Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
SN/NL: schooldeur(en)
zie ook garagepoort + commentaren
Gedaan met kamperen aan de schoolpoort? (vrt.be)
Schrik voor de schoolpoort: als kinderen wel naar school willen, maar helemaal blokkeren. (nieuwsblad.be)
uitdroging (o.a. van het lichaam)
ook: deshydratering
zie ook verzamellemma geneeskunde
vgl. deshydrateren
“Voor alle duidelijkheid: dit artikel gaat niét over extreme echte deshydratatie, waar het lichaam grote hoeveelheden water heeft verloren door ziekte, excessief …” (leplangt.com)
laten zien
Het is een contaminatie van tonen en laten zien.
“Hierdoor willen de broers Rowies laten tonen dat een meerderheid van de samenleving niet akkoord gaat met het Pietenpact.” (hln.be)
Typisch Vlaams: plotse overvloed: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 4
Bij de opening omstreeks 9.30 uur werd het een overrompeling. (gva.be)
“Het is een overrompeling”, kreunt een oudere heer terwijl hij zijn kar tussen het gewriemel probeert te murwen (vrt.be)
vaste sportjournalist in de media
zie ook anker; nieuwsanker; weeranker; verkeersanker
Aster Nzeyimana nieuwe sportanker in “Het Journaal” (deredactie.be)
VRT-sportanker Catherine Van Eylen was gisteren hot topic in de huiskamers en op Twitter. Reden? De outfit die ze droeg tijdens ‘Het Journaal’ van 19 uur liet niemand onberoerd. (hln.be)
Maak kennis met Bart Schols, sportanker op TV1. (guido.be)
in Nederland: artikelen
Typisch Vlaams: 7 leeuwen
logo-oostbrabant.be: Ben je op zoek naar kwaliteitsvolle artikels over gezondheidspromotie of ziektepreventie voor je lokale infokrant, je website, nieuwsbrief…?
vlaanderen.be: De brochure omvat acht artikels over hoe journalisten werk kunnen maken van een genuanceerde beeldvorming.
nieuwe benaming voor kindergeld vanaf I januari 2019
“Zeg nooit meer kindergeld, maar wel groeipakket. (Titel) (…)
De kinderbijslag verdwijnt. Vanaf 1 januari krijgt ieder kind in Vlaanderen een ‘Groeipakket’ op maat.” HLN 24/10/18
building met kantoren, groot kantoorgebouw
Gesloopt in 1979 voor de bouw van een kantoorbuilding. (inventaris.onroerenderfgoed.be)
Zo zag ik ‘Helpdesk’ in de vroegere kantoorbuilding van Sunair. (kw.be)
In de toekomst zal de Noordster gezelschap krijgen van een tweede kantoorbuilding, een woontoren en lagere gebouwen voor de Artesis-hogeschool. (gva.be)
Als hij spreekt over wansmakelijk moderne kantoorbuildings en gigantische woonblokken in getto formatie, kan iedereen zich onmiddellijk enkele gebouwen voor de geest halen. (tielt.be)
afscheidsgroet: amuseer je, geniet ervan, nog een prettige dag
vgl. amusatie, de ~
@BullGeert het amusement he bullet !! (twitter)
Een goede reis en het amusement he. (knwbvas.wv-logic.be)
Het amusement daar ! (klim.be )
Schattekes het amusement daar nog ook met de avondactiviteiten want ik geloof niet dat jullie dan de kamer aan het opruimen zijn ? . (de-startbaan.be)
vakbondsoverkoepelend initiatief
vnw: het samengaan van verschillende vakbonden bij specifieke acties
VD2016 online: BE
zie ook: gemeenschappelijk vakbondsfront
plitics.be: Juist wanneer de arbeider misschien wel het meeste nood heeft aan een eensgezind vakbondsfront, halen ACV en ABVV gretig naar elkaar uit.
knack.be: Het vakbondsfront noemt de indexsprong, die vandaag wellicht wordt goedgekeurd, niet alleen ‘stuitend onrechtvaardig’, maar ook weinig efficiënt in de strijd tegen werkloosheid.
rechtenfaculteit, faculteit rechtsgeleerdheid
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Rechtsfaculteit op 37ste plaats in QS World University Rankings. (kulak.kuleuven.be)
200 jaar geleden is de rechtsfaculteit een van de vier faculteiten van de nieuwe Rijksuniversiteit Gent (ugentmemorie.be)
Piet Taelman is hoofddocent aan de Rechtsfaculteit van de Universiteit Gent, Vakgroep. Procesrecht, Arbitrage en Internationaal Privaatrecht. (ugent.be)
iemand die aan sluikslachten doet
Typisch Vlaams: clandestiene slachter: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal, Gangbaarheid: 1, Vlaamsheid: 1
Op zekere dag zagen wij in de verte onze buurman, die en verwoed sluikslachter was met een diertje de fiets aan de hand afkomen uit Rossem (bloggen.be)
‘Sluikslachter’ riskeert 1.200 euro boete. (nieuwsblad.be)
Sluikslachters betrapt, 25 geiten in beslag genomen | Genk | hln.be
heel beu zijn, kotsbeu zijn
zie ook: kotsmoe
vnw: zo beu als koude pap: er genoeg van hebben, het beu zijn
Prov. Antw.: zo muug als kouw pap
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands: er meer dan genoeg van hebben, ervan walgen
Elken dag uren in de files staan, ik ben het zo beu als kou pap.
de dag waarop gekuist wordt
zie kuisen
Vrijdag was vroeger de kuisdag, maar tegenwoordig kan dat op gelijk welke dag.
helemaal stuk, totaal vernield
vgl: in frennen vaneen
ook ‘in frutten vaneen’ (frutten, in ~ vaneen) zie voorbeelden
vgl. frieten, in ~ vaneen
zie ook: frut, in ~
Hij heeft zijne auto in frut vaneen gereden.
