Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
Een cheque voor werknemers om een opleiding met diploma of een extra beroepsopleiding, te kunnen betalen. De overheid betaalt het bedrag gedeeltelijk terug.
Van Dale 2018 online: in BE waardebon, gedeeltelijk betaald door de overheid en door een bedrijf, waarmee werknemers van dat bedrijf extra beroepsopleiding kunnen betalen.
zie ook vormingscheque
Voor mijn opleiding ‘gediplomeerd kok’ heb ik opleidingscheques aangevraagd om die studie te kunnen betalen.
slenteren, treuzelen, niet vooruitkomen
Van Dale 2018 niet algemeen
Maar kom ne keer voort, je moet niet zo trutselen, je gaat nog te laat komen in het laatste oordeel.
in grote geldnood verkeren, armoe troef
maar ook overdrachtelijk: op niets trekken, bouwvallig, pover, …
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
in Antw. ook afgekort als: krot en co
zie ook krotter
Het is daar krot en compagnie, zij hebben geen nagel om aan hun gat te krabben.
recensie restaurant: Het is dan ook niet wat je noemt krot en compagnie maar voor een sterrenrestaurant blijf je toch wat op je honger zitten.
RICHARD Godverdomme, nekeer iets groots. Iets met fond! Niet krot en compagnie! (toneelstuk Arne Sierens)
Ramen moet vervangen worden, deuren, vloer moet er uit, badkamer en wc is krot en co, slaapkamers zijn hopeloos verouderd, keuken heeft al … (spaargids.be)
Een degout hebben van iets of iemand. Genoeg hebben van. De pest aan hebben.
< Frans dégout
vgl. degouteren
Ik heb een degout van haar.
Ik heb een degout van koningshuizen.
laten nakijken
Niet in Van Dale 2005
Van Dale 2018: aftoetsen
laten nakijken, beoordelen
een voorstel aftoetsen bij collega’s
Iets bij iemand aftoetsen.
“Facebook is momenteel met een select groepje tester aan het aftoetsen of ze binnenkort met een ‘afkeurknop’ op de proppen komen.” (gva.be 9 feb. 2018)
gezellig babbeltje bij een tas koffie
vnw: koffiepraatje, koffiekransje
ook koffieklasj
zie ook koffiekletsen, koffiekletser
Elke zaterdag komt de buurvrouw op koffieklets.
verplegend personeel
vgl witte frak, witte schort
zie ook spoedarts; verzamellemma geneeskunde
Mijn zus is spoedverpleegkundige. Zij behoort tot de witte sector.
Het verplegend personeel uit de witte sector staakte en trok door de straten van Brussel.
overval
Van Dale 2016 online: BE
Gisteren was er weer een hold-up in Bommerskonten. De politie was snel ter plaatse en er vielen geen gewonden.
Beroepen waarvoor moeilijk werkkrachten te vinden zijn om de vacatures in te vullen. Begrip gehanteerd door de VDAB, maar inmiddels veralgemeend in het taalgebruik.
Wikipedia: In Nederland (…) hanteert men de term: moeilijk vervulbare vacature.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook knelpuntopleiding; knelpuntvacature
Jongeren die leren voor een knelpuntberoep kunnen na ’t school direct een job vinden.
Woordleverancier voor het Vlaams woordenboek dreigt een knelpuntberoep te worden.
huid
vnw: huid van mens of dier
Van Dale:
1 huid
2 afgestroopte huid
Ondanks Van Dale, blijkt in sommige contexten vel toch typisch Vlaams toegepast te worden.
zie ook verzamellemma geneeskunde
Heel de dag in de zon gelegen en nu is mijn vel zo droog als ne leren lap, ’k Zal moeten smeren.
Hij heeft ne serieuse petotter gedaan, het vel hangt in flarden op zijn ellenboog.
Ze heeft een facelift gehad: haar vel is nu zo strak gespannen dat haar gat opengaat als ze haar ogen dichtdoet.
1) eigenaardig, vreemd, zonderling, raar
2) draaierig, onpasselijk, mottig
wnt:
1. Eigenaardig, van een bijzonderen aard, gewoonlijk in ongunstigen zin. In die pregnante ongunstige bet. ”een vreemden aard hebbende”, die in het Vlaamsch nog de gewone is, komt het al bij a. bijns (Anna Bijns, 16de E.) voor.
2. Onpasselijk, misselijk.
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
niet te verwarren met raar
1) Da’s aardig, ik had die mens daar niet zien staan.
2) Marie wordt aardig, ga vlug naar buiten met haar in de frisse lucht.
bestraffen, beboeten
vnw: straffen, beboeten
Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen
zie ook penalisatie; depenaliseren
Zij werden terecht gepenaliseerd voor dat toch wel zware vergrijp.
