Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #501 11 January 2024: peperkoek

    peperkoek
    (de ~ (m.), ~en)

    SN-NL: ontbijtkoek

    vnw: ontbijtkoek, snijkoek

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Peperkoek: Eene soort van koek, uit meel met honing, suiker of stroop gemengd gebakken, waardoor gestooten peper is gedaan; later werden ook andere kruidkoeken aldus genoemd en heet ook gewone zoetekoek soms peperkoek.

    zie ook: zoetekoek, kruidekoek, pennepisse, feeste, lekkerkoek, pomkoek, pondkoek, schijtkoek, peperkoekenhuisje
    Limburg: paeperkook

    Klik op de afbeelding
    Pain d'épice 2
    Snee perperkoek

    Wilt ge een boterham met speculoos of met peperkoek?

    Maar de energie die dat levert in vergelijking met boterhammen met peperkoek of andere toestanden is enorm. (forum.mountainbike.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Oct 2024 13:15)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Jan 2024

    👍
    418

    #502 10 January 2024: oog, dat is om een ~ uit te bleiten

    oog, dat is om een ~ uit te bleiten
    (uitdr.)

    dat is heel triestig, of triestig gesteld
    SN: om te huilen

    nog wat sterker dan schreeuwen, dat is om te ~

    ook: ogen, de ~ uit zijn kop schreeuwen

    Als ge die beelden op tv ziet van die kinderen in die kampen, dat is toch om een oog uit te bleiten.

    beursloper.be: In mijn ogen moeten we op de overheid niet rekenen, de pensioenen zijn nu al laag en voor sommigen zelfs “om een oog uit te bleiten”

    Tja, dat is om een oog uit te bleiten. (demorgen.be)

    Ik bekijk altijd de gevels qua stijl, dit is echt om een oog uit te bleiten (bouwinfo.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Dec 2023 10:25)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Jan 2024

    👍
    329

    #503 09 January 2024: mispakken, zich ~

    mispakken, zich ~
    (ww. mispakte zich, zich mispakt)

    1) zich vergissen in het pakken
    2) zich vergissen, bedrogen uitkomen

    zie ook mispakken, mispakken, zich ~ aan

    vnw:
    •ernaast grijpen
    •zich vergissen

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    1) Ik heb me mispakt. In plaats van tomatenblokjes in blik heb ik tomatencoulis bij.

    2) Jo Peters: “Tijdens de vorige jaargangen bleken de kandidaten zich wat te mispakken aan de inrichting van het interieur. (pop-up restaurant)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Dec 2023 08:25)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Jan 2024

    👍
    217

    #504 08 January 2024: misleggen

    misleggen
    (ww. mislegde, h. mislegd)

    op een verkeerde plaats leggen en niet meer vinden

    vnw: verkeerd leggen, niet op z’n plaats leggen

    Van Dale 2018 online: BE niet algemeen

    Dekke toch! Ik heb mijn sleutels mislee!

    Bij de ene is het de kleerkast, de andere vergeet steeds de drinkbus in de boekentas van de kindjes, en nog andere misleggen facturen. (organiseerenheers.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Jan 2024 07:02)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Jan 2024

    👍
    338

    #505 07 January 2024: miserie

    miserie
    (zn . v.)

    spelvariant in het wiezen waarbij men geen slag mag halen
    - klein miserie: de spelers mogen hun slechtste kaart wegleggen (een hoge kaart of de enige kaart van een kleur)
    - grote miserie: geen slag halen
    - grote miserie op tafel of blote miserie: de speler die miserie gaat, legt zijn kaarten bloot op tafel

    in Van Dale: misère

    Als een speler miserie aankondigt, kan een andere speler meegaan. Ze spelen wel voor eigen rekening.

    > andere betekenis van miserie

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 12:30)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Jan 2024

    👍
    358

    #506 06 January 2024: mise-en-plis

    mise-en-plis
    (zn. m. meerv. mise-en-plies)

    watergolf

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    uitspraak: mizenpli (met Franse en), mizoapli, mizampli

    De bomma ging elke week naar de coiffeur voor ne mizenpli.

