Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
ge komt altijd wel terecht (letterlijk of figuurlijk)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; (NL) er zijn meer/veel wegen die naar Rome leiden
Het Algemeen Nederlands Woordenboek vermeldt het ongelabeld
NL: er zijn veel wegen die naar Rome leiden
Alle wegen leiden naar Rome – Will Tura
‘Alle wegen leiden naar Rome’ wordt gezegd. (rustenbalans.be)
Waarmee ik maar wil zeggen : alle wegen leiden naar Rome, en als je niet creatief bent met je handen, moet je het op een andere manier doen (bouwinfo.be)
alles bij elkaar genomen
NL: al met al
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Het weer viel al bij al wel goed mee.
- pijn lijden, ook hartpijn door verdriet
- in de sport zware lichamelijke inspanningen leveren
tegenwoordig ook in Nederland ingeburgerd; was oorspronkelijk een Vlaamse (wieler)uitdrukking
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
Na de dood van zijn vrouw heeft hij toch serieus afgezien.
Vorige week de Mont Ventoux gedaan in minder dan twee uur: het was afzien, maar ik had het voor geen geld willen missen!
> andere betekenis van afzien
het in vermindering brengen van een rekening of een lening,
een afbetaling
Van Dale 2013 online: gewestelijk
Van Dale 2018 online: BE; niet algemeen het verminderen van een rekening, een loon enz.
= mindering
iets op afkorting betalen
in mindering
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 1
“Geeft mij 50 fr. op afkörting, de rest meugde te naaste week betalen.” P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1936, 1938, 1939). Idioticon van het Antwerpsch Dialect – Bijvoegsel.
Vanuit die optiek moet men de betaling van de borg slechts beschouwen als een afkorting van de schuld, terwijl de borg zijn verbintenis wel volledig nakwam. (lib.ugent.be)Ook kunt u met maandelijkse afkortingen betalen. (raatsadvocaten.be)
ouder die mee op kamp gaat met de jeugdbeweging om o.a. te koken
ongemarkeerd in Van Dale 2014 online, maar:
google2014 kookouders: .BE 8 keer meer dan in .NL
zie ook kampmoeder, kookmoeder, kookvader, foerier
De Jean en Gerda gaan elk jaar met de Chiro mee op kamp als kookouders.
Kookouder uit Nieuwpoort krijgt vier jaar cel met uitstel voor voyeurisme op scoutskamp in Beringen (vrt.be)
gedelegeerd bestuurder
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3
DS2015 geen standaardtaalDe afgevaardigd beheerder van de nv had op meetings altijd het hoogste woord. (uit Taaldrop)
De Koninklijke Schenking doet haar best met de middelen waarover zij beschikt”, reageert afgevaardigd beheerder Philippe Lens. (vrt.be)
Bert Lambrechts, afgevaardigd beheerder van FPS-Feestburo wordt de nieuwe voorzitter van Kmo Contact, de ondernemersclub van Unizo-Limburg. (standaard.be)
“Deze kandidatuur is niet alleen van Genk, maar wel van de hele regio”, aldus Herbert Houben, afgevaardigd beheerder van de club.(demorgen.be)
piekfijn in orde op het gevaar af van ‘zielloos’ te worden
NL: gelikt
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 4
zie ook afgeborstelde
zie andere definitie van afgeborsteld
“Verwacht geen afgeborstelde voordracht” (hbvl.be)
Met een dergelijke vlekkeloze en afgeborstelde productie moet Reznor wel oppassen. (blog.seniorennet.be)
‘Welcome Home’: afgeborstelde gitaarrock. (indiestyle.be)
Hoe is ’t? Hoe gaat het?
ook: veel gebruikte verbinding “ça va nog” of “ça va nog wel”: het gaat nog (wel), het valt nog (wel) mee
Een begroetingsvorm die naar ik schat het laatste decennium populair en veralgemeend geworden is. zie ook: allemaal goei? goei, allemaal ~
O.a. op de sociale media als sava gespeld.
Wordt vaak beantwoord met çavakkes, wat zo iets moet betekenen als ’t gaat wel
- Ha de Jean se. En, ça va?
- çavakkes, behalve dat mijn vrouw het afgebold is, mijnen hond overreden, ik mijne C4 gekregen heb en mijnen auto perte totale is. Om kort te gaan: het enige positieve is mijn HIV-test bij de dokter. Maar voor de rest alles OK.
Dan denk ik: ça va nog wel.(demorgen.be)
Zo hoorde ik vorig jaar ineens massa’s mensen cava’en. Niet cava-met-bubbels drinken, wel ‘ça va’ zeggen (standaard – 2011)
Personeel sava nog. Eten dat we hebben gekregen voor de bongo bon was ondermaats. (bongo.be)
Op dit moment voel ik na het lopen een beetje pijn, maar het is gelijkaardig met de pijn die ik altijd na de kine had… dus sava nog, denk ik. (start-to-run.be)
Een beetje bleekskes maar savakes nog. (facebook)
een achterstand ongedaan maken
vnw: een achterstand ophalen: inhalen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
In het Duits: ‘Rückstand aufholen’.
