Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
1) lange onderhandeling
2) beuzelpraat, zever
vnw:
•palaver, bespreking, onderhandeling, overleg
•gepraat, geklets
•ruzie, gekibbel, twist
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
PALABBER —, znw. onz., mv. -s. Een woord dat op de kusten van Afrika van Portugeesche (of Spaansche) kooplieden zal zijn overgenomen en zoowel door de inboorlingen als door Europeanen gebruikt wordt. Portugees palavra, woord; spaans palabra. Ook overgegaan in het Engels palaver.
Het woord is ook in de omgangstaal van Europeanen in gebruik gekomen in den zin van: bespreking, onderhandeling in ’t algemeen.
zie ook palaver, palaveren, gepalaber, palaberen, gepalaver
1)" De werken zijn na veel palaber hersteld, (maar enkel na het dreigen met deurwaarder en ingebrekestelling heeft ze gereageerd)." (juridisch forum)
2) Dat is stomme palaber wat ge nu vertelt he: “Ge hebt een UFO zien landen…”???
Palaber is ondertussen al een blog voor de KSJ-jeugd in Vlaanderen.
de gsm gebruiken
google2023: de beperkte hits in .NL zijn meestal mbt BE
Aan het gsm’en achter het stuur? Dan kan je rijbewijs op woensdag 24 en donderdag 25 mei onmiddellijk worden ingetrokken. (hln.be)
Hij gsm’de vaak met Louis Tobback, al sloeg hij diens raad soms in de wind. (demorgen.be)
Toch wordt er ook bij ons duchtig gegsm’d achter het stuur. (standaard.be)
“Bang om te gsm’en in het buitenland”. (vrt.be)
1. politieagent, gendarme
2. boeman
vnw:
•agent, politieman
•boeman
gwnt (1950): m., (Zuidn.) 1. veldwachter, gendarm; 2. boeman.
- synoniemen van pakkeman bij korenpater
“Weurd gendarm… weurd gendarm
De pakkeman mè de langen arm” De Strangers, Bij de Rijkswacht
Zij maar braaf of de pakkeman komt u halen.
Ge zoudt denken dat de pakkemannen wel iets beter zouden te doen hebben dan achter sportief rijdende burgers te jagen, wel, ge moogt iets anders denken. (Louis van Dievel – vrt.be)
Maar toen moesten de pakkemannen – brigades uit drie omliggende steden zelfs – alles uit de kast halen om hier de zedigheid aan te scherpen. (knesselaarsnieuws.net)
De pakkemannen aan de snelweg hebben het al lang verleerd om de transmigranten te melden aan de Dienst Vreemdelingen Zaken (DVZ). (knack.be)
- er geen vat op hebben, geen indruk maken
- onraakbaar
vnw: geen pak hebben op: geen vat hebben op, geen greep hebben op
Van Dale: BE, niet algemeen: pakkende, grijpende beweging
mijn woorden hebben geen pak op hem
zie ook pak hebben op
Hetgeen wordt gezegd, dat heeft gene pak op hem want die doe toch altijd en overal zijn goesting; dat is hier in en daar uit bij hem.
vertrekkensklaar (al dan niet met valiezen, tassen, …)
NL: bepakt en bezakt
opm: gepakt en gezakt komt volgens google ook in .NL wel voor, maar verhoudingsgewijs veel minder dan in .BE. Verder is het in .NL zeker niet algemeen (zie voorbeelden)
zie ook pak en zak
Dat verklaart veel; we hebben een Vlaamse titel! In het Nederlands zou je zeggen Bepakt en Bezakt namelijk. (bijdrage uit Den Haag op bordspelmania.eu)
LOL! Ik beb ook voor bepakt en bezakt. Gepakt en gezakt doet me denken aan iemand die schandalig veel voor zijn rijlessen betaald heeft en toch zijn examen niet haalt. (NL bijdrage op nl.taal.narkive.com)
Ze zijn gepakt en gezakt. Als solden-muilezels. Alsof ze hun hele hebben en houden met zich meezeulen. (nieuwsblad.be)
Gepakt en gezakt, velen met stoeltjes en koelboxen vol drank en eten, zo komen de wielerfans toe aan Carrefour de l’Arbre (vrt.be)
zich niet gemakkelijk laten doen, zich niet over zijn oren laten krabben zie oren, zich over zijn ~ laten krabben
vrouwelijke en meervoudsvorm: “geen simpel zijn”
Antwerpse Kempen, Hageland
We dachten dat we die nieuwe leerkracht eens konden uittesten maar we hadden al rap door dat dat gene simpele was.
veel, een hoop, een stuk
vnw: een pak duurder/mooier/interessanter: een stuk, een heleboel duurder/mooier/interessanter
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, informeel
Ik vind deze oefening een pak eenvoudiger dan de vorige.
Ik weet niet hoeveel knikkers ik precies heb, maar het zijn er een pak.
Bij den boer zijn de patatten een pak goeiekoper dan in een winkel.
Met al die ontslagen in de bedrijven verdwijnt er samen met een pak mensen ook een pak kennis.
Zo’n spraakwaterval! Wat een pak woorden dat uit dat kind haar mondje komt gerold!
koekjes bestaande uit melk, bloem, suiker en kaneel, versierd met kristalsuiker.
Het brood wordt gebakken in de vorm van een langwerpig, smal brood en vervolgens versneden in koeken.