    Ach, ik kom elke week voor een mise-en-plis, en om de drie weken voor een permanent. Al 50 jaar ben ik klant. (hbvl.be)

    ‘Voor mannen kost een knipbeurt 20 euro, een brushing of een mise en plis voor dames kost 28 euro.’ (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Dec 2023 10:09)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Jan 2024

    👍
    358

    #507 05 January 2024: tot hiertoe

    tot hiertoe

    tot nu, tot op heden, nog steeds

    < Tot hiertoe is standaardtaal in België in de betekenis ‘tot nu toe’ (taaladvies.net)

    Beste match van het seizoen tot hiertoe (twitter 7 okt. 2018)

    Eddy Wauters: “Tot hiertoe is er nog niets gestort” (atv.be 27 mrt. 2016)

    Maar Peeters noemt geen man en paard. “Ik zeg u dat ik tot hiertoe heb vastgesteld dat de campagne eigenlijk zeer hard is en dat ik ook een oproep heb gedaan om het debat inhoudelijk te voeren, met respect voor elkaar, in het belang van de Antwerpenaren.” (vrt.be 11 sep. 2018)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 22:16)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Jan 2024

    👍
    119

    #508 04 January 2024: miscontent

    miscontent
    (bn., bw.)

    ontevreden, malcontent

    vnw

    “Dese vercortinge meer als in Hollant en smaeckte veelen in Hollant niet wel, huer latende beduncken dat sulcx huere vendelen soude swack ende altoes miscontent houden.” – uit het ‘Journaal van Anthonis Duyck’, 1597

    “’t Eene zei ’t is misschien dat de Keizer miscontent is, ’t andere zei wat anders, en alzoo zei elk zynen zeg.” – Guido Gezelle, 1865

    ‘Dat heeft hem ook goed gesmaakt, al was hij wel een klein beetje miscontent dat er geen spaghetti was’, vertelt een personeelslid van het studentenrestaurant in de reportage van TV Ekkergem. (standaard.be)

    Er is in elke partij wel altijd iemand, die zich niet gesteund voelt of miscontent is. (hbvl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LimoWreck en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Dec 2023 10:08)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Jan 2024

    👍
    350

    #509 03 January 2024: breeddenkendheid

    breeddenkendheid
    (zn. v.; geen mv.)

    vnw: ruimdenkendheid

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4

    vgl. breeddenkend

    De breeddenkendheid van Bert Anciaux versus het dogmatisch laïcisme van Luckas Van der Taelen (knack.be)

    Rau is ’een cultuurmaker van wereldklasse die handelt vanuit een breeddenkendheid die overeenstemt met het fundament van onze universiteit (tijd.be)

    Een vergelijkbare boodschap van openheid en breeddenkendheid gaf de Antwerpse afdeling van Voka woensdagavond, toen ze kunstenaar Jan Fabre … (gva.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Dec 2021 06:11)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Jan 2024

    👍
    7

    #510 02 January 2024: de pannen van het dak

    de pannen van het dak
    (uitdr.)

    heel goed spelen, zingen, dansen, voetballen, presteren, …

    vnw: de pannen van het dak spelen: geweldig goed spelen, de sterren van de hemel spelen

    DS2015 de pannen van het dak spelen: standaardtaal

    in Nederland: de sterren van de hemel spelen

    Ronaldinho speelde de pannen van het dak bij Barcelona, maar heeft van één iets toch spijt. (voetbalkrant.com)

    Het bont gezelschap speelde maandagavond de pannen van het dak. (hln.be)

    De aap van de groep, Sybe, drumt de pannen van het dak eraf (radioaccent.be)

    105-jarige bowlt nog steeds de pannen van het dak (metrotime.be)

    Bastille zingt de pannen van het dak met ‘Joy’ | VTM

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Sep 2024 07:38)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Jan 2024

    👍
    70

    #511 01 January 2024: reeks

    reeks
    (zn. v.; ~en)

    tv-serie

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    DS2015 standaardtaal

    ook tv-reeks, televisiereeks

    ook samenstellingen: misdaadreeks, politiereeks, documentairereeks …

    Marc Van Eeghem en Stany Crets in nieuwe vtm-reeks ‘Amateurs’ (hln.be)

    Voor een nieuwe documentairereeks op Canvas, is de VRT op zoek naar Joodse getuigen wiens familie heeft geleden onder de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. (canvas.be)

    Gilda De Bal, Evelien Bosmans, Charlotte Anne Bongaerts en Joke Devynck zijn maar enkele bekende namen die te zien zijn in de nieuwe VIER-reeks.

