Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
iets afbreken tot op de grond
er brandhout van maken
zie ook: stoofhout
Hij maakte stoofhout van gans zijn uitleg om op die plaats een nieuwe brug te bouwen.
Van het duivenkot in zijnen hof heeft hij stoofhout gemaakt. Er blijft geen splinster van over.
kan over het algemeen vervangen worden door kloten en/of door lijf
(ook verdoemenis)
Het is naar de verdoemmenis.
Ik sloeg met mijn verdoemmenis van den trap af.
Ik gaf hem nen trek in zijn verdoemmenis.
aanwervingslokaal in de Cadixstraat te Antwerpen waar de dokwerkers zich aanbieden en voor een shift worden aangeworven voor de dag
Afbeelding: zie hier
zie ook verzamellemma koterij
Er worden ook wel voorafspraken gemaakt op straat of in de cafés in de buurt van ’t kot.
demorgen.be: “Bol het af! Als je daar nog lang blijft staan, kan je wat kloppen krijgen. (…)” Journalisten zijn niet bepaald welkom aan ’t Kot aan het Kempische Dok in Antwerpen. In de grote loods verzamelen de havenarbeiders elke dag om te weten waar ze die dag aan de slag kunnen.
destandaard.be: In totaal werken in de Antwerpse haven zowat 8.000 havenarbeiders in zeer diverse jobs. Sommigen werken langere tijd bij hetzelfde bedrijf, anderen worden in het Kot aangeworven voor hun werk van die dag.
Door de overheid opgezet systeem waarbij cheques (al dan niet digitaal) gebruikt kunnen worden voor welbepaalde diensten. Sommige van deze cheques zijn gesubsidieerd.
Ook: toelage door de overheid toebedeeld (bv. verwarmingscheque)
In samenstellingen: opleidingscheque, ecocheque, dienstencheque, horecacheque, loopbaancheque, maaltijdcheque, cultuurcheque, barbecuecheque, consumentencheque, voedselcheque; werkbaarheidscheque, stookoliecheque, mazoutcheque …
Met een loopbaancheque, verkrijgbaar bij de VDAB, kunt ge loopbaanbegeleding krijgen.
Laat die chequen niet vervallen want dan zijt ge het geld kwijt.
heel, versterkt het daaropvolgende woord
gemeen
Is denk ik generatiegebonden, want ik heb een veertiger of ouder dit nog niet horen zeggen.
Dieje film is gemaan goe!
> andere betekenis van gemaan
struikelen
Ook al zeggen ze in Diest, waarvan ik afkomstig ben “strunkelen”, mijn schoonmoeder (uit Bekkevoort) zei böttelen (beuttelen).
Woordenboek der Nederlandsche Taal: buitelen
- voorheen ook beuitelen, beutelen en beitelen
Ik strunkelde aan de voordeur over mijn eigen voeten en böttelde tot aan de achterdeur.
van hier naar ginder sturen
SN: van Pontius naar Pilatus
Brugge: pier naar pol, van ~
Antw.: jut, van ~ naar jaar sturen
Van atus naar pilatus sturen.
de verzameling producten en diensten op basis waarvan de index berekend wordt
ongemarkeerd in Van Dale 2014, maar BE heeft een eigen indexsysteem (ook ivm lonen e.d.)
Meer googles in BE dan in NL.
demorgen.be: In de beleidsverklaring van Federaal Minister van Economie Kris Peeters heeft het voorstel om de korf van producten en diensten in de index aan te passen op basis van de scangegevens van de kassa’s in supermarkten, de immer terugkerende discussie over de samenstelling van de indexkorf weer eens opgerakeld
standaard.be: Couscous duwt kreeft en oesters uit indexkorf
foefelen, morsen, prutsen, aanmodderen
Uitspraak: dasjteureun (1ste eu lang, 2de eu kort)
< dasteren, desteren, desteren
< zie ook andere definitie van dashteren
De loodgieter heeft weer liggen dasjteren: de WC is verkeerd aangesloten!
Vanavond een goed pakske dashteren in Zot van Koken op VTM.
ondertussen
Terwijl ik de kinderen van school haal, kun jij biestewiele de aardappelen schillen.
op zijn gemak, op zijn sloffen, makkelijk
Als het vandaag verkiezingen zouden zijn in Antwerpen, dan wint hij die met de vingers in de neus.
hln.be: Serena met de vingers in de neus in finale
op de wereld gezet, geboren
zie ook broek, uit de verkeerde ~ geschud zijn
Karl Vannieuwkerke over de Noorse coureur Thor Hushovd: Ik herinner me dat de beschrijvingen van het Noorse fenomeen toen al van woordlyriek dropen: oerkracht, extreem sterke schepping van de natuur, uit de broek geschud om strijdend af te zien.
Van een blog geplukt: wat mogen we allemaal blij zijn dat we allemaal ergens in Vlaanderen uit de broek geschud zijn en niet in Bagdad of Liberia.
een student die te weinig punten behaalde voor een vak tijdens de deliberatie toch als geslaagd beschouwen. Hij is dan gedelibereerd (= erdoor – gesleurd).
zie ook deliberatie, deliberatiegeval
Ik hoop dat ik zal gedelibereerd worden voor statistiek.
Leraars en proffen delibereren soms in bepaalde gevallen.
xtc-pil
Iedereen op dat feestje was bollen aan het pakken.
> andere betekenis van bol
beurt
zie ook overtoer
< Frans: c’est à mon tour
toer + vz.:
- om toer: om beurt
- op toer: om de beurt
vnw: beurt
- ieder op zijn toer: om de beurt
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Nu is het mijnen toer om bellekentrek te doen.
Geen ruzie maken, mannekes. Ge moogt ieder op toer met die pop spelen.
In pingpong moogt ge om toer opgeven.
een hoeveelheid
dim.: geutje
Geef me nog een geutje van die drank zei moeder, maar de zoon goot een ferme geute in haar glas.
omniumverzekering, een autoverzekering die alle risico’s dekt
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 5
NL: allriskverzekering
Ne volledige omnium is het beste maar is onbetaalbaar.
buurt, streek, kant
< F le côté (=de kant, de zijde, zijkant)
Ik herken hier veel dialecten, behalve het Westvlaams, dat is van een heel andere kotee. Je kunt net zo goed Chinees spreken, ik versta dat toch niet.
Hij woont aan de kotee van Lokeren.
…loat ze verhuizen naar de cotee van de langestraat..alle nachtleven bij elkaar ;) (facebook)
ruimtelijke omgeving, entourage
vnw: omgeving; een mooi kader
Van Dale 2018 online: BE: ruimtelijke omgeving, beschouwd met het oog op geschiktheid en sfeer
= entourage
DB & Co in een romantisch kader (gallicisme: dans un cadre romantique; NL: in een romantische omgeving)
De docente had haar lessen in een vernieuwd kader gegoten.
De premier start de regering met een een vernieuwd kader.
> andere betekenis van kader
braambes
Veel jongeren kennen het verschil niet meer tussen brommelen en bremelen. Dat ze dan maar eens hun tanden zetten in een brommelen- en een bremelenvlaai, ze zullen het daarna niet meer vergeten!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