Oorsprong:
In de 16e eeuw deelden de paters Augustijnen in hun abdij aan de Wolvengracht in Brussel brood uit aan de armen. In de volksmond werd dit brood het ‘brood van de grecht’ genoemd (grecht = gracht). Door de Franstalige invloed in Brussel werd de naam vertaald tot pain à la grecque en veel later terugvertaald naar het Nederlands als Grieks brood. (gedeeltelijk uit wikipedia)
Klik op de afbeelding
“Om thuis nog verder te genieten kopen we nog een zakje met een assortiment koekjes en een portie ‘pain à la grecque’.” (leuvensgenieter.com)
paardenrace
vnw: wedrennen, draverijen
Van Dale 2016 online: BE
De paardenkoers in Waregem is werelberoemd in Vlaanderen door haar hoedenshow.
oogkleppen
gebruikt in zowel de letterlijke als figuurlijke zin
niet in Van Dale online
vnw: (fig.) oogkleppen
-met een paardenbril kijken: oogkleppen ophebben
“Het hoort bij een paard. Het is een paardenbril. (…) Met zo’n bril kan een paard alleen recht voor zich kijken.” (https://www.kuleuven.be/thomas/pastoraal/vieringen/text.php?id=1002&textty=)
‘Droeg men bij het Voedselagentschap een paardenbril om het koeienvlees te keuren?’ (Knack 180818)
rap kwaad zijn
vnw: gauw op zijn paard springen/zitten: gauw kwaad zijn
ANW: Belgisch-Nederlands.
ook: iemand op zijn paard zetten, krijgen,…
Amai, gij zit ook rap op uw paard. Bij ’t minste vliegt ge uit (uitvliegen).
De Jean krijgt ge niet rap op zijn paard zenne. Voordat die kwaad wordt moet het al erg doen.
tweede of derde dame van een schoonheidswedstrijd
vnw: in België ook: vrouw die als tweede is geëindigd in een schoonheidswedstrijd
ANW: (vooral) in België
‘vrouw die of meisje dat op de tweede of derde plaats is geëindigd bij een schoonheidswedstrijd’
Van Dale 2015 online: BE
opm: de SN betekenis van eredame is een dame in een vorstelijk of adelijk gevolg
vgl. ereheer
hln.be: Charlotte tweede eredame Miss België
gva.be: Leylah Alliet neemt haar rol als Eerste Eredame bijzonder ernstig. Toen duidelijk werd dat ze dit jaar haar land mocht vertegenwoordigen voor Miss World, besloot ze zelfs een cosmetische ingreep te laten uitvoeren.
iemand te slim af zijn, iemand klein krijgen
VD 2016: BE, spreektaal: iem. liggen hebben
a) bij het worstelen hem op de grond krijgen
b) hem onschadelijk maken, hem de baas zijn
c) hem beetnemen
“Van Overschelde heeft me liggen gehad. Volgens hem ging het er om de verzekering op te lichten en ik vertrouwde hem”, zei de man. (DM 281115)
even aantal, deelbaar door 2
vnw: even in getal: een paar getal
taaladvies.net: standaardtaal in België
zie ook onpaar
Als ge met de teerling gooit hebt ge evenveel kans om een paar dan een onpaar aantal ogen te gooien.
“Het parkeren op de rijbaan is dan slechts toegelaten van de 1ste tot de 15de van de maand, langs de kant van de gebouwen met onpare nummers en, van de 16de tot het einde van de maand, langs de kant van de gebouwen met pare nummers. (Belgische wegcode, artikel 26). (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
overdoen van een klas, dubbelen
SN: zittenblijven, doubleren
vnw: zitten blijven op school
VD2017 online: BE
vgl. overzitter
Een school die beslist dat een leerling moet overzitten, moet die beslissing motiveren. (onderwijs.vlaanderen.be)
Overzitten heeft dus een negatief effect op de kans om een diploma secundair onderwijs te behalen. (www.ugent.be)
kapot trekken, splitsen door aan de twee uiteinden met kracht te trekken, doormidden trekken
Klemtoon ligt op over
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
De rekker van mijne velo is verduurd; ik heb die just overgetrokken.
Niet zo hard sleuren aan dat lintje van uwe frak, sebiet trekt ge dat over en dan is ’t kapot.
> andere betekenis van overtrekken
iemands meerdere (in een functie)
vnw: chef, baas, hoofd, leidinggevende
Woordenboek der Nederlandsche Taal: … 6. Die boven iemand gesteld is, iemands superieur. In Z.-Nederl.
In NL alleen in militaire zin.
Gij kunt gij wel van uwen tak maken tegen de Jean zoveel als dat ge wilt, maar op de keper beschouwd is hij nog altijd uw overste. Dus uiteindelijk trekt ge toch aan het kortste eind.
een dossier waarvan de betrokken partijen (meestal politiek) dermate een princiepskwestie maken dat een compromis heel moeilijk wordt
“Het eigene aan een symbooldossier is dat iedereen er moord en brand over schreeuwt vooraleer het is opgelost. En eenmaal het is opgelost, vindt iedereen het vanzelfsprekend en wordt er niet meer over gesproken." (suikerkrant.be)
Jarenlang was het voor milieuactivisten een symbooldossier voor bedreigde zonevreemde bossen in Vlaanderen. (natuurenbos.be)
inzage nemen van
doorlopen, zie ook aflopen
vnw: vluchtig inkijken, doornemen, doorlezen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Mijne Hollandse maat heeft het lijstje overlopen en al de woorden zijn gekend in Nederland.
Hij overliep het lijstje en kwam tot de constatatie dat het woord er niet bij zat.
We hebben alles drie keer overlopen en hopen nu dat we niks vergeten zijn.
sterfgeval
SN-NL betekenis van overlijden: het sterven, de dood
DS2015 standaardtaal
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; In Belgisch-Nederlands heeft het woord ‘overlijden’ ook een meervoud.
Het aantal overlijdens tengevolge van verkeersaccidenten is drastisch gedaald sinds de gordelplicht.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
