Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
klaar, afgewerkt, voltooid
Es ’t eten nog ni gereed?
flapoor
Ilse had een lotsoor die ze op ouwere leeftijd nog heeft laten corrigeren.
verrek, verdomme, de pot op!
ww. foerten en vorten: oprotten
vnw: verrek!, bekijk het maar!, zoek het zelf maar uit!
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
ter aanduiding dat men zich ergens niet (meer) mee wil bemoeien of het zich niet meer wil aantrekken
synoniem: zoek het zelf maar uit, ze bekijken het maar
zie ook foertstem, foertteken
Foert, ik trap het hier af (aftrappen), dat ze ’t in ’t vervolg zelf doen!
Ze kunnen allemaal foerten! (provincie Antwerpen)
Goedele Liekens is terug na huidkanker: “Alle alarmbellen gingen af met vlekje in decolleté, toch dacht ik ‘foert’” (vrt.be)
Eén dag voor het circulatieplan van kracht is, zegt de Gentenaar ‘foert’. (demorgen.be)
boem, boef, bang, klabots
ook: boempatat
vnw: pats!, klets!
Hij struikelde en patat daar lag em tegen de aarde.
Patat, die goal hadden ze niet zien aankomen.
Patat! Deze vips krijgen (letterlijk) een duizelingwekkende KO op hun bord. (hln.be)
> andere betekenis van patat
in detail opsommen, uitleggen, beschrijven, uittekenen.
De schilder heeft een globale prijs gegeven, geen gedetailleerde offerte.
Sterk garen voor allerhande toepassingen, die aan robuuste belasting moet weerstaan.
In de handel wordt dit ook ijzergaren genoemd.
< Frans: fil tambour
Klik op de afbeelding
Tamboerkesgaren van vlas
De schoenmaker verkoos tamboerkesgaren boven pikdraad/pekdraad om mijn schooltas te hernaaien.
Tamboerkesgaren wordt nog gebruikt voor het aanzetten van knopen op zetelkussens, op werkkledij en op lederen jassen.
streefdoel, zorg
taaladvies.nl: In de betekenis ‘datgene waarnaar men streeft, wat men wil bereiken’ is het standaardtaal in België.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Onze eerste bekommernis is zoveel mogelijk Vlaamse woorden en uitdrukkingen te verzamelen.
vork
zie varianten in andere regio’s bij verket
Pakt ge mij ook eens een ket mee uit de keuken?
> andere betekenissen van ket
kort opeenvolgend, vaak, dikwijls
Ook gebruikt in de zin van “dicht op elkaar”, bijvoorbeeld planten die nogal dicht op elkaar geplant staan: “eigelek ston die plaante wel wa te bedicht, niej soms?”
“Moeder vond dat ‘dieje gast’ toch nogal bedicht langskwam, zou die misschien een oogske op de dochter hebben?…”
daarnet, zopas, zonet
Ook uitgesproken als derzjust, dezjust, dazjust, tezjust, dozjust, ook zjust, zjustekes
zie terjuist
Ik ben derjust de Karel tegengekomen.
zie ook verzamellemma Vlaamse TV
“Pascalleke, voor mij een dagschotel!” (oneliner uit de televisiereeks F.C. De Kampioenen)
Hij mag voortaan zoveel dagschotels drinken als hij wil. (Rik Van Cauwelaert is met vakantie). door Karl van den Broeck. (knack.be)
Dagschotel drinken na potje padel in Mijn Gedacht. Brasserie Mijn Gedacht in Emblem is volop bezig met de aanleg van vier padelterreinen. (gva.be)
Die avond werden er nog veel “dagschotels” gedronken met alle gevolgen van dien, zondag in Beerzel zullen we op alcohol fietsen ipv spaghetti! (blogspot.com)
wordt gezegd van welgestelde mensen die een onbekommerd bestaan leiden; meestal met een sarcastisch ondertoon
ook: het is NIET alle dagen zondag en kermis in de week wordt gezegd van mensen die laten zien dat ze veel geld hebben, maw het breed laten hangen.
Het wordt ook gebruikt om aan te tonen dat er eerst moet gewerkt worden en dan pas gefeest.
variante: het is (niet) alle dagen kermis en zondag in de week
1) Als ge over de markt gaat, ziet ge den Toon daar op het terras van Den Engel zitten, ja ja, alle dagen zondag en kermis in de week.
