Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
commerciële of lokale radio
Van Dale 2018 online: BE
Welkom bij vrijeradio.be die de geschiedenis van de Belgische radio-omroep omschrijft.
Ik ben gestart in 1982 met mijn vrije radio in het gehucht Schoonbroek’’, zegt eigenaar Jos Claes, terugdenkend aan de eerste uitzending. (nieuwsblad.be)
Vrije radio ontsnapt aan faillissement – Het Nieuwsblad
SN-NL: kade
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 6
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kade: kaai
znw. vr.: mnl. cade, naast KA, KAAI: mnl. caa, cae, caie, key, dat ontleend is aan fra. quai (waarvan ook eng. quay, hd. kai, enz.), en dit is van Keltischen oorsprong (skeat; franck-v. wijk enz.). Het ontstaan van den Nederlandschen (reeds Mnl.) bijvorm kade is nog niet op bevredigende wijze verklaard.
In enkele meer gewestelijke of plaatselijke opvattingen of als vakterm enz., ontleend. In West-Vlaanderen: kaaimuur. Bij sommige bedrijven: werf.
zie ook loskaai
Na het eten maken van links naar rechts Luc Braem, Christiane Top en Johan Braem een wandeling tot aan de kaai langs de IJzer. (westhoekverbeeldt.be)
Drie energiezuinige appartementsgebouwen moeten de kaai langs het kanaal Brussel-Vilvoorde verfraaien. (bruzz.be)
Deze verordening is van toepassing op de kaaien langsheen de Schelde en op de kaaien van de dokken op de linker- en de rechterscheldeoever. (portofantwerp.com)
borstel om zich in te zepen bij het scheren
vnw: scheerkwast
Ik scheer mijn eigen nog met de gillette en om goed in te zepen moet ge de scheerborstel eerst in heet water soppen…
Een echt goeie scheerborstel is gemaakt van dashaar.
prutser, iemand waar niet echt kan op gerekend worden
“Welke bietekwiet krijgt het in zijn ster van de s van beest een runeteken te maken?”, vraagt ‘t Pallieterke zich af. “Welke bietekwieten gaan nu nog rustig een printje drinken en een praatje slaan in dat café?”, is de vraag die wij ons dan weer stellen. (blog aff)
…komt diene bietekwiet daar naast me rijden en als die ter hoogte van m’n raampje komt de hele klank en lichtinstalatie opzetten die net ter hoogte van m’n open raam staat en met z’n vlammende salamie door het open raam staan bevelen dat ik aan de kant moest terwijl ik gewoon op de rechter rijstrook aan het rijden was. (sic – christophoros.be)
Vijf- tot tienduizend bietekwieten, het soort falderappes dat niet alleen zelfvoorzienend is in zijn muziekinstallatie en zijn drugs, maar ook nog eens zelf zijn afval opruimt. (demorgen.be)
die personen zijn hetzelfde
in Nederland: één pot nat zijn, uit hetzelfde hout gesneden zijn
Van Dale 2013 online:(gewestelijk) het is al koek van één deeg
vnw: koek van één deeg zijn: één pot nat zijn
znwb: In versch. verb. die in de standaardt. niet (meer) voorkomen: koek(en) van één, hetzelfde deeg zijn e.d., in toep. op pers. van dezelfde soort, met dezelfde gebreken enz.: met hetzelfde sop overgoten zijn, één pot nat zijn, van één deeg zijn; soms bep.: dezelfde geschiedenis, weer hetzelfde (als uit het verband blijkt).
De politiekers zijn allemaal koek eenen deeg: wat hun echt interesseert zijn de volgende verkiezingen.
Ja, wij herhalen het : liberalen en socialisten zijn koek van één deeg, die gedurig hand in hand werken tôt bestrijding van Godsdienst, Vaderland en … (t Volk van Ronsse: Vlaamsch katholiek weekblad voor Ronse)
Rens gooide ze daar in het gezicht "dat behoudsgezinde liberalen en behouds- gezinde katholieken koek-één-deeg moesten worden genoemd’ (gerardimontium.be)
Knolselder is een variant van selderij die net boven de grond een knol vormt. De knol heeft een diameter van zo’n 10 cm. (vtm.be)
NL: knolselderie
Van Dale 2017 online: BE
zie verzamellijst bij selder
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Knolselder lijkt me wat uit de gratie, spijtig.
