Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
de dikste soort knikker waar jongens op de speelplaats mee
knikkerden.
De kleinste knikker is een “klits”, dan volgt de “mieje” (de gewone knikker) en de kedester is de dikste knikker
De jongen had van Sinterklaas 12 kedesters gekregen.
trots
Van Dale 2014 online: ‘fier op’ Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
ANW: (vooral) in België
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3; De oorspronkelijke betekenis was ‘woest, wild’, eerst gezegd van dieren, later van mensen. Van hieruit ontwikkelden zich de betekenissen ‘onhandelbaar’ en ‘trots’. De combinatie ‘een fiere houding’ is in het hele taalgebied gebruikelijk.
zie ook fier zijn op
Taallink 445?: Ja, fier is standaardtaal in België in de betekenis ‘trots op wat je bezit of hebt bereikt’. Nog enkele voorbeelden: De fiere papa stond zijn zoontje toe te juichen; Laura is er fier op dat ze haar diploma heeft behaald. Trots is standaardtaal in het hele taalgebied.
zie ook gieter, zo fier als een ~; pauw, zo fier als een ~
De fiere Vlaamse leeuw uit het Vlaams volkslied is dus Vlaams én SN. De fiere leeuwentemmer die de ontembare getemd heeft, is daarentegen wel Vlaams maar geen SN. Het is een nogal subtiele nuance.
“Twee dagen na zijn geboorte mocht Milan al met zijn fiere ouders mee naar huis.” (standaardtaal in België)
uitglijden, wegglijden, er onder door slippen
contaminatie van uitglijden en slippen!
zie ook slieren, slijderen, uitslieren, gletsen, slibberen, uitslippen
Hij kwam uit den douche, slipte uit en met zijn staar (ster) tegen den douchestang. Gevolg: 4 hechtingen in zijne kop.
Van de winter zijn ik drie keer uitgeslipt voor mijn eigen voordeur. Zo spekglad was ’t.
de nieuwsuitzending op televisie
Van Dale 2016: BE; verouderd
gesproken dagblad: radiojournaal, televisiejournaal
opm: overdrachtelijk wordt het nog wel gebezigd en is het niet verouderd
Zet de TV eens op, ’t is tijd voor ’t gesproken dagblad.
Berlaen stelt zijn nieuwe album ‘t gesproken dagblad’ voor. (vrt.be)
Na een voorbereiding van twee jaar verscheen begin juni 1975 onder de titel Het Gesproken Dagblad een dagelijks verschijnende krant op geluidscassette voor blinden en slechtzienden. (fnac.be)
Geschiedenis als ‘gesproken dagblad’, een privédetective zonder geheugen of zicht, en frieten met pickles: dit zijn uw favoriete podcasts. (demorgen.be)
Het gesproken dagblad", muziek, luisterspelen en de zeer populaire “bonte avonden”). Het belang van dit nieuw medium had propagandaminister Goebbels reeds …(vliz.be)
telefoneren, opbellen
hij het mich neet aangeropen vandaog
niet zeker of dit maaskants is dan wel bsdees (vervlaamsing van het Duitse anrufen)
dit jaar
zie ook: van de
Kempen: van ’t jaar
een student mode bij Vanthilt: Het was een heel sterke lichting van de jaar.
Ik weet nog niet of we van de jaar wel op vakantie zullen gaan.
(kaartterm) hoger kopen dan je voorganger, nl. door een hogere troefkaart te spelen
Per chance kon ik met mijn klein troef nog juste die slag overkopen.
> andere betekenis van overkopen
klein hakbijltje,
/kap k.er ’stèl/
Als mijn vader een haan slacht, dan gebruikt hij altijd zijn kapkerstel om de haan zijn kop af te kappen.
toelating
Hebt ge permissie gekregen om vroeger te vertrekken?
alleen predicatief: volledig zat
> Jaak
zie synoniemen bij: pottoe
Ik was gisterenavond echt zo zjaak op da feestje…
essentieel, levensbelangrijk, voornaamste
vnw: in België ook: cruciaal, doorslaggevend, essentieel
Van Dale 1995: …3. (Belg.) voornaamste
volgens vrttaal.net mag het enkel in betekenis van ‘in oorsprong’
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7
Wederzijds vertrouwen is primordiaal in de politieke onderhandelingen voor een regeringsvorming.
De primordiale oorzaak van het accident was te rap rijden, maar dat de weg er glad bij lag zal ook wel een rol gespeeld hebben.
plaatsmaken, het veld ruimen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Hopelijk gaan appelsienen nooit de baan moeten ruimen voor sinaasappelen in het dagelijkse taalgebruik.
vanuit een achterstand (terug) op een bepaald niveau komen of een bepaald iets aanhouden, aanpikken bij, aansluiten bij, accrocheren (< Frans: renouer)
Hij roept tot slot op tot samenwerking om zo sneller uit de economische crisis te geraken. “Het is door alle krachten te bundelen dat we opnieuw sneller zullen aanknopen met groei." (nieuwjaarsboodschap van Di Rupo, deredactie.be)
Parochiekoor De Kleine Kantorij en enkele andere Pintse verenigingen knopen op zaterdag 5 januari weer aan met de aloude traditie.
struikelen, strunkelen
uitspraak: /tsjooboo-oon/
Hij is over een steen getsjobbeld.
naar het zottekot brengen (meestal fig. gebruikt of als uitdrukking)
zie ook geel
< Verwijzend naar ziekenwagen waarmee geestesgestoorden werden afgevoerd.
ook varianten: met de witte paardjes rijden/halen/afvoeren/etc…
ook in de Kempen
Onze bende doet gaarne onnozel; subiet komen ze ons nog halen met de witte paardjes.
met een gom een geschreven woord uitvegen.
zie ook: gommen, weggommen, opgommen
NL: uitvlakken, uitgummen, weggummen
Het foute woordje in haar eigen geschreven gedichtje gomde ze uit en verbeterde het.
zie bescheed zijn, ~ geven, ~ weten
-
ruiten lappen
zie ook ruitenwasser
In volle zon moogt ge geen ruiten kuisen, dat trekt strepen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