Al zijn er natuurlijk ook nog banken die hun klanten niet penaliseren. (standaard.be)
Het is niet de bedoeling te penaliseren, maar om “inzicht” te creëren, zei een gezondheidsfunctionaris. (vrt.be)
Moet je obesitaslijders dan penaliseren of zwaarder laten bijdragen, of volstaat sensibilisatie? (demorgen.be)
steenafval
Brugse ommeland en kust: brikkeljon
Antwerps: brikkaljon
Antwerpse Kempen: brikkeljon
< Waals/Frans: briquaillons
We hebben een muur uitgebroken en we hebben de broquiljon op onze oprit gekapt.
bouwinfo.be: Eventjes terzijde: brocillion, bricalion, briqueljon, en zo meer, ik heb er ook altijd last mee om dit woord te schrijven (uitspreken geen probleem). Ik heb het dan toch maar eens opgezocht en het is blijkbaar enkel te vinden in het Vlaams woordenboek (wist niet dat dit bestond). Daar schrijft men brikkeljon exact zoals je het uitspreekt dus.
In NL is ‘de factuur betalen’ letterlijk een rekening voldoen. In Vlaanderen is het een uitdrukking voor: ‘de rekening betalen’ oftewel ‘het gelag betalen’ (ergens voor opdraaien).
‘De factuur betalen’ is een gevleugelde uitdrukking in de hedendaagse Belgiese politiek.
- iets in een omlijsting, kader steken, inlijsten
- ook figuurlijk: zie iets om in te kaderen; inkaderen en boven uw bed hangen
vnw: in een lijst zetten, inlijsten
Taaladvies.net: Inkaderen is standaardtaal in België voor het in een lijst plaatsen van een schilderij, tekening, foto et cetera.
“We kunnen die schetsen inkaderen en aan de muur hangen.” (standaardtaal in België)
zie ook andere betekenis van inkaderen
Ik heb een schilderij en twee handwerkjes van mijn moeder ingekaderd.
uiterste verbruiksdatum op de verpakking van verbruiksproducten afgedrukt
houdbaarheidsdatum
vervaldatum is standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Hier achterin de kast vind ik nog een blikske makreel met vervaldatum 2008. Ik zal het eens opendoen en rieken of het nog goed is.
“Het is verplicht een vervaldatum op etenswaren te vermelden. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
persoon die klasseert, archivaris
zie ook classeur
“9 e graad : eerste chef-kamerbewaarder-klasseerder, chef-
kamerbewaarder-klasseerder, eerstaanwezend kamerbewaarder-
klasseerder, kamerbewaarder-klasseerder …” (Belgisch Staatsblad, 01.08.2OO2)
de luiaard uithangen, luieren
vnw: luieren, niets doen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook luien
Hij heeft de hele dag geluierikt. Uit de zetel gekomen om een borreltje te drinken en een nootje te kraken of een eike te pellen. Voor de rest heb ik hem niet gehoord of gezien.
resoluut, formeel
NL: categorisch
taaladvies.net: categoriek is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is categorisch.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook andere betekenis van categoriek
Zijn verzoek werd categoriek geweigerd.
Het loont niet altijd om categoriek op zijn standpunt te blijven in onderhandelingen.
Zij weigerde categoriek iedere toenadering.
demorgen.be: Francken is categoriek: “Ik doe niet meer dan 250 asielaanvragen per dag”
kauwgom
herkomst: Chiclets is een merknaam. Na de Tweede Wereldoorlog brachten de Amerikaanse soldaten chewing gum mee. De dunne reepjes waren gemaakt van chicle, een boomsap dat de Maya’s reeds kauwden.
chiclet is een verwaterde merknaam van Chiclets®, zie verwaterde merknamen
zie ook tuttefrut, sjiek, sjiekkelitte; verzamellemma verwaterde merknamen
Gooi uwe chicklet liever in de vuilbak in plaats van er de stoep mee te begaaien.
“Ik kom regelmatig tegen dat men met een baseballpetje en met een chiclet in de mond, dan zal ik hem meestal zeggen dat hij zijn chiclet moet ofwel inzwelgen ofwel in zijn hand moet plakken omdat hij als ik hem het woord geef één van de twee moet doen." (ugent.be)
We hangen nu aan elkaar als een chiclet.(tijd.be)
Ik herinner mij dat ik ooit helemaal kaal naar huis ben gekomen na een scoutskamp omdat ik een chiclet in mijn lange manen had gekregen van mijn patrouilleleider en de leiding oordeelde dat alles eraf moest. (demorgen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