Amai, weeral op restaurant gaan eten, dat is al 4 keer op rij deze week. Het is alle dagen zondag en kermis in de week zeker bij elle?
2) 3 dagen na mekaar uitgaan en maar trakteren voor Jan en alleman. Het is niet alle dagen kermis en zondag in de week hè kameraad!
3) Het is niet alle dagen zondag en kermis in de week. Eerst moet het huis opgekuist en geschilderd worden en daarna zien we wel of we nog op reis kunnen gaan.
benoeming, aanstelling
< Frans: désignation
In lid 3 van artikel 7 worden de kandidaten door de gouverneur aangeduid. Deze aanduidingen gebeuren op de meest willekeurige wijze. (…) Op deze wijze wordt het systeem D’Hondt voor de openbare sector, een lacheding omdat de vertegenwoordiging van de privé-sector eerder politieke aanduidingen betreffen. (sic, V&A Vlaamse Raad 1987)
Een coureur die zoals zijn historische Vlaamse voorgangers (bv. Briek Schotte) voor de aanval kiest, in weer en wind en in het bijzonder in de voorjaarsklassiekers op de kasseien.
Titel vroeger enkel toegewezen aan Vlaamse renners, maar nu veralgemeend (zo wordt Vinokourov ook als een flandrien betiteld.)
Niet in Van Dale 1995.
Van Dale 2018 online: Belgisch-Frans (lett. Vlaams):
(Vlaamse) wielrenner die behalve door een grote fysieke kracht, gekenmerkt wordt door het vermogen om in ongunstige (weers)omstandigheden zijn strijdlust te behouden, en daardoor uitermate geschikt is voor het rijden van de Vlaamse voorjaarsklassiekers
vnw: wielrenner die op zijn best is in moeilijke omstandigheden als een slecht wegdek of slecht weer
Philippe Gilbert is tot flandrien van het jaar 2010 verkozen.
Johan Museeuw is een echte Flandrien met heel wat wielermonumenten op zijn palmares. (foodbag.be)
Wil je een echte Flandrien worden? Vlaanderen is het mekka van de wielersport, een absolute must. De beste routes vind je hier. (flemishmasters.com)
bidden
De nonnekes waren aan het beien.
klomp
synoniemen zie: kloef
Antwerpen stad, Lier: blok
zie ook: klonen, de ~ van iets aanhebben; verzamellemma kledij
De boere droage segeweurrigs allemoa nog klonen (serreworg). (De boeren dragen de dag van vandaag nog steeds klompen.)
Als ik naar de dieren ga, draag ik altijd mijn klonen.
> andere betekenis van kloon
plotse regenvlaag, stortbui
Ich zat krek in de gats! (ik werd overvallen door een hevige regenbui)
iemand die aan een stuk babbelt zonder ophouden en van de hak op de tak springt, babbelkous
ook babbelkousse en babbelwater
vnw: babbelkous, kletskous
Antwerpen: babbelkont
zie ook: tatergat, babbelienge, tettergat, babbeleir
Dat babbelgat stopt geen seconde, je kan er geen woord tussenbrengen.
negatief: die babbelkousse heeft het weeral doorverteld
positief: dat kind van u is een echte babbelwater, dat zal
zeker en vast een goede advokaat worden
dinsdag
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: dinsdag
— DINGSDAG, DIJSSENDAG, DISENDAG enz. —, znw. m. Middelnederlands dinxdach, dinsendach, disendach enz.,
Prov. Antwerpen: destag
Brugs: diessendag
Hageland: dijstag
Maasland; daesdig/deensdig
West-Vlaanderen: disendag
Ik had dijstendag vijfendertig mattentaarten besteld, en woensdag lagen ze al klaar!
onderweg zijn, op weg zijn;
is niet helemaal hetzelfde als schok, op ~ zijn
zie ook: triem
< Frans: trotter, trot (draf van een paard)
“Op trot met een hoop appelen voor de dag van het personeel van ACV-Openbare Diensten Mechelen..” (openbarediensten.acv.be)
“Op trot voor God. Twintig Vlaamse missionarissen (m/v)” (titel van een boek van Bernard Henry (2004))
Als ge ’nen helen dag op trot zijt geweest, dan doet het wel eens goed om te gaan zitten en een koffie te kunnen drinken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
