Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
onnozelheid, onnozeligheid
> ook wel onnozelteit
Van Dale 2016 online: BE, spreektaal
Wa zijn dat hier nu weer voor onnozelteiten.
Als uw onderneming hinder ondervindt van openbare werken die de toegang tot uw vestiging ernstig bemoeilijken, kunt u onder bepaalde voorwaarden een hinderpremie krijgen van de Vlaamse overheid. De hinderpremie is een forfaitair bedrag dat u krijgt om u te helpen de nodige maatregelen te treffen en als aanmoediging om te blijven ondernemen. (vlaanderen.be)
Van Dale 2024: forfaitaire vergoeding van de Vlaamse overheid voor handelaars en kleine ondernemingen die te maken krijgen met ernstige hinder, bv. door werkzaamheden
Opm: De toepassing wordt soms uitgebreid, bv. n.a.v. de coronacrisis; zie coronahinderpremie
zie ook sluitingspremie
De hinderpremie vervangt de rentetoelage hinder openbare werken.
De coronacrisis en de plotse lockdown dwongen de Vlaamse regering om snel steunmaatregelen in het leven te roepen (…). Uit nieuwe cijfers blijkt dat vooral eetgelegenheden, cafés en autoverkopers van de hinderpremie hebben gebruikgemaakt. (demorgen.be)
De Brugse koetsiers moeten de eerder toegekende coronahinderpremie dan toch niet terugbetalen. (kw.be)
Van Dale 2018 online:
BE; ambtelijke taal opnemen in een door de politiediensten gebruikte lijst van op te sporen personen of voertuigen, signaleren als op te sporen
voornamelijk in de verbinding
• geseind worden, staan
vnw: personen/voorwerpen seinen (door politie of gerecht): personen of voorwerpen signaleren, gezocht worden
Bij uitbreiding kunnen ook andere zaken zoals een identiteitskaart geseind staan (zie voorbeeld).
zie ook geseind staan, geseind zijn, geseind worden
Zolang het kaartnummer niet wordt geseind bij politie, is de kans reëel dat deze elD of Kids-ID frauduleus wordt gebruikt. (ibz.rrn.fgov.be)
Iemand kan bijvoorbeeld geseind staan omdat hij zijn woonstverandering niet gemeld heeft of zijn rijverbod nog moet tekenen. (hln.be)
“Al vijftien geseinde mensen tegengehouden bij strengere identiteitscontroles” (hln.be)
droogkuis, stomerij, verwerij, kuiserij
Van Dale 2024: BE; niet algemeen: chemische wasserij; stomerij
annonce: nieuwkuis, ophalen en brengen tegen de beste prijzen
beëindigen, stoppen
vnw: een eind aan iets stellen: een eind aan iets maken
Van Dale 2014: gewestelijk
DS2015: geen standaardtaal
DB & Co: gallicisme (mettre fin à quelque chose) voor een einde maken aan iets
google2014: ‘eind stellen aan’: .BE (>1.700) ; .NL (8)
fgov.be: De Regering kan een eind stellen aan het mandaat van de voorzitter, ondervoorzitter of lid van de Arrondissementsraad voor hulpverlening …
hln.be: Gerecht wil eind stellen aan heibel rond Oude Markt.
juridischforum.be: Ondertussen begint mijn geduld ook stilaan op te geraken en wil ik kordaat een eind stellen aan deze praktijken.
