Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
gedachte, idee
zie ook: gedacht: gedachte, mening
vgl mijn gedacht
vnw: gedachte, idee, mening, zin
Ik heb een gedacht mannen, we gaan ons vader eens echt verrassen met zijne verjaardag.
’s Nachts buiten slapen als een landloper, het gedacht alleen al!
Wat wij dezer dagen allemaal meemaken, daar hebt ge gee(n) gedacht van!
> andere betekenis van gedacht
hem, hij
NL: ie
hij: in bepaalde gevallen, na een werkwoord, na dat, na als = wanneer, indien (niet na als = vergelijking).
regio Antwerpen + Vlaams-Brabant
zie ook: daar is em
Hij had pertang beloofd dat em kwam, maar van de namiddag moest em naar Brussel. Als em kan, zal em nog binnenspringen.
‘Daar is em! Daar is em!’ De legendarische uitroep van Rik De Saedeleer bij een beslissende goal.
Oei, oei, daar is ’em. (Pieterjan De Smedt over de reactie van Bart De Wever in De Morgen)
benzine
vnw:
•benzine, nafta
•(fig.) brandstof, kracht
Veldrijden is sowieso een veel minder tactische sport dan wegwielrennen. Het is vrij simpel: als de naft op is, word je gelost. – DS, 02-02-2002
Van Dale online 2018: naft
niet algemeen
1. petroleum
2. benzine
etymologie: > Latijn naphtha > Oud-Grieks νάφθα / náphtha > (Oud-)Perzisch نفت / 𐎴𐎳𐎫 / naft (‘aardpek’) > (vermoedelijk geleend van) Akkadisch/Assyrisch napṭu
West-Vlaanderen: ‘nafte’ (v.)
’k Heb nog een halve tank naft in mijnen auto.
Auto, met naft en betaalde parking bij, 40Euro die je kan delen onder de 10 man. (userbase.be)
naft in diesel getankt !!! … ik ben gisteren zeer stom geweest ! (autoforum.be)
das, stropdas, cravate, cravat, kravat
vnw: stropdas
herkomst: van het Frans plastron, inzetstuk op de voorkant van een mannenhemd.
zie ook verzamellemma kledij
Ik draag bijna nooit een kostuum en al zeker geen plastron.
Kijk, dat je niet weet welke kleur van plastron of schoenen je aan had tijdens die ontmoeting, begrijp ik. Maar dat je zegt dat je die niet … (vrt.be)
Bondscoach Robert Waseige, geen man van vest en plastron. (demorgen.be)
daas, steekvlieg, paardenvlieg
vergelijk peerdebie
Ons Jefke is gebeten van een dazerik; hij heeft een dikke buts op zijnen arm.
geweldig, fantastisch
Typisch Vlaams Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 2
vnw: bangelijk (bn. en bw.):
•geweldig, fantastisch, verschrikkelijk (afhankelijk van de context):
-een bangelijk optreden: een heel goed/heel slecht optreden
•versterkend bijwoord: heel, erg:
-dat is bangelijk goed gedaan: dat is geweldig goed gedaan
De jongeren van vandaag zijn erg verwend en vinden niet zo gauw nog iets dat ze bangelijk vinden.
“Frietrock is volgens frituuruitbaters “bangelijk goed” geweest." (gva.be)
“Bangelijk lekkere balletjes in tomatensaus! Awel, hier had ik nu echt eens goesting in sè.” (blogspot.com)
> andere betekenis van bangelijk
bestuurder
vnw: in België ook: automobilist en niet alleen iemand die voor zijn beroep met de auto rijdt
< Frans: chauffeur, professionele bestuurder van een wagen of een vrachtwagen
zie ook wegcode
De chauffeur van de wagen werd door de knal uit de wagen geslingerd, terwijl de passagier zonder een schrammetje uit de wagen kon stappen.
scheldwoord voor pessimistisch of chagrijnig persoon, iemand die alles negatief ziet,
zeer gevarieerde uitspraak:
azaanzaker in de Antwerpse Kempen
azienzeker]in West-Vlaanderen
azijnzeker is ook de spotnaam van een inwoner van Temse: zie bij azijnpisser
Van Dale 2016:
1 scheldwoord zuurpruim
Is me dat een azienzeker! (W.-Vl.)
“Martin Wolf is de azijnzeiker van de elite”
(Peter de Waard 31 oktober 2014 in De Volkskrant)
persoon die klasseert, archivaris
zie ook classeur
“9 e graad : eerste chef-kamerbewaarder-klasseerder, chef-
kamerbewaarder-klasseerder, eerstaanwezend kamerbewaarder-
klasseerder, kamerbewaarder-klasseerder …” (Belgisch Staatsblad, 01.08.2OO2)
licht mentaal gehandicapt
zie kwing, een ~ kwijt zijn, hoek, daar is nen ~ af
zie http://gerdernissen.wordpress.com/2007/08/18/kreften-over-hoeken-af-en-iemand-opeten/
Die jongen blijft u aankijken zonder te reageren. Daar is een stukske afgebeten.
vaat, het af te wassen vaatwerk
afwas is SN en gebruikelijk in Nederland (zie reacties), maar ‘vaat’ is nooit Vlaams geweest
Ik doe den afwas morgen wel.
de vraemde, het buitenland (voor sommige Limburgers is dat al buiten Limburg)
Goan ich noa de vraemde her
wied oet Limburg weg
heur ich ummer toch zoea gaer
’t good, ’t koad , ’t sjlech.
Jo Erens, ‘Limburg Allein’ (You Tube)
(op)vouwen van bvb kledij
vnw: opvouwen
Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
zie ook plooien; verzamellemma kledij
De kleren zijn proper opgeplooid en in de kleerkast gelegd.
1.slaan, kloppen AN dorsen
2.snel gaan of lopen
ook “desjen”
< ‘derschen’ < Middelnederlands: ‘derscen’
zie ook: pikdorser (uitgesproken /pekdescher/ (Westvl.)
1.Ze hebben er goed op gedest, hij heeft meer dan 3 weken in het ziekenhuis gelegen.
Hij is op zijn mule gedes(j)t.
(Hij is op zijn gezicht geslagen.)
2.Hij deste door de gang.
(Hij liep snel door de gang.)
Hij deste van hot naar her.
(Hij liep van hier naar daar.)
(licht afkeurend) iets op handige maar slinkse wijze regelen of voor mekaar krijgen
AN flikken, versieren
zie ook berlikken
Diejen bluts in mijnen otto hebben ze voor minder geld kunnen maken dan da’k van de verzekering heb gekregen. Dat hebbe ze goe kunnen barlikken !
mietje, verwijfd persoon, janette
ook: jeannet
vgl. jeanneterig
- Plakkers zijn voor jeanetten.
zwembassin, zwemdok, zwembad
Breng uw zwemzak mee naar de zwemkom.
Het onbepaald lidwoord heeft drie vormen. e(en), ne(n), een.
Een vrouw heeft meer aan e kind dan aan nen halve vent.
zoveel men wil
fritten à volonté!
Een all-in vakantie? Eten en drinken à volonté!
overgordijn
Van Dale 2016 BE; spreektaal overgordijn
< Frans draperie
Ik ga de draperieën open doen.
Niets werd vergeten, van het kleinste kastje tot de draperieën en gordijnen toe, al over de hele gamma van meubelen voor keuken, salon, eet- en slaapkamer, kantoor, biblioteek en kinderkamer. (hasel.be)
De draperieën kunnen de kamer volledig verduisteren. (domeindenbuiten.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
