Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
achterwerk, kont, zitvlak
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
bijkans, bijna
ook bekanst
Ik was bekan van den trap gevallen.
Karel weegt bekan 100 kilo.
iets wijsmaken dat niet waar is
foefkes wijsmaken, blaaskes wijsmaken
Ge moet mij geen foefkes vertellen.
woning, woonplaats
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands; schrijftaal
DS2015 standaardtaal
vgl. woonstbetreding
Onze nieuwe woonst is opgetrokken in minder dan 4 maand.
ui
Wikipedia: Allium cepa, ook wel ajuin of juin genoemd in Zuid-Nederland en Vlaanderen
< Oudfrans o(i)gnon < Latijn unionem; de ontlening is blijkbaar van vóór 1187
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 6
in de Antwerpse Kempen dikwijls ook “juin”
zie ook ajuinsaus, ajuinsoep; verzamellemma groenten en fruit
Ik begin altijd te bleiten als ik ajuinen moet pellen.
“Die reessems van ajuyn, hangende achter op den rugge” (Poirters, ed. 1688).
Ajuinen waarschijnlijk oorzaak van dodelijke E. coli-uitbraak bij McDonald’s in de VS (vrt.be)
bloemlezing De Standaard:
Zwaarste ajuin weegt 3,410 kilo (Waarschoot) – De Standaard
Ze maakt de saus namelijk met enkel tomaten, ajuin en boter. (standaard.be)
Nieuw-Zeelandse en Japanse wetenschappers zijn erin geslaagd een ajuin te maken die je ogen niet doet tranen (standaard.be)
Ingrediënten: 100g gedroogde groene of bruine linzen 1 kleine stengel soepprei 1 ajuin klein scheutje kokosmelk 1 tl currypoeder 1 kruidnagel (standaard.be)
Weet u hoeveel een kilogram ajuinen in de supermarkt kost, en of de prijs ervan de jongste weken is gestegen of gezakt?(standaard.be)
enz.
> andere betekenis van ajuin
duur, kostbaar
vnw: de oorspronkelijke betekenis is in België nog algemeen: kostbaar, duur
variant provincie Antwerpen: dier /deer/
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen, verouderd
DS2015 geen standaardtaal
Door die boete is dat avondje uit een kostelijke zaak geworden.
Moet gij weeral 100 euro hebben? Amai, gij zijt ne kostelijke.
Dat is nodig want baggeren is kostelijk. (standaard.be)
school voor peuters en kleuters
vnw: (veroud.) kleuterschool
is in prov. Antw. een beetje verouderd.
wordt slechts nog schertsend gebruikt: bv. ‘Dat is hier percies een papschool!’
Ons kleinste is oud genoeg om volgend jaar naar de papschool te gaan.
Toch is er ook kritiek, vooral dan op fictiereeksen zoals “Los Zand” of “Thuis”, waar al te vaak een soort Brabants-Antwerpse tussentaal zou worden gebruikt. Iets à la “mijne maat van in de papschool”, begrijpt u? (deredactie.be)
Lucien volgde kleuteronderwijs in de papschool op St. Rochus en trok daarna naar de jongensschool in de Doorniksewijk. (nieuwsblad.be)
Vandaag haalt hij herinneringen op aan zijn eerste schooldag in de papschool van de nonnen in Bonheiden bij Mechelen. (vrt.be – 2019)
directe afstand
In vogelvlucht is Hasselt maar 80 kilometer weg, maar we moeten zeker 20 kilometer extra om rijden om er te geraken.
volksfeest, soort kermis met winkelkraampjes en atracties op straat
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Oorsprong: In Vlaanderen werd er vroeger vlees en haring gebraden tijdens de volksfeesten, vandaar de benaming “braderij”. In het West-Vlaams wordt dit – net zoals alle andere woorden met een lange ij – “braderie” uitgesproken (met een korte i).
Onze slachter bakt elk jaar sossissen en hamburgers op de braderij.