defensie
vnw: (bnl.) ministerie van landsverdediging: ministerie van defensie
gratis Van Dale online: België
DB & Co purisme voor SN defensie (<Fr. défense)
Het ministerie van Defensie (vaak kortweg Defensie) is de publieksnaam voor wat nog steeds officieel het ministerie van Landsverdediging heet en is de federale overheidsdienst die verantwoordelijk is voor de bescherming van het grondgebied van België (en dat van bondgenoten) en voor de Belgische militairen. (Wikipedia)
Overwegende dat het noodzakelijk is reeds in vredestijd de mobilisatie en het in werking brengen van alle diensten die verband houden met het vervoer op zee, in functie van de behoeften van de landsverdediging voor te bereiden; (ejustice.just.fgov.be)
De grondwet en de wet op de landsverdediging vormen de basiswetgeving van de strijdkrachten. (kuleuven.be)
bijzonder rechtscollege in België dat toeziet op de naleving van de grondwettelijke bevoegdheidsverdeling tussen de Staat, de gemeenschappen en de gewesten enerzijds en de naleving van de grondrechten anderzijds.
oude benaming arbitragehof
Steden en gemeenten stappen begin juni naar het Grondwettelijk Hof als de federale regering de vennootschapsbelasting op intercommunales niet bijstuurt. (GVA 11/04/15)
brood waaraan naast de basisingrediënten diverse hulpstoffen (broodverbeteraars) zijn toegevoegd, bijvoorbeeld om het brood malser, luchtiger of langer houdbaar te maken; volgens de Belgische wetgeving ook: brood dat minimaal 3 % eetbare vetten bevat – ((vooral) in België, verouderend – anw)
Van Dale 2018 online: BE
Dagelijks hebben we tal van verschillende broodsoorten. Hier volgt een greep uit ons assortiment : Verbeterd brood ( wit en grof), volkoren brood, 10-granen brood, vitaal, … (buckley.be)
Koppig als wij zijn, zouden wij ook vragen om de vaste broodprijs te koppelen aan het gewicht in plaats van aan de term verbeterd brood. (tijd.be)
Men noemt dat tegenwoordig wel verbeterd brood maar ik stel er toch een vraagteken achter. (mensenvanbijons.be)
- benzinepomp in een naftstation
- tankstation, met of zonder shop
zie ook naftepomp
Zou de naft afgeslagen zijn, alle naftpompen zijn bezet.
Als ge met een diesel rijdt, is het best dat ge aan een naftpomp ook diesel tankt, anders hebt ge een serieus probleem.
Bij de naftpomp kan men in het laat nogal eens drank en sigaretten kopen.
gevoelig, kwetsbaar
vnw:
•neuralgisch, lijdend aan zenuwpijn
•(fig.) waar zich problemen kunnen voordoen
< Frans névralgique < névralgie (= neuralgie)
zie ook nevralgiek punt + commentaren
De behandeling van migrantenkinderen is nevralgiek. (chinasquare.be)
14 uur: korte wandeling over het slagveld van de Leeuw tot de ferme Hougoumont, het nevralgiek bolwerk van Wellington. (neosvzw.be)
enquête of bevraging bij de leden van een vereniging, club, …
Eind 2019 voerden we een grote club- en ledenbevraging uit. (tennisvlaanderen.be)
CD&V-voorzitter Coens: “Geen onregelmatigheden vastgesteld bij ledenbevraging”. (hln.be)
Ledenbevraging en startactiviteit met hapje en drankje. (davidsfonds.be)
wanneer het heel druk is, wanneer het zwart ziet van het volk
google2013:
‘over de hoofden lopen’: .BE (>4.000) ; .NL (>119.000)
‘over de koppen lopen’: .BE (>380.000) ; .NL (>165.000)
Staan beide ongemarkeerd in Van Dale 2013 online
Martine Tanghe zei het op het nieuws naar aanleiding van de eerste soldendag: “Op de Meir in Antwerpen kon je over de koppen lopen.”