Bekijk stap voor stap hoe je knolselder schoonmaakt en ontdek de verschillende bereidingswijzen. (colruyt.be)
voorbij zijn, afgedaan, in orde
zie ook voeten, uit de ~ doen
De echtscheiding is eindelijk uit de voeten. Het huis, het geld, het co-ouderschap: alles is goed geregeld.
“In de Belgische culturele wereld wordt onderscheid gemaakt tussen de ‘creatie’ en de ‘première’ van een stuk. Met de creatie wordt bedoeld: de allereerste uitvoering van een stuk dat nooit eerder uitgevoerd is.” (vrttaal.ne)
vnw: première, eerste voorstelling van een muziek- of toneelstuk
DS2015 geen standaardtaal
zie ook wereldcreatie
Na de creatie in het Lessingtheater in Berlijn werkte hij het stuk nog eens om tot Sladek, der Schwarze … (standaard.be)
Sinds de creatie op 8 januari 2010 kende deze voorstelling, gebaseerd op Euripides’ Bacchanten, een zeer succesvolle tournee in Vlaanderen en Nederland.(kaaitheater.be)
Charles Quint werd voor het eerst opgevoerd op 29 januari 1857 in de Gentse Opera. Die druk bijgewoonde wereldcreatie was tegelijkertijd een benefietconcert ten voordele van de Gentse bariton Wilhem die zelf de titelrol vertolkte.(svm.be)
afgeleid van zwans/zwaans , misschien via Limburgs uit Duits : Schwanz = staart = penis, vergel. Noordned., lullen, slap gelul
storing op het elektriciteitsnet
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook panne; stroompanne
Zowat 1.000 passagiers van twee Eurostartreinen liepen vertraging op door een elektriciteitspanne in Rijsel. (vrt.be)
In de Noordlaan werd gisterochtend rond half drie een elektriciteitspanne gemeld. (standaard.be)
In de nacht van zondag op maandag heeft een elektriciteitspanne het centrum en westelijke deel van Cuba, waaronder hoofdstad Havana, in het donker gezet. (demorgen.be)
kolenkachel
zie ook stoof; gasstoof; mazoutstoof
Samen gezellig rond de ‘kolenstoof’ kruipen is er niet meer bij op kille avonden. Naar schatting amper 80.000 Belgen verwarmen hun woning nog met antraciet. (gva.be)
Voor de brandweer is het nog niet zeker of de CO afkomstig is van de kolenstoof. (hln.be)
Vergelijk het maar met een kolenstoof, als je hier ineens een grote hoeveelheid kolen tegelijk opgooit, doof je het vuurtje.(cereal.be)
voorwaarden , praktische schikkingen
meervoud van modaliteit
taaladvies.net: Modaliteiten in de betekenis ‘bepalingen, voorwaarden’ is alleen standaardtaal in België.
toepassingen in samenstellingen zoals: deelnemingsmodaliteietn, inschrijvingsmodaliteiten, lidmaatschapsmodaliteiten, toetredingsmodaliteiten, …
Protocol tot vaststelling van de modaliteiten voor de samenwerking en de informatieuitwisseling tussen de Nationale Bank van België en de … (nbb.be)
Koninklijk besluit tot vaststelling van de modaliteiten voor de werking van het Fonds voor de Analyse van Aardolieprodukten. (ejustice.just.fgov.be)
De vakbonden en de directie hebben vanmorgen onderhandeld over de modaliteiten voor de herstart van de fabriek in Genk. (vrt.be)
De modaliteiten voor die dienstvrijstelling staan in een ontwerp van omzendbrief van minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter (Groen), (demorgen.be)
student die niet op kot zit, maar elke dag over en weer pendelt (pendelen)
Van Dale 2020 online: BE
Ben jij een kotstudent of een pendelstudent? Gaan studeren betekent veel vragen oplossen, wat studeren… aan welke universiteit… en ook: waar ga je wonen? (vub.be)
Zoveel bespaar je als pendelstudent | Metro
Een gemiddeld treinabonnement voor pendelstudenten kost jaarlijks rond de 194 euro. (Rabobank.be)
stinkerke (Tagetes)
Vlaamse uitspraak: ta·zjèt
“In enkele plaatsen ten westen van Antwerpen komen voor tagettekes, dagtettekes, dagèssen en tajetten, die teruggaan op de officiële botanische nomenclatuur, te weten Tagetes.”