De braderij is uitgeregend.
een blauw oog
“-24 februari heeft Wannes zijn eerste “blauw ket”! Hij was tegen de rand van de kast gevallen, juist boven zijn oogje." (blog)
Die blauw ket na mijn kaakoperatie was niet rap genezen.
NL: afzuigkap
Van Dale 2018 online: BE, afzuigkap
is standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
Zet de dampkap af als ge uw biefstuk flambeert.
“Een dampkap met luchtafvoer werkt pas efficiënt als de afvoerbuis vakkundig is geïnstalleerd. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
Om frietreuk in huis zoveel mogelijk te vermijden, is het best om de frieten te bakken onder de dampkap.
eenvoudig, simpel, spotgemakkelijk
zie ook poep
Die autoband wisselen is poepsimpel.
eindstreep, finish
Van Dale 2018 online: BE
zie ook: eindmeet
Onze EHBO-post stond pal achter de aankomstlijn opgesteld.
eventjes
in West-Vlaanderen uitgesproken als ‘eftjes’
NL: effetjes
Van Dale 2015 online: BE, spreektaal
ook: efkens
Ik ga efkes naar ’t toilet
forum: ‘Vele vormen van de graancirkels zijn gewoon te ingewikkeld om deze zomaar efkens na te maken in een mum van tijd’
(historisch, einde 20ste eeuw) benaming voor banaal en opzichtig tienerkoppeltje
Nederland: “Sjonnie en Anita”
vnw: johnny’s en marina’s: sjonnies en anita’s
ook individueel: een Johnny, een Marina.
In die café zit het altijd vol Johnny’s en Marina’s, we gaan ergens anders pinten pakken.
Die Johnny van in ‘t straat met z’n boom-car hangt serieus mijne frak uit.
Hebt ge dat gezien? Die Marina haar haar komt precies recht uit the Bold and the beautiful.
hagelslag, chocoladekorrels, muizenkorrel
vnw: muizenstrontjes: hagelslag
Muizenstrontjes op een boterham
Moet gij een boterham met muizenstrontjes of met choco hebben?
Hij at elke dag een boterham met muizestrontjes als ontbijt. (Midrac – 01 Feb 2022 11:16)
hé gij daar, opgepast!
Helaba, rustig aan hé manneke of ik zal uw vader eens roepen.
> andere betekenis van helaba
klap, oorveeg
ook overdrachtelijk: een stevige stamp, klop, mot, …
variant: saflet
< Frans: le soufflet
zie ook: ababbel, lababbel, sifla, galet, waffel, akketaat, saluatie, sallewase, salawose, vijg, accent circonflexe, patat
Sebiet een safflet rond uw oren!
Arré safflet, dat was ne serieuze smash van Federer.
Waarna nog een saflet tegen hun oren en zonder eten naar bed. (demorgen.be – Joël De Ceulaer)
rotonde
klik op de afbeelding
.jpg)
Rondpunt in De Panne
vnw: rotonde, verkeersplein
< Frans: rond-point
Taaladvies.net: standaardtaal in België
ook: rondplein
zie ook wegcode; Vlaamse uitspraak
Op een rondpunt kan het verkeer vlotter door dan op een kruispunt met een rood licht.
De winkelketen heeft een vestiging aan het rondpunt van Groot-Bijgaarden. (standaardtaal in België, Taaladvies.net)
Aan het rondpunt in Wommelgem zijn vanavond 50 à 60 voetbalsupporters van Antwerp en Club Brugge met elkaar op de vuist gegaan. (vrt.be)
lokaal, plaatselijk, binnen een zone: telefoonverkeer, sportorganisatie, …
bv. zonaal telefoongesprek, zonaal verkeer, zonale competitie, zonale uitslagen,…
zie ook zone, interzonaal
Vroeger kon men zonaal voor een paar frank uren aan een stuk bellen zonder te moeten bijbetalen.
In de gazet van ’s maandags vindt ge alle sportuitslagen, zowel zonaal als nationaal.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