Pieter (32) kreeg foute diagnose van radiologen Antwerps ziekenhuis, specialist merkte fout 9 maanden later op: “Mijn pees was ‘in frut vaneen’”. (nieuwsblad.be)
Het verhaal van Paul Van de Leur, cipier in Turnhout: “Mijn oog was in frut vaneen”. (vrt.be)
Bij gebrek aan vuurwerk liet Raye de applausmeter zo ver in het rood gaan dat die geen andere optie had dan in frut vaneen springen (humo.be)
“Mijn been is in frutten vaneen”, legt de patiënt uit. (showbizzsite.be)
Resultaat: zowel trofee als kurk in frutten vaneen. Okee, een tegelvloer zou misschien ook wel niet zo positief gereageerd hebben op zo’n zwaar ding (bouwinfo.be)
SN/NL: palmboom; kamerpalm
sommige soorten, zoals de dadelaar en de kokosnotelaar, zijn gekend om hun vruchten, maar de term ‘palmier’ wordt in de eerste plaats gebruikt voor de soorten die (eenvoudiger) in de living te groeien zijn
vnw: palm, palmboom
uitspraak: palmjee (< Frans: palmier)
“Onze lieve Mazze heeft deze morgen onze palmier in de living onder handen genomen
resultaat: geen enkel blad meer aan de mooie plant" (bloggen.be)
Iemand die de gemakkelijke kant van het leven neemt, een levensgenieter, iemand die de dag plukt.
Genoemd naar de figuur Pallieter uit de gelijknamige roman van Felix Timmermans (Lier).
vnw: onbezorgde, levenslustige kerel, levensgenieter, vrolijke Frans
zie ook pallieteren, Pallieterke
Haar broer is vrijgezel en een pallieter.
Gij se pallieter, zoudt ge eens ni wat serieuzer (serieus, een ~ iemand) worden nu ge vader zijt geworden?
“Hij is een beetje een pallieter, ik heb die trekken ook.” (demorgen.be)
Zeker omdat onze burgemeester ook een beetje een pallieter is in Gavere, het Prinsdom aan de Schelde. (standaard.be)
iemand die sluw te werk gaat
gluiperig (glibberig zoals een paling)
vnw: (fig.) gladde vent, gewiekste kerel
VMNW: Palinc
Oudste attestatie: Brugge, West-Vlaanderen, 1278
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Middelnederlands palinc, paeldinc, paelderinc en andere vormen. De oorsprong van dit uitsluitend nederl. woord is onzeker.
-Iemand die glad en geslepen is, inzonderheid in de verbinding een fijne paling. In Zuid-Nederland (zie Cornelissen-Vervliet.).
In Vlaanderen ook in ’t algemeen als schimpnaam voor iemand die zijn werk slecht doet, die zich misdraagt enz.
Van Dale 2014 online: gewestelijk
vgl paling, glattig gelijk een ~ in een emmer snot
Jan is er weer in geslaagd om die benoeming te krijgen, ik wist dat hij een paling was en overal tussen en onder kroop.
Hij is een gladde paling die weinig fouten maakt… hoewel het deze keer over echt veel geld gaat. (demorgen.be)
overloop
uitspraak: paljee
“Het toilet was gemeenschappelijk voor de bewoners van de eerste en tweede verdieping. Op de palier naast het toilet was een kraantje om lopend water te tappen.” (uit een blog)
idem als Ned. pallet (laadbord), maar in Vlaanderen:
andere uitspraak: Vlaanderen pallet; Ned. pèllet
ander meervoud: Vl. palletten; Ned. pallets
ander genus
ook: palet (zie voorbeelden)
vnw: palet: pallet, laadbord
Van Dale 2018: pallet:
/p?l?t/ in NL; in BE ook /p?l?t/
zelfstandig naamwoord • de m • pallets, in BE ook palletten
< na 1950, Engels (palet, laadklep)
vroeger meestal stalen bord of plaat, thans (i.v.m. het gebruik van vorkheftrucks) dikwijls uit latten vervaardigd dubbel bord waarop goederen verplaatst en opgestapeld kunnen worden
= laadbord, laadplaat
zie ook Vlaamse uitspraak; Engelse leenwoorden met korte a
De syndicalisten stonden al de hele dag piket in de bijtende kou, met niks als een tonneke brandende palletten om zich op te warmen.
De vereniging die de fuif organiseert, had de drank woensdagavond op paletten naast de feesttent gezet. (vrt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.