Onze Taal. Jaargang 49(1980) dbnl.org
“Beste klanten, Er zijn weer nieuwe bloemen en planten binnengekomen. Nu zijn er ook gewone éénjarige begonia’s, tagetten, knolbegonia, Oleander, Lantana, Palmbomen, olijfbomen en zoveel meer!!!” (facebook)
(typografie, geschreven pers) onderdeel van een groter artikel dat een thema wat nader toelicht en in een kader gezet wordt, dikwijls ook met een steunkleur
Bij een interview wordt dikwijls een korte biografie van de persoon in kwestie in een kaderstuk weergegeven.
vilt.be: Maar de uitvoerige aandacht die agro-ecologie in een kaderstuk krijgt, is voor de landbouwadviesraad wat te veel van het goede.
domusmedica.be: In een extra kaderstuk vat u in maximum drie zinnen samen wat gekend was voor het
onderzoek en wat nieuw is na het onderzoek.
sport: de A-ploeg, de basisploeg
Van Dale 2015 online: BE
NL: A-selectie
clubbrugge.be: Ontdek alle spelers uit de A-kern en leer ze beter kennen. Bekijk hun foto’s, videos, biografie en volg ze op Twitter en Facebook.
hbvl.be: Jeugdvoorzitter Kesk trots met zege A-kern tegen Zwarte Leeuw.
SN-NL: glastuinder
Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen
Mijn vader was druiventeler, serrist, landbouwer dus, net zoals zijn voorouders tot twaalf generaties terug. (demorgen.be)
De gemeente wilde een serrist aanstellen om de serres te bewerken, maar er staan geen kandidaten te drummen voor deze job. (standaard.be)
Decoster, zelf dochter van een serrist, zag haar droom in vervulling gaan toen de serristenwoning naast het ouderlijke huis te koop stond. (nieuwsblad.be)
Het kunstwerk is een eerbetoon aan de druiventelers in de streek van Overijse en Hoeilaart. Ook de ouders van Gal waren serristen. (vrt.be)
volwassen, volgroeid
ook fig.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
“Match op een mature wijze uitgespeeld” (nieuwsblad.be)
Zo werken we verder aan een mature en klantgerichte organisatie. (vlaanderen.be)
UAntwerpen geeft volgens de commissie blijk van ‘een mature bestuurscultuur’. (uantwerpen.be)
Voor jongeren vanaf 16 jaar: we gaan ervan uit dat deze leeftijdsgroep een voldoende mature houding kan aannemen om samen onderweg te zijn (pimento.be)
Als werkgevers en werknemers op een mature manier omgaan met verwachtingen en ambities, is er veel mogelijk in een bedrijf. (beci.be)
achterhaald, uit de tijd
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
Als synoniem van ‘achterhaald’ is ‘voorbijgestreefd’ standaardtaal in België. (taalbeheersingswebsite)
Een mobo met 850i chipset zou ik niet meer kopen, die zijn voorbijgestreefd. (van een forum geplukt)
Vrouwendag: 11 voorbijgestreefde stereotypen over vrouwen (knack.be)
verdeling van drukwerk of andere goederen huis aan huis
NL: huis aan huis verspreiding
zie ook huis aan huis bedeling
demorgen.be: De jodiumpillen zouden huis aan huis verdeeld worden.
hamme.be: De huis-aan-huis verdeling van de bonnen op naam voor de gratis restafvalzakken (huisvuil) gebeurt tegelijk met de aanslagbiljetten van de gezinsbelasting.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.