    Duffelaar Paul Jambers krijgt reeks op VTM | RTV

    Bij ons werd de reeks op VTM en Vitaya uitgezonden: voor Vitaya is de reeks het best bekeken programma. (nieuwsblad.be)

    Als alles goed gaat, krijgt Vlaanderen binnenkort de eerste komische politiereeks op het scherm. (tvvisie.be)

    Intrigerende RTBF-misdaadreeks, geïnspireerd door de Dutroux-affaire, over het onderzoek naar de verdwijning van een meisje in een Ardeens dorp. (canvas.be)

    fictiereeks | canvas.be

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jan 2025 09:28)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Jan 2024

    👍
    72

    #512 31 December 2023: platvallen

    platvallen
    (ww. viel plat, platgevallen)

    verstommen, stilvallen
    ook: niet meer werken (dikwijls ivm pillen die plat zijn)

    WNT: Als je op ietwat rekent valt het altijd plat, het gebeurt niet, het valt anders uit (gehoord te Kortrijk). poëem WNT

    Er was veel ambiance, maar zo tegen den elven viel het plat en droop iedereen af.

    books.google.be: ‘Mijn zaklamp is platgevallen…’ Tegen zeven uur lag de lange corridor er even dof bij als het steegje buiten.

    lib.ugent.be: Deze negentig mensen zijn betrokken geweest tijdens het proces en door de crisis is alles plat gevallen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (07 Aug 2021 17:13)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Dec 2023

    👍
    185

    #513 30 December 2023: maatschappelijk dienstbetoon

    maatschappelijk dienstbetoon
    (begrip)

    vnw: maatschappelijk werk

    vgl. dienstbetoon

    Steyaert werkte tot 1954 bij het Centrum voor Maatschappelijk Dienstbetoon in Elsene, waarna ze als vrijgestelde terechtkwam op de studiedienst van het Nationaal Verbond van de Kristelijke Arbeiders Vrouwengilden (KAV). (nevb.be)

    Innovatie en valorisatie van ons onderzoek, al dan niet in partnerschap met de industrie onder diverse samenwerkingsvormen, en aansluitend, maatschappelijk dienstbetoon leveren onder diverse vormen, van wetenschapspopularisering tot beleidsondersteuning. (vub.be)

    Voormalig veelvoudig Italiaans premier Silvio Berlusconi mag zijn verplicht maatschappelijk dienstbetoon – “werken” in een bejaardentehuis – voortijdig stoppen (demorgen.be)

    ‘Ik zie het als maatschappelijk dienstbetoon’, zegt Luc Van den Bossche over zijn beslissing om voorzitter van de raad van bestuur van NTGent te worden. (standaard.be)

    De meeste experts schrijven met hun pet van ‘academicus’ op en zien de opdracht als maatschappelijk dienstbetoon. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (16 Sep 2023 07:37)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Dec 2023

    👍
    5

    #514 29 December 2023: genster, de ~s springen eraf

    genster, de ~s springen eraf
    (uitdr.)

    fig.: hevig, passioneel, heet, intens, …

    Van Dale 2017 online: SN-NL: de von­ken vlie­gen er­van af

    variant: gensters slaan/slagen, …

    Springen de gensters eraf, ’t is mooi meegenomen. Maar ook hier weer; er zijn maar heel weinig koppels waar de gensters er na jaren blijven afspringen. (party4singles.be)

    Hij heeft net als mij een sterk karakter, dus soms springen de gensters eraf, maar dat mag wel eens. (heistonline.be)

    Zo sprong hij ook voor het podium om de fans persoonlijk aan te spreken, of kwam … Live slaan ze ook nu weer gensters en moet het dak eraf. (snoozecontrol.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 15:04)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Dec 2023

    👍
    212

    #515 28 December 2023: rooster, op de ~ leggen

    rooster, op de ~ leggen
    (uitdrukking)

    indringende vragen stellen
    NL: op de pijnbank leggen

    vnw:
    -iemand op de rooster leggen: iemand aan de tand voelen, iemand het vuur aan de schenen leggen
    -iets op de rooster leggen: nauwkeurig onderzoeken

    Van Dale:
    (Belgisch-Nederlands) iem. op de rooster leggen
    hem streng en indringend ondervragen, duchtig aan de tand voelen, het vuur na aan de schenen leggen
    Van Dale 2018 online: zonder label BE

    DS2015 standaardtaal

    De verantwoordelijken werden over hun falen op de rooster gelegd.

