Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
volgieten, over iets heen gieten of storten
zie schudden
Kijk wat ge doet, ge schudt mijn schoenen vol!
Iemand zijn schoenen volschudden (figuurlijk): hem uitschelden, de volle laag geven
tegenstrijdig, contradictoir
Op de radio zei een Nederlander ‘contradictoor’, waar ik contradictorisch zou zeggen.
veel te veel, al heel veel
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, weinig gebruikt
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Ook van reeds meer bejaarden. Jeugdig van uiterlijk en manieren:
Ghy blijft altijt even groen. Ghy blijft altijt in de puncten van elf-en-dertigh, SARTORIUS, (van iemand die zich jonger tracht voor te doen dan hij is).
zie ook: elvendertig
Ik heb al elfendertig keer gebeld, maar ze pakken niet op.
demorgen.be: Welkom in de ‘crypto wars’, aflevering elvendertig.
facebook.com: In plaats van elvendertig keer “De Kampioenen” te herhalen, zouden ze beter dit eens heruitzenden!!
Elke wandelaar moet ergens beginnen, ook de wandelaars die al elvendertig keer hebben meegedaan. (vrt.be)
beter een kleine die steigert dan een grote die weigert
meestal verbogen: beter ne kleine plezante dan ne groten ambetante
pezewever: gierigaard, vrek op alle gebied (verwarming uitsparen, delen van de woning supprimeren, verlichting minimaliseren, de laatste in compagnie om te trakteren) enz..
In de regio Leiestreek: zegt men van ne pezewever: ’t is maar de rook die door de kave gaat daar
vnw:
•beuzelaar, muggenzifter
•zeurkous, zaniker
•vrek, gierigaard
De vrouw van de baron is meer pezewever dan barones.
> andere betekenis van pezewever
de jaren des onderscheids, (prille) volwassenheid
vgl. jaren van verstand
Bron: Van Dale, Groot wdb. EN-NL: (age of) discretion
Men zou de leeftijd van zeven, waarop het kind de eerste communie mag ontvangen, kunnen lezen als (zoals dat in onze vroegere catechismus zo mooi heette) “de jaren van discretie en verstand”.
gerief om graan te maaien met een blad zoals een zeis (zaasie), maar met een korte steel
NL “zicht”.
zie ook: pikhaak.
vgl zikkel
Klik op de afbeelding
Ik heb de hele godsjeugdige dag koren afgedaan met de pik en nu doet mijn rug zeer.
sloot
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook wegcode
.jpg)
“Wacht, ik zal je helpen!”
" Ja…van de kant in de gracht zeker!".
Dat is van de oever in de gracht (Ned. van de wal in de sloot) (Van Dale)
Ouwe koeien uit de gracht halen. (Ned. uit de sloot)
> andere betekenis van gracht
Met ‘Brussel Vlaams’ worden traditioneel de Vlaamse mediazenders bedoeld. Dit begrip dateert uit de tijd dat er slechts twee nationale omroepen waren: Brussel Vlaams en Brussel Frans.
Zet de radio ne keer op Brussel Vlaams; ik wil naar het gesproken dagblad luisteren.
demorgen.be: Vroeger was alles eenvoudig. Zelfs de vraag ‘Wat is er vanavond op tv?’ kon toen makkelijk worden beantwoord. Omdat je als je arm was geen tv had en als je bij de rijken hoorde alleen maar kon kiezen tussen ‘Brussel Vlaams’ en ‘Brussel Frans’.
Vlaamse variante voor in den aap gelogeerd zijn
zie aldaar: aap, in den ~ gelogeerd zijn
vnw: in de hond gelogeerd zijn: in de aap gelogeerd zijn
Ze hebben em weer goed zitten gehad. Hij had zich weer laten foppen; hij was nog maar is in den hond gelogeerd
… we ons niet blauw wilden betalen aan een trip erheen, logeerde ik ooit in een hotelletje waar we werkelijk “in de hond gelogeerd” zaten. (evenaartv.be)
heel hevig schrikken
zie aap, een floeren ~ schijten
Hij scheet een floeren aap toen hij de afrekening van de gas en den elentriek kreeg.
slet, snol
zie ook: allemansgerief
Van Dale online: BE, informeel: vrouw die met veel mannen geslapen heeft
Antwerpen (v.)
