van zijn stoel vallen

van zijn stoel vallen

(uitdr.)

erg verbaasd zijn
schrikken van een bericht

SN: Van Dale 2005: van iets van zijn stoel vallen
daar zeer verbaasd, ontsteld van zijn

274

Kastanjeoog moet maar zeggen wat ze bedoeld, de complete SN-uitdrukking is: van verbazing van zijn stoel vallen.

ik viel van mijn stoel

- ‘ik viel van mijn stoel’ is de gangbare uitdrukking
op de reactie van iemand die verbaasd is of geschrokken
- wij zeggen dus niet: ik viel van verbazing van mijn stoel

Opgelost!

maar kun je dit zeggen, Kastanjeoog? “Ik viel van mijn stoel van zijn idee”?

ik viel van mijn stoel

- de verbazing over wat iemand zegt of doet is er oorzaak van dat ik soms ‘van mijn stoel val’, niet van een idee of een gedachte, wel als die uitgesproken wordt. En aangezien Kastanjeoog niet vlug van een stoel valt, letterlijk noch figuurlijk, moet er al iets ergs gebeuren eer het zover is.

google, hits:
BE: 10800
NL: 43800

Mm, was ik al bang voor.
Er moet toch ook wel een specifieke VL uitdrukking zijn?

Misschien is van zijn sokkel vallen nog iets? Wel een ietwat andere betekenis.

Binnenkort: alsof ik ik de DNA-uitslag kreeg.

In de Kempen zeggen wij dat meestal als we heel hard moeten lachen of van het verschieten.

vb. Die mop was zo goed dat we van onze stoel vielen van ’t lachen.
vb. 2 koppels, buren, zijn van partner en van huis verwisseld. Ik viel van mijne stoel toen ik dat hoorde.

Het dialectenwoordenboek kent 31 spreekwoorden met `verbaas`

1) Mestreechs: ‘t in aoke en kölle huure dondere (=verbaasd zijn)2) Brugs: ’t sloeg up men oosem (=ik was stomverbaasd)3) west-vlaams: bezikte zak (=verbaasd persoon)4) Venloos: dae huurt ut in Kulle dondere (=hij kijkt erg verbaasd)5) Venloos: Dae kièk wie einen boetsauto (=Hij kijkt erg verbaasd)6) Opglabbeeks: de kiekst esofste tin keule hierst doendere (=verbaasd kijken)7) Sinttruins: Dje beziet em lek en kaa na ene train (=Iemand verbaast aankijken)8) Bilzers: doë brik mene kloemp van (=dat verbaast me)9) wijlres: doe kieks wie votverbrand (=je kijkt heel verbaasd)10) Genneps: Dor gèt mien de la.mp uut (=erg verbaasd zijn)11) Tilburgs: eush (=hetgeen u mij nu verteld verbaast mij ten zeerste)12) Zichers: genein nemé zegge (=verbaasd zijn)13) Mestreechs: iech waors gans verpopzak (=ik was helemaal verbaasd)14) Zwols: IJ sloeg steil achteraover (=Hij was stom verbaasd.)15) Maldegems: keken leek nen eul op ne kleut (=verbaasd kijken)16) flakkees: Kieke as un kraoje naer un dikke locht (=verbaasd kijken)17) flakkees: Kieke as un uul naer een gogat (=verbaasd kijken)18) Venloos: Kièke wie einen boetsauto (=verbaasd kijken)19) Hansbeeks: Kijken gelijk nen uil naar een zieke koe (=verbaasd kijken)20) Zelzaats: Kijkn lijk nen uil op ne kluit (=verbaasd, onbegrijpend kijken)21) Rotterdams: krijg nou tieten (=verbaasd zijn)22) Lebbeeks: lam gods: Van ’t lam gods geslauge zijn (=Stomverbaasd, sprakeloos zijn)23) Kerkraads: lek mich unne vinjer jevotst (=verbaasd zijn)24) Gents: lijk nen uil op ne kluit (=verbaasd kijkend)25) Westerkwartiers: mien tuutpott’n nog es an toe (=het verbaast mij zeer)26) duffels: ne floeren aup kakke (=stomverbaasd zijn)27) Mestreechs: sjus unne aap tösse uh speul keigelle (=verschrokken/verbaasd staan kijken)28) Genneps: stön te gaape (=verbaasd zijn)29) Brugs: up ze gat vollen (=stomverbaasd zijn)30) Bilzers: waajen koe noën traajn kieke (=verbaasd toezien)31) Sint-Niklaas: ze sto paf (=ze zijn verbaasd)

MNW: Stoel, zetel, troon
voor verschillende toepassingen:
zie: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55397&lemmodern=stoel
Oudste attestatie: Gent, Oost-Vlaanderen, 1236
Ook in spreekwoorden en zegswijzen.