“Of bedrijven willen ook met het slechte weer de achterstand ophalen”, verklaart Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van de Bouwunie. (radio1.be)
Anderlecht en AA Gent moeten straks een 1-0 achterstand ophalen: zo verging het onze Europese vertegenwoordigers in het verleden. (nieuwsblad.be)
Sindsdien is een deel van de achterstand opgehaald, maar voor 2013 wijzen alle indicatoren opnieuw op een daling van de investeringen met vijf procent. (jobat.be)
het gebied waar de BSD (Belgische strijdkrachten in Duitsland) na de Tweede Wereldoorlog waren gelegerd, werd officieus de tiende provincie genoemd
“De BSD, lange tijd ook wel de “tiende provincie” genoemd, kenden begin de jaren ‘50 een hoogtepunt met zo’n 40.000 manschappen." (standaard.be)
succes hebben, aanslaan, in trek zijn
zie ook aftrek hebben
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 2
Hare knappe zoon heeft veel aantrek van de meiskes.
toeslag die elke treinreiziger betaalt met bestemming of vertrekstation Brussel-Nationaal-Luchthaven
zie ook Diabolo
Diabolotoeslag: toegangspoortjes tegen wanbetalers (TITEL)
In het treinstation van de luchthaven van Zaventem worden mogelijk in juni al toegangspoortjes geplaatst. Daarmee wil de NMBS vermijden dat reizigers die de Diabolotoeslag niet betalen door de mazen van het net glippen.(HLN 04.04.15)
Diabolo-toeslag van 6,9 euro voor treinticket naar luchthaven onder vuur: ‘Geen infrastructuurbijdrage meer, maar pure winstlogica’ (demorgen.be)
in een tempo, aan een tempo of met een tempo.
vnw:
-tegen een hoog/snel tempo: in een hoog/snel tempo
-tegen een tempo van: in een tempo van
-tegen dit tempo: in dit tempo
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Er worden de laatste dagen veel woordjes in het Vlaams woordenboek ingevoerd. Tegen dat tempo gaat het rap vol zijn ;)
“Tegen dat tempo zullen we morgen nog niet thuis zijn. (in België, geen standaardtaal)”
Sn-NL: ten grondslag liggen aan
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
En welke overtuigingen over (ex-)burn-outpatiënten liggen aan de grondslag van eventuele discriminatie? (ugent.be)
Ligt liefdesaffaire aan de grondslag van brandstichting? (truineer.be)
Zij worden verantwoord ten overstaan van de waarden van het landschap die aan de grondslag van de bescherming liggen. (aalter.be)
Ze lag aan de grondslag van grote financiële theorieën, waar vele anderen de Nobelprijs voor ontvingen. (tijd.be)
vaartuigen: op zee ronddolen
personen, dieren: wankelend, stuurloos voortbewegen
ook fig.
SN-NL: zwalken
vnw: ronddolen, zwalken
znwb: Van pers.: (rond)zwerven, (rond)dolen, (w.g.) (rond)zwalken; – in ’t bijz.: (op zee, op een rivier) (rond)dobberen.
wnt: Belgisch-Nederlands
De zatterik zwalpte over ’t straat en strunkelde uiteindelijk over een vuilbak.
De vrachtwagen begon te zwalpen op de Herentalsebaan ter hoogte van een Lidl-supermarkt. (vrt.be)
Maar ook in bezopen toestand bewandelt Vinterberg kaarsrecht en zonder zwalpen de lijn tussen drama en komedie. (demorgen.be)
Een politiepatrouille merkte de Jaguar E Type op in de Londenstraat, het viel de inspecteurs op dat de auto aan het zwalpen was over de rijbaan. (standaard.be)
klapdeur
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
vnw: klapdeur
znwb: Deur die vanzelf dichtslaat; ook gezegd van een doordraaiende deur: klapdeur; draaideur.
Op de parking voor de zwaaideur roken enkelen sigaretten, aan een tafeltje binnen lezen agenten de krant (Nieuwsblad.be).
waterzuiveringsinstallatie
vnw: waterzuiveringsstation
Van Dale 2017 online: BE
ook voluit: waterzuiveringsstation
Frans station d’épuration
Klik op de afbeelding
![]()
Zuiveringsstastion van Antwerpen-Zuid
dierentuin, zoölogie, zoologie
vnw: dierentuin: de zoo van Antwerpen
Van Dale 1996: (in België) dierentuin
Van Dale 2005: zoo
1824, verkorting van Frans jardin zoologique
dierentuin
Klik op de afbeelding om deze te vergroten
Mozaïek aan de ingang van de Antwerpse Zoo
Er is een tijger ontsnapt uit de zoo.
presentiegeld
vnw: vergoeding voor het bijwonen van zittingen, vacatie- of presentiegeld
Vandaag worden de gemeenteraadsleden beloond die enkel komen zetelen om hun zitpenning op te trekken en die te lui zijn om dossiers in te kijken.
Zitpenningen voor de leden van de kiesbureaus.
Boutersem verhoogt zitpenningen voor gemeenteraadsleden naar 250 euro: “Politiek weer aantrekkelijk maken”. (vrt.be)
“De 25 leden van het Duitstalig parlement ontvangen geen maandloon, maar een zitpenning en een maandelijks forfait van 200 euro”, zegt Miesen. (demorgen.be)
Op het punt staan te vertrekken. Weggaan.
vnw: we zijn (ermee) weg: we gaan ervandoor, we stappen maar eens op, we gaan weg
ook ermee weg zijn
Doe maar je veste aan, we zijn weg! (West-Vlaanderen)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
