meteen

meteen

(bw.)

met elkaar, samen

uitspraak: méjéén

Van Dale 2013 online: (gewestelijk) bijeen

285

Er wordt mij uit NL gemeld (LG ;) dat ‘overhoop liggen’ SN is. Ik had er nochtans niets van in VD gevonden, maar andere bronnen van over de grens kennen het blijkbaar wel. Dus ik zal het overschrijven…

Hieraan ziet ge eigenlijk dat het Vlaams niet ‘met’ maar wel ‘med’ gebruikt. Enkel de d verandert in de uitspraak dikwijls in een j of een w (ook in het Nederlands, maar in veel minder en ook niet altijd dezelfde gevallen), de t doet dat niet.

Is’t niet eerder dat die t van met eigenlijk niet uitgesproken wordt:
mé ne keer
Maar als er op met een klinker volgt, wordt er een verbindings-j tussen gezet:
méjeen
méj elkaar
méj iel aantwaarpe, mor ni mé mij
enz.

Zo kunt ge het bekijken, maar bij redelijk veel mensen klinkt de d van ‘med’ wel door als er een klinker op volgt (terwijl dat ge zoiets bijvoorbeeld niet hebt bij ‘den hond is’, daar klinkt de d altijd als een t, behalve in West-Vlaanderen), en het fenomeen van de d die in een glijklank verandert (of zelfs volledig wegvalt) is vrij uitgebreid, dus mij lijkt het dan logischer om het daaronder te vatten dan onder ‘me(t)’. Ge hebt bijvoorbeeld (regelmatig: met dezelfde klanken gebeurt er altijd hetzelfde):

- rijden > rij-j-en (ook in SN/NL)
→ in het Waasland wordt ‘rijden’ zelfs uitgesproken gelijk ‘rein’, m.a.w. trekt de d de twee lettergrepen samen, waardoor de uitspraak van de gestipte ij wordt verlengd (en dan leren kinderen hier op d’school dat ‘ei’ de korte en ‘ij’ de lange is, als dat geen Babelse spraakverwarring is…)
→ in West-Vlaanderen een gelijkaardig verhaal, ‘ryden’ (korte, scherpe i) wordt ‘rien’ (lange i)
- zouden → zou-w-en (ook in SN/NL)
- raden → ra-j-en (dialectaal in NL)
- goede → goeie (ook in SN/NL)
- vinden → vinnen (dialectaal in NL)
- worden → worren (dialectaal in NL) (in VL zeggen O en W-Vl ‘wèèrden’ → ‘wèèren’)
- …

En ook oude woorden die al zeer lang geleden hun d zijn verloren door een afzwakking van d naar glijklank naar niks naar samentrekking van de omringende lettergrepen, gelijk:
- weder → we-j-er → we-er → weer

Of bijvoorbeeld ook ‘mee’, dat een verkorting is van… ‘mede’, met een d! Dan kunt ge daar, mijns inziens, gemakkelijk ‘med’ (zeker gezien mede → mee), en ook ‘dad’ en ‘wad’ aan toevoegen. ‘Ni’, dat op het eerste zicht in dat rijtje thuishoort, is iets anders, want dat is wel degelijk een ingekorte versie van ‘niet’ met een t, dat zelf ontstaan is uit ‘en iet’, maar dat is een ander verhaal voor nen andere keer.

Ja, ’t was te peizen dat al die streepkes weer voor problemen gingen zorgen… Maar bon, het is nog leesbaar.