Zuiderkempen: (m.)
zie ook in lijst Vlaamse geslachten
Ze noemen haar de matras omda half ’t dorp er al op gelegen heeft…
demorgen.be (Saskia Decoster): Vroeg of laat wordt iedere vrouw wel eens uitgemaakt voor hoer, slet of matras.
Geen enkele vrouw is een ‘matras’ (demorgen.be)
deuntje, wijsje, liedje
eigenlijk verkleinwoord van “air”, verwant aan “aria”
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij air: Uit Frans air.
1. Muzikale wijs, deuntje. Veelal in den verkleinvorm. In Noord-Nederland verouderd.
zie andere definitie van erreke
en a vroeg of da’ z’ een erreke oep de liere spele wou (Wannes van de Velde – Antwerps)
verdeenen iel good eule bruud, me een gitaar, en me een erreke, in plosj van gon te werke (Crejateef Complot – Brussels)
Een airke zingen tijdens het werken. (Toegevoegd door A. M. ANZEGEM: 14 Jun 2023 08:25)
voor de dag komen, uit z’n schulp kruipen: z’n verlegen, terughoudende of defensieve houding laten varen
vnw: uit zijn kot komen: uit de hoek komen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma koterij
Als ge vanavond nog nen date wilt, zult ge toch stillekes aan uit u kot mogen komen.
demorgen.be: De Westhoek vraagt Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) om uit zijn kot te komen en de diensten van het openbaar vervoer op het terrein te bekijken.
pissebed
zie synoniemen in andere regio’s bij wild varken
Klik op de afbeelding:
Daar zie, onzen hof zit vol steenvarkens!
Kinderen die op oudjaar van deur tot deur rondgaan om voor een koek of snoep een nieuwjaarsliedje te zingen.
Hoorde het gisteren op het vrt nieuws vermelden als een traditie in Vlaams-Brabant. Maar zowat alles, inclusief de liedjes, kwamen overeen met het gebruik van nieuwjaarszingen (bv. ook in Antwerpen).
ook koeken zingen, zie voorbeelden
google2014: .BE (>8.000); .NL (>70)
karrewiet.BE: Op een aantal plaatsen gaan kinderen de laatste dag van het jaar zingend van deur tot deur. Een nieuwjaarswens in ruil voor koekjes en ander lekkers. Koekenzingen is een echte traditie.
haacht.be: Haacht – Koekenzingen 2012
gezinsbond-rijmenam.be: De gezinsbond van Rijmenam staat op 31 december 2014, naar aanleiding van het traditionele koekenzingen, op het stationsplein in Rijmenam met een stand …
schoolheikant: 30 dec. 2008 – Alle kinderen van het tweede leerjaar gaan dan koekenzingen. Na elke koek lezen jullie een boek. Nee, nee!
Met oudjaar trekken heel wat kinderen traditiegetrouw van deur tot deur voor het ‘Koeken Zingen’. (hln.be)
De gemeente Keerbergen legt dit jaar de focus bij het koeken zingen voor één keer vooral op geven in plaats van nemen. (nieuwsblad.be)
loon dat om de veertien dagen wordt uitbetaald
zie voor overzicht bij quinzaine
< verbastering van het Franse ‘quinzième’
Hebt ge uw quinziem al getrokken ? Zoja dan kunnen wij op gank gaan (gang, op ~ gaan).
er iets van zijn gading vinden, er iets (positiefs) in kunnen vinden, zien of zijn.
Ook wel: alles (of toch veel) omvatten of inhouden wat men nodig heeft, zoekt, wil, …
(de woordcombinatie ‘eten en drinken’ vind ik opvallend meer in België dan in Nederland (onbekend), de uitdrukking zie ik hier voor het eerst)
Eric Donckier van Het Belang van Limburg ziet voor alle partijen eten en drinken in de nota.
De Koningin Elisabethwedstrijd is eten en drinken voor de liefhebber van klassieke muziek.
waakzaam, attent, uitspraakvariant van gewarig
In de Kempen ook gewaorig.
De geburen hebben nen hond, ne fox, die is geweldig geworeg.
ontspanning en plezier
Als de jeugd daar bijeenkwam in de parochiezaal, hebben ze daar allemale veel verzet gehad.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
