder toespijs is brood maar saai.

    KVLV Steenkerke verwent moeders op 13mei met ontbijtpakketten. Een pakket bevat drie broodjes, veel gezonde toespijs, een verrassing en … (standaard.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Jun 2025 07:36)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Aug 2021

    👍
    692

    #1400 24 August 2021: ajuin

    ajuin
    (de ~ (m.), ~en)

    scheldnaam voor onverantwoordelijk of dom iemand

    Van Dale 2015 online: BE

    zie ook vetjuin, juin, koekappel

    Joenge gij zijt toch nen ajuin. Waarom hebt ge dat nu weer gedaan?

    Ajuin dat ge zijt!

    Scheldwoord ajuin wordt pias (De geverniste zeerovers, p. 13). In de Vlaamse uitgave staat er ‘een of andere ajuin’. Dat wordt in het Standaardnederlands ‘een of andere pias’. Suske en Wiske

    > andere betekenis van ajuin

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (20 Oct 2021 12:33)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Aug 2021

    👍
    371

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.