in verschillende keren of afleveringen
Van Dale “schuifje” : bedrijf van een kort toneelstuk (niet algemeen)
vgl. schuifjes, in ~
“En ze is in schuifkes van mij heen gegaan. Elke dag werd de afstand weer wat groter. Ze heeft er een tien jaar over gedaan. "
(riktulkensstadsdichter.blogspot.com/2013/12/hofheide.html 26 nov. 2013)
“tegenwoordig doe ik alles in schuifkes… uurtje werken… half uurtje rust… anders zegt mijn rug foert.” (http://blog.seniorennet.be/ 02/03/15)
“De poppenspeler is in zijn drie acts of ‘schuifkes’ tellende poppenspel heel zichtbaar, maar weet zich nadien onzichtbaar te maken. "
(www.cultuurcentrummechelen.be/download/nl/3155492/ 020410)
het beroep/ambacht van een metser/bouwvakker
vnw: metselaarsvak
zie ook stiel
Afmetsen, metsen, metser, metserdiender (= opperman), metsersbaas, metsersstiel zijn typisch Z.N. + gewestelijk? (Onze Taal. Jaargang 28(1959))
Je wil graag de metsersstiel onder de knie krijgen. Indien je al ervaring hebt als metser diender is dit zeker een pluspunt! (vdab.be)
Hij leerde zijn volk bouwen,’ kan met recht en rede gezegd worden van (16/02/1880 – 31/03/1955) die zijn vader opvolgde in de metsersstiel (hakendover.be)
In onze kamer 5 in Breendonk zaten twee gevangenen van Jemelle, vader en zoon, die beiden in het fort de metsersstiel uitoefenden. (getuigen.be)
diegenen die zichzelf het belangrijkst achten bedienen zichzelf eerst en dan pas de anderen
varianten: eerst nonkeltje, dan neefjes en nichten
zie ook nonkel
Een beetje rangorde zit er wel in! Eerst Nonkeltje, en dan pas Nonkeltjes kinderen….Die van de Loge kennen hun Pappenheimers! (vignabella.blogspot.com )
Daadkracht? Leeuwenmoed? Staatsmanszin? Of zakkelorum? U kiest maar. Eerst Nonkeltje zelf, dan Nonkeltjes neefjes en nichtjes! En de rest kan de pot op. (bloggen.be)
De prioriteiten liggen echter compleet verkeerd: eerst nonkeltje (directie), dan nonkeltjes kinderen (personeel) en dan de reiziger. (skyscrapercity.com)
medebewoner of kamergenoot in een studentenkot
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
zie ook lijst koterij
aar je volgens de ene medewerker in quarantaine moet na contact met een zogezegde besmette kotgenoot, mag je volgens de andere zonder problemen naar huis voor het weekend. (vrt.be)
Het woord ‘kotgenoot’ staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.(https://nl.wiktionary.org/wiki/kotgenoot)
Kotgenoot gezocht – Home | Facebook
Met deze vijf tips word jij de beste kotgenoot! (elle.be)
Hey allemaal, Aangezien mijn kotgenoot eind augustus weg gaat, zoek ik iemand die onder mij wil komen huren. (belgiumdigital.com)
oorspronkelijk was een netzak een netje met handvaten. Later werd de term ook gebruikt voor boodschappentas in het algemeen
vnw: boodschappentas
synoniem in de Kempen: netteke
uitdrukking: scheet, een ~ in een netzak
Vergeet je netzak niet, want anders moet je je boodschappen in je handen dragen…
een branderig gevoel geven door contact met brandnetels, prikken
vnw: prikken, steken van brandnetels
Die witte dat zijn dove netels, die netelen niet. (scherts.)
Vandaag netelen de netelen niet.
kleine zelfstandige, winkelier, horeca-uitbater …
zie ook neringdoender
vnw: neringdoen(d)er (de, -s): winkelier, kleinhandelaar
“De grootste weerman aller tijden kreeg geregeld doodsbedreigingen van neringdoeners aan zee omdat hij het weer niet naar hun zin had voorspeld.” (knack.be)
geen volwaardige arbeidsovereenkomst
vnw: minder gunstige arbeidsovereenkomst
Van Dale 2016 online: BE
zie ook statuut
De werkloosheid is gedaald maar men houdt geen rekening met de nepstatuten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
