Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
pleuris, pleuritis, borstvliesontsteking
vnw:
•pleuritis, pleuris
•longvliesontsteking
Kempen: syn. voor ‘water op de longen’ of een natte longontsteking
zie ook verzamellemma geneeskunde
Hij had een fleuris gehad en was wel 10 kilo afgevallen.
schoensmeer, schoenblink
Van Dale 2016 online: BE; spreektaal
zie ook: blinkborstel
Maar allez, ge gebruikt toch gene zwarte blink voor bruine schoenen!! Bezie nu!
gegarandeerd, zeker en vast
uitspraak:
- ook garantie
- de nadruk op de gá en de tí: gá-ran-tí
- ‘t’ wordt uitgesproken als ‘t’ en niet als ‘s’
Garanti zeker dat ik kosten aan m’n huis doe als ik de lotto moest winnen!
Ge kunt er garanti van op aan dat ik er morgen om 6u zal staan.
Het is helemaal gene garanti dat het morgen schoon weer wordt hé. Deboosere spreekt van kans op onweer.
alles bij elkaar genomen
NL: al met al
Het weer viel al bij al wel goed mee.
1) voetballen
2) schoppen, stampen
vnw
•voetballen, tegen een bal trappen, naar het doel schieten
•trappen, schoppen
variant: shotten
< Eng.: shot
VRT Taal shotten / sjotten
Shotten is zichzelf een shot zetten.
Sjotten is Belgisch-Nederlandse spreektaal voor voetballen, tegen een bal trappen.
DS2015 geen standaardtaal
zie ook sjotter, sjotploeg, sjotterkes, wegsjotten, binnensjotten, uitsjotten
1) Ik sjot bij “FC Alle ballen derin”.
2) Ik heb de Karel eens ferm in zijn kloten (kloten, kloot) gesjot.
Niet langer sjotten voor een servies – De Standaard
Sjotten tot het donker wordt – De Standaard
Mama’s en juffen sjotten voor het goede doel (Kester) – De Standaard
“Het was zo erg dat ik ben gaan shotten bij zaalvoetbalclub Meeuwen de dag dat we weer geland waren in België." (nieuwsblad.be)
Tegen een uur of zeven richting ’t Pleintje en onderweg nog een matchke geshot tegen een bende kinderen (kskheistsupportersforum.be)
vak in de kluis van een bank
vnw: in België ook: safe, (brand)kluisje
wnt: koffer: znw. mannelijk (vroeger en gewestelijk nog wel onzijdig)
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen: safe, kluis
Klik op de afbeelding
zie ook kofferzaal
vgl. brandkoffer
Ik heb geen koffer nodig in de bank want ik heb toch geen waardepapieren.
> andere betekenis van koffer
graag, met volle overtuiging
zie ook: geern, geire, doodgaarne, doodgeren, geerne; gere
Van Dale 2013 online: gewestelijk: iem. of iets gaarne zien, er veel van houden
formeel: graag, met genoegen (SN)
Van Dale 2018 online: niet algemeen iem. of iets gaarne zien, er veel van houden
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Iemand of iets gaarne zien, veel van iemand houden. Vooral in Vlaamsch België gebruikelijk.
Ik zie u zo gaarne (achter den tram lopen).
vanuit West-Vlaanderen in ijltempo verspreid naar de rest van het land, wordt door menig taalminnaar zelfs zeer dikwijls verkeerdelijk beschouwd als Antwerpse (!) taalfout. In de provincie Antwerpen wordt/werd noemen niet gebruikt. (zie reactie)
vnw: in België ook: heten
De Bo, L. (1873). Westvlaamsch Idioticon:
NOEMEN (Westvlaams NOMMEN), noemde, genoemd, b.w. Namen,
- o.w. met zijn. Heeten, eenen naam dragen. Hoe noemt hij? Hij noemt Jan. Dat boekje noemt De pelgrimagie van Jesus.
Van Dale 2015 online: BE; niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
Het zoontje van Marianne noemt Karel.
Hoe noemt dië gast weeral?