    Van Peteghem werd daarnet in de Kamer op de rooster gelegd door het parlement over de begrotingsplannen van de nieuwe federale regering. (vrt.be)

    Hoe twee video’s tijdens de pauze plots van TikTok verdwenen: topman Chew op de rooster gelegd in Amerikaans Congres. (demorgen.be)

    Premier Leterme op de rooster gelegd door BBC World. Aftredend premier Yves Leterme wordt in een interview op de zender BBC World hard aangepakt over de … (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Feb 2025 06:24)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Dec 2023

    👍
    302

    #516 27 December 2023: rondpikkelen

    rondpikkelen
    (ww. pikkelde rond; rondgepikkeld)

    zich al pikkelend in de omgeving voortbewegen

    zie pikkelen

    vgl. wandelen→rondwandelen, lopen→rondlopen

    “Als ik nu soms jonge vrouwen een hele dag op hun Louboutins op hun werk zie rondpikkelen, de pijn verbijtend om vooral maar sexy te zijn (showbizz24.be)

    ‘Ik heb twee weken op krukken rondgelopen en daarna nog eens twee weken rondgepikkeld met een stevige brace rond de knie’ (nieuwsblad.be)

    Ik ben daar een hele week mee blijven werken…al rondpikkelend! (seniorennet.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (22 Jul 2021 17:35)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Dec 2023

    👍
    23

    #517 26 December 2023: in de schoot van de regering

    in de schoot van de regering
    (uitdrukking)

    binnen de beslotenheid van de regering

    Van Dale vermeldt een aanverwante betekenis voor “schoot”: “(figuurlijk) wat iets omvat, bergt, opneemt, een toevlucht biedt enz.” In Vlaanderen heeft de uitdrukking bijna een technische betekenis: dit wordt binnenskamers besproken door de regering, zonder dat het publiek of het parlement erbij betrokken worden
    standaardtaal in België
    <waarschijnlijk een vertalende ontlening van Frans “au sein du gouvernement”

    vgl. in eigen schoot

    Maar de twee excellenties hebben gebeld en de plooien gladgestreken. “Dit zal enkel nog in de schoot van de regering besproken worden.” (De Redactie 080215)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Mar 2025 07:24)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Dec 2023

    👍
    266

    #518 25 December 2023: finalisering

    finalisering
    (zn. v.; ~en)

    eindafwerking, finalisatie, het finaliseren

    Schrijft Knack Belgisch? (Siegfried Theissen)
    Finaliseren i.p.v. afronden, afwerken finalisering i.p.v. afronding, afwerking: ‘Bij de uitvoering en de finalisering ervan komt dit duidelijker dan ooit tot uiting.’ (Knack, 03-12-1997)

    Buiten onze wil om zijn we bij de finalisering van dit project niet meer betrokken. (vckapellen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 10:33)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Dec 2023

    👍
    75

    #519 24 December 2023: keer, twee ~ niks

    keer, twee ~ niks
    (uitdr.)

    heel weinig, niet noemenswaardig

    in Nederland: da’s drie keer niks=helemaal niks

    variant (W- en O-Vl): twee keer niet

    Heeft de kleine wat gegeten?
    Tja…twee keer niks.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door nthn (11 Dec 2023 11:45)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Dec 2023

    👍
    333

    #520 23 December 2023: zijn + infinitief

    zijn + infinitief

    constructie om
    - in de derde persoon: aan te geven dat iemand is vertrokken om de in de infinitief genoemde activiteit uit te oefenen;
    - in de eerste persoon: aan te geven dat iemand aanstalten maakt om te vertrekken om die activiteit uit te oefenen.

    “Waar is vaken?” “Vaken is werken.”

    “Ik ben slapen. Ga-je zélf de wekker zetten?”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door guidoliessens en laatst gewijzigd door de Bon (09 Dec 2023 10:36)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Dec 2023

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.