Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
otonde
hoi Georges grootjans, het klopt dat het in Nederland ook gezegd wordt, dus ik ga het op Standaard Nederlands zetten, als je het niet met mij eens bent mag je het natuurlijk ook altijd terugdraaien, met vriendelijke groet, Jii
zie trouwens ook https://nl.wiktionary.org/wiki/otonde, maar wikiwoordenboek kent ook ovatonde en ovonde
Er zit meer in een ‘ciao’ dan je denkt.
Ciao! Weinig Italiaanse woorden zijn zo universeel bekend als deze vrolijke groet waarmee Italianen elkaar ‘hallo’ zeggen of waarmee ze van elkaar afscheid nemen. In het laatste geval wordt het vaak verdubbeld tot ciao, ciao, vergezeld van een typisch handgebaar. Het Italiaanse ciao is zelfs doorgedrongen in vele andere taalgebieden wereldwijd, van Portugal, over Rusland tot Vietnam. Ook in Vlaanderen en Nederland kijkt niemand vreemd op wanneer je vrienden of kennissen begroet met een hartelijke ciao.
Maar, waar komt dat leuke woord eigenlijk vandaan?
Wel, de oorsprong is eigenlijk vrij verrassend. Het woord ciao mag dan vandaag wel ervaren worden als een heel informele manier om elkaar te begroeten, het was ooit anders. Het woord gaat immers terug op het Venetiaanse woord ‘sciao’ dat eigenlijk een dialectwoord is voor ‘schiavo’, Italiaans voor ‘slaaf’. En dat komt dan weer van het (laat)Latijnse ‘sciavus’.
In het 17de-eeuwse Venetië werd ‘sciao’ gebruikt om iemand op een heel beleefde, bijna onderdanige manier te begroeten. Iemand aanspreken met (s)ciao betekende dus zoveel als zeggen ‘ik ben uw dienaar’. Vanuit Venetië is het woord in de beginjaren van de 20ste eeuw gaandeweg overal in Italië verspreid geraakt om daarna, via Italiaanse migranten, aan een wereldwijde veroveringstocht te beginnen.
Dus, als u de volgende keer iemand begroet met het eenvoudige ciao!, weet dan dat het woord een hele geschiedenis in zich draagt. Bron: Carl Buyck en Franka Verhoeyen, considdetto.be.
Ravotten was vandaag het te zoeken woord in de finale van Blokken. De tip was buiten spelen. Nu, dat klopt niet volgens mij, ravotten is niet per se buiten te doen, ge kunt ook binnen ravotten.
Ook dit is, vrees ik, SN. Wordt volgens dr. Goegel zelfs meer in .NL gebruikt dan in .BE:
“seizoensinvloed” .NL (4610) ; .BE (354)
Werkloosheid in September gedaald door seizoensinvloed (nrc.nl)
enz.
Ik vrees dat het SN is, Tjoosten. Het staat ongemarkeerd in de woordenboeken en wordt ook volop in NL gebezigd, bv.:
Maar dan Generatie Z: wat is dát eigenlijk voor cohort? De grenzen tussen generaties zijn altijd vaag, en stereotyperingen veel te … (nrc.nl)
Al een geluk dat er nog geen tweede redacteur het verder verbeterd had tot “ben je van het”.
Deze ‘klassieker’ stond ooit al in het VW! Moet er ingestaan hebben, want er was zelfs een link naar in weerhouden zijn. Het VW is een trizee!
Toemme toch, vandaag in het sportnieuws op VRT één werd “is het van het” ondertiteld met het NL “is je van het”. Grrrr.
Behalve dat stapconcert Vlaamser klinkt dan wandelconcert zie ik overeenkomsten tussen de twee. Voor het synoniemen te noemen ben ik niet zeker.
Ik dacht dat Ready het wel zou weten want hij is zeker van zijn stuk. Op zijn bron is het voorlopig nog wachten …
He lemma zelf is mokse en het voorbeeld spreekt over mokske, dat is al een beetje verwarrend.
Ik heb ChatGPT eens alle bronnen laten doorzoeken, niet alleen voor West-Vlaanderen, maar voor heel Vlaanderen en die vind niets, behalve … onderhavig lemma in het VW :)
Nu, dat wil nog niet zeggen dat het woord niet bestaat in deze betekenis, maar misschien moeten Gargamelius of hamamelis eens uitsluitsel of toelichting geven… Ik zal hen een berichtje sturen ;)
Ik heb al veel gezocht naar dat môkske, helaas zonder resultaat.
Hebt u een bron van dat West-Vlaamse môkske?
Iets dat mij al jaren opvalt, dat mensen absoluut niet doorhebben als ze het doen ondanks dat ze het iedere dag heel de dag door doen, en waar ik nu toevallig eens een schoon voorbeeld van tegenkom op VRT NWS: in het Vlaams wordt het onbeklemtoond persoonlijk voornaamwoord van de tweede persoon enkelvoud/meervoud, en de eerste persoon meervoud (!), in bepaalde gevallen weggelaten. In dit filmke hoort ge bijvoorbeeld de madam die geïnterviewd wordt duidelijk zeggen:
“Minder en minder water, minder en minder regen, dus ja… Kunnen hier veel bijleren he!”
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/kijk/2025/09/06/video-droogtetuin-leuven/?autoplay=true
De ‘we’ is zodanig krachtig onbeklemtoond dat ze alleen in gedachten nog aanwezig is, en zo is het Vlaams al goed op weg om een zgn. pro-droptaal te worden, een taal waarin ge het persoonlijk voornaamwoord in normaal taalgebruik moogt of zelfs moet laten vallen.
Wat ik nog niet helemaal snap is wanneer het wel of niet opvalt als ge het weglaat. Ik heb een vermoeden dat het iets met de beginletter van het werkwoord en met een zekere analogie tussen de persoonsvormen enkelvoud/meervoud te maken heeft, maar ik heb het nog niet grondig onderzocht.
Ik heb het eens aan AI gevraagd en die geeft – voor wat het waard is – volgende toelichting:
1. Het element -tist in woorden als Baptist, artist
Dit komt via het Frans (artiste, baptiste) uit het Latijn.
In het Latijn vinden we vormen als -ista (Grieks: -ιστής / -istēs) = iemand die een bepaalde praktijk of overtuiging volgt.
artista → “kunstenaar”
baptistēs → “doper”
Dus -tist is uiteindelijk Grieks van oorsprong (-istēs) en betekent “iemand die iets doet / beoefent”.
2. Het Italiaanse tizio
tizio betekent zoiets als “kerel, iemand, een zekere persoon”.
Het stamt uit de Latijnse eigennaam Titius. In juridische of retorische contexten werden Titius, Seius, Caio gebruikt als willekeurige voorbeeldpersonen (zoals wij Jan en Piet zeggen).
Vandaar kreeg tizio de algemene betekenis “een of andere vent”.
3. Vergelijking
-tist (van Grieks -istēs) en tizio (van Latijn Titius) hebben helemaal geen etymologische verwantschap.
De gelijkenis in klank (tist, tizio) is puur toevallig.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