Twee weken na het verbijsterende interview met Roger Vangheluwe, gaat de theatervoorstelling “Ik noem Roger” in première. (vrt.be)
Jij heet Mieke, maar ik noem Jan. Wat is daar mis mee? Minder dan je zou denken. (standaard.be)
goedlachse, grappige, uitbundige … vrouw
in de Westhoek zottekoente
zie ook zotte doos
Die Nora is nogal een zotte vlaai zenne. Gisteren op het feestje heeft die heel den avond vettige moppen aan het tappen geweest.
een joint roken
Gaan we een toep ketten, ik heb goesting om stoned te worden?
dokter, meneer doktoor
zie ook: dokteur; verzamellemma geneeskunde
Onzen doktoor komt om de maand eens langs.
Niemand weet meer van de stand van de wereld dan meneer of mevrouw doktoor. (demorgen.be)
motor, motorfiets
Taaladvies: “Standaardtaal is motor of motorfiets. Moto is geen standaardtaal.”
VRT Taal: “Franse verkorting. Algemeen Nederlands zijn: motor, motorfiets”
zie ook wegcode; motorijder; motoclub; motocross; motobende; motoparking; motopiloot
Met de moto geraakt ge veel sneller door het drukke fileverkeer.
Brussel met de moto (mobilite-mobiliteit.brussels)
Moto’s parkeren (stad.gent)
Terwingen rijdt zelf met de moto en benadrukt dat hij niet tegen motorrijders is (vrt.be)
De schoten zouden van een gemaskerde bende komen die zich met de auto of met de moto verplaatste. (vrt.be)
Sportcommentator Carl Berteele volgt de file live vanop de moto en brengt verslag uit. (vrt.be)
Genoeg van rijtaksen? Rij met de moto (tijd.be)
Meisje van 4 racet met de moto (standaard.be)
kletterende ruzie
Bovenarms is wanneer de handen boven de schouders uitsteken. Als het er bovenarms op zit, dan wordt er ter hoogte van het gezicht geslagen. Ook fig. Serieus dus.
Van Dale 1995 (gewestelijk)
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook: zitten, erop ~,
Toen Fons ontdekte dat Marie aanhield (aanhouden) met Lowie, zat het er bovenarms op.
Het zat er gisteren bovenarms op tussen oppositie en meerderheid in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken gisteren. (vrt.be)
preutse vrouw
(breder) persoon die alles volgens de regeltjes wil, heel precies en snel gechoqueerd is
Toen de Strangers hun oud liedje zongen op de Grote Markt zijn de preuten sito presto gaan reclameren.
> zie ook andere betekenissen van preut
zie dijstendag
Volgende week dijstag heb ik congé.
een vrouw die graag en veel lacht
ook in de Westhoek
Ben jij een echte lachtaarte, zeg! Je kan zo hartelijk en aanstekelijk lachen!
betrekken, bewolken
vnw: in België ook: betrekken van de lucht: het weer overtrekt
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook het weer
Verdorie, het was zo’n mooi weer vandaag en nu begint het te overtrekken. Straks gaat het nog regenen.
Neemt maar een paraplu mee want het overtrekt helemaal.
> andere betekenis van overtrekken
uitspraakvariant van aardbei, zie ook jerbees
/èèbere /(accent op eerste lettergr., 2x doffe e
Niks zo lekker als verse eeberen op de boot’ram!
inwoner van Brussel
De bekendste Kèt, Daane van d’Uugstroêt, is zeker Toots Thielemans met zijn mondmuziekske. Een andere Kèt is Johan Verminnen.
Voor de ouderen onder u is dat Het Ketje (Renaat Grassin) die ze “’t Moezeke dad e flasjke ging débouchonèire” op de radio (NIR) hebben horen debiteren.
> andere betekenissen van ket
konijn
Woordenboek der Nederlandsche Taal: keun
Konijn, in Vlaamsch België: zie De Bo (1873).
zie ook: keunebuk
Antwerpse Kempen: kernijn
Ons keun heeft de kabel van de TV doorgebeten.
“Pa, g’hed een sms g’had van e keun!”. (uit de televisieserie Eigen kweek)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
