Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Zullen ze in Nederland ook wel verstaan, maar daar zegt men eerder ‘truste’ of ‘welterusten’.
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
ook wel uitgesproken als sloppel
Ej, ik gaan slapen, slaapwel he!
niet goed wijs zijn
ook: een vijs verloren zijn
zie ook: vijs, daar zit een ~ los, vijs, een ~ kwijt zijn
Van Dale online: BE, spreektaal
Dat is toch niet normaal niet meer, zoals die doet. Volgens mij heeft die een vijs verloren. Als het er geen twee zijn…
Ofwel is em zat ofwel is em een vijs verloren. Ziet die nu toch eens lopen…
voor de dag komen, uit z’n schulp kruipen: z’n verlegen, terughoudende of defensieve houding laten varen
vnw: uit zijn kot komen: uit de hoek komen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma koterij
Als ge vanavond nog nen date wilt, zult ge toch stillekes aan uit u kot mogen komen.
demorgen.be: De Westhoek vraagt Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) om uit zijn kot te komen en de diensten van het openbaar vervoer op het terrein te bekijken.
Vlaamse variante voor in den aap gelogeerd zijn
zie aldaar: aap, in den ~ gelogeerd zijn
vnw: in de hond gelogeerd zijn: in de aap gelogeerd zijn
Ze hebben em weer goed zitten gehad. Hij had zich weer laten foppen; hij was nog maar is in den hond gelogeerd
… we ons niet blauw wilden betalen aan een trip erheen, logeerde ik ooit in een hotelletje waar we werkelijk “in de hond gelogeerd” zaten. (evenaartv.be)
1. plastieken speelbal die een klinkend geluid maakt bij het stuiteren, de groote van een voetbal
2. rubberen bal ter grootte van een tennisbal
ga maar wa buitenspelen mee au nieve gommela.
“go mor wa buite speeln mi ou nieve gommela.”
gerief om graan te maaien met een blad zoals een zeis (zaasie), maar met een korte steel
NL “zicht”.
zie ook: pikhaak.
vgl zikkel
Klik op de afbeelding
Ik heb de hele godsjeugdige dag koren afgedaan met de pik en nu doet mijn rug zeer.
vaderschapsverlof
De vader of partner van de moeder kan in totaal 10 dagen geboorteverlof krijgen die vrij te nemen zijn binnen de 4 maanden na de bevalling.
volgieten, over iets heen gieten of storten
zie schudden
Kijk wat ge doet, ge schudt mijn schoenen vol!
Iemand zijn schoenen volschudden (figuurlijk): hem uitschelden, de volle laag geven
bedrijf met sociaal-economische doelstellingen dat mensen tewerkstelt die o.a. omwille van een handicap buiten het reguliere tewerkstellingscircuit vallen.
Ook wel beschermde werkplaats of beschuttende werkplaats genoemd.
NL: sociale werkplaats
zie ook maatwerkbedrijf
Die zoon van de Jean is wat mentaal gehandicapt. Maar hij heeft toch een job gekregen in de beschutte werkplaats. Hij moet er pakskes maken.
demorgen.be(1/4/2015): De beschutte werkplaats bestaat vanaf vandaag niet meer. Of toch niet in naam. Het worden ‘maatwerkbedrijven’, en daar zit een nieuwe benadering achter.
druktemaker
dialecte uitspraak: bruujker
Die 2 brakkers zijn alleen stil te krijgen met een tekenfilm en dan nog, de zetel is ook een speelterrein.
renpaard
ook fig.
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
DS2015 standaardtaal
zie ook ge kunt van een ezel geen koerspaard maken
‘Van een ezel kunt ge geen koerspaard maken.’
Er is een onbekende maar zeer bloeiende industrie rond alles wat ook maar van dichtbij of ver ruikt naar het bezitten van een koerspaard. (debeleggersgids.be)
‘Van der Poel is een koerspaard, maar een koerspaard kun je in tegenstelling tot een boerenpaard over zijn toeren laten gaan.’ José De Cauwer. (kack.be)
demonstratiedag
De winkel ‘Luxebed’ nodigt ons uit voor een demodag met gratis ontbijt onder het motto: ‘Kom proefliggen!’
middelste rijstrook
Van Dale 2016 online: BE
zie ook middenrijvak
vgl. middenvakrijder; middenvakrijden
zie ook vak en andere samenstellingen aldaar; wegcode
Ik wou dat ik met een bulldozer al die irritante middenvak-plakkers de gracht in kon rijen – denk ik wel eens. Maar ik beperk mij tot veelvuldig ‘liken’ op Facebook | Tegen chauffeurs die continu op het middenvak rijden.
de jaren des onderscheids, (prille) volwassenheid
vgl. jaren van verstand
Bron: Van Dale, Groot wdb. EN-NL: (age of) discretion
Men zou de leeftijd van zeven, waarop het kind de eerste communie mag ontvangen, kunnen lezen als (zoals dat in onze vroegere catechismus zo mooi heette) “de jaren van discretie en verstand”.
sloot
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook wegcode
.jpg)
“Wacht, ik zal je helpen!”
" Ja…van de kant in de gracht zeker!".
Dat is van de oever in de gracht (Ned. van de wal in de sloot) (Van Dale)
Ouwe koeien uit de gracht halen. (Ned. uit de sloot)
> andere betekenis van gracht
budgettaire inkrimping
NL: bezuiniging
ook in samenstellingen zoals besparingsmaatregel, besparingspolitiek, besparingsvoorstel, …
zie ook besparingen, besparen
demorgen.be: ‘Vandaag trokken meer dan honderdduizend betogers door de straten van Brussel om te protesteren tegen de besparingspolitiek van de regering-Michel I.’
hln.be: ‘Nieuwe besparingsmaatregel: vrouwen moeten sneller naar huis na bevalling’
het helpt niet (meer)
< daken
Alle dokterszorgen ten spijt, het heeft niet mogen daken.
Gisteren is hij overleden.
Het dakt niet dat ik nu vlug nog enkele woorden schrijf, het VW staat toch al vol (……)
Antibiotica heeft niet meer gedakt omdat hij er al te veel van gekregen had.
deuntje, wijsje, liedje
eigenlijk verkleinwoord van “air”, verwant aan “aria”
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij air: Uit Frans air.
1. Muzikale wijs, deuntje. Veelal in den verkleinvorm. In Noord-Nederland verouderd.
zie andere definitie van erreke
en a vroeg of da’ z’ een erreke oep de liere spele wou (Wannes van de Velde – Antwerps)
verdeenen iel good eule bruud, me een gitaar, en me een erreke, in plosj van gon te werke (Crejateef Complot – Brussels)
Een airke zingen tijdens het werken. (Toegevoegd door A. M. ANZEGEM: 14 Jun 2023 08:25)
Het is een bos dat wordt aangeplant ter compensatie van een gekapt bos.
Dit werd vastgelegd in het Vlaamse Bosdecreet.
Het eerste Vlaamse compensatiebos werd in Oostende aangeplant. Het wordt gefinancierd door de stad Genk, omdat die bomen heeft gerooid voor de aanleg van een gocart- en motorcrossterrein.
Een gemeente kan bomen kappen als ze elders een compensatiebos aanplant.
waakzaam, attent, uitspraakvariant van gewarig
In de Kempen ook gewaorig.
De geburen hebben nen hond, ne fox, die is geweldig geworeg.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
