Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
andere zorgen hebben, meer (en grotere) problemen aan zijn/haar hoofd hebben
< Frans: avoir d’autres chats à fouetter
vnw: andere katten (katjes) te geselen hebben: andere zaken aan zijn hoofd hebben
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
In Wallonië heeft de PS nu andere katten te geselen, want voor de zoveelste keer wordt de partij geconfronteerd met de onthulling van een schandaal.
De politie heeft wel ‘andere katten te geselen’ dan de zwerfvervuiling te beteugelen.
met rust laten
DS2015: standaardtaal
Hij laat niemand gerust.
Laat me gerust, ik probeer te studeren.
Hij kruipt in zijn hol, het is best dat ge hem gerust laat nu.
Ze is muug en ze wilt gerust gelaten worden.
ober, kelner
Van Dale 2018 BE; spreektaal
vrouwelijk: serveuse
zie ook garçonnen
Garçon! De rekening alstublieft!
Die baat op het Caraïbische eiland Dominica de Calibishie Lodges uit. ‘Orlando Blaam raakte bevriend met een garcon hier’, zegt Chris. (standaard.be)
zoals men denkt dat iets is of moet zijn, mening, opinie
vnw: gedachte, idee, mening, zin
Van Dale:
BE; spreektaal mening, gedachte
• zijn gedacht zeggen
(onverbloemd) zijn mening zeggen
• zijn gedacht hebben
zijn eigen mening er op na houden
• zijn gedacht volgen, doen
aan zijn voornemen gevolg geven, het ten uitvoer brengen
Zie ook: gedacht, een (goed) ~ van zijn eigen,
mijn gedacht
gedacht, zich ergens een ~ van maken
gedacht, van ~ veranderen
gedacht, zijn ~ doen
gedacht, in het ~ verkeren
gedacht, in het ~ zijn
gedacht, in het ~ van
Ik ben van gedacht veranderd: ik ga toch mee!
Iemand in zijn gedacht laten.
Hij zegt zijn gedacht.
Gezegde: ‘Een goed gedacht en een kurken ziel en ge drijft boven.’
> andere betekenis van gedacht
gras maaien, ook wel gras afrijden
zie ook: gazon afrijden
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Morgen zal ik het gras nog eens af doen.
pure chocolade
vnw: pure chocolade, bittere chocolade
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Van Dale 2017 online:
1 NL soort van suikergoed dat in de mond wegsmelt
2 BE pure chocolade
Regio Leiestreek: [fonda?]
zie ook samenstellingen: fondantpraline, fondantchocolade
Ik eet liefst paaseieren van fondant of witte chocolade.
“Op de verpakking vind je voor fondantchocolade ook benamingen als ‘donker’ en ‘zwart’ en ‘puur’. Dominique Persoone houdt het bij ‘fondant’. Tegenover deze chocolade staat ‘melk’.” (nieuwsblad.be)
stokbrood
Van Dale online: BE, spreektaal
Klik op de afbeelding
Overtuigde flaminganten vallen van den honger dood met een Frans brood onder hunnen arm.
samenvoegen, samensmelten
standaardtaal in België
Van Dale 2016 online: BE
DS2015 standaardtaal
SN-NL: fuseren
Frans fusionner
vgl. fusiegemeente
De twee grootste Belgische biermerken zijn gefusioneerd.
We willen onze gemeente niet laten fusioneren met Brussel.
" Dat we ooit met dat bedrijfje zullen fusioneren? Geen sprake van. (standaardtaal in België)" Taaladvies.net
het gevoel dat de regeringsformatie je stilaan de strot uit komt
(dit moét wel een Vlaams woord zijn, want Nederland koos massaal voor “Bokitoproof” als mooiste woord van 2007, en niet voor het alom in België gebezigde ~!)
Veel Wetstraatjournalisten beginnen acute tekenen van formatiemoeheid te vertonen.
honger, pijn lijden, sterven
creperen
vnw: creperen, sterven
< Frans: crever
Woordenboek der Nederlandsche Taal: creveren: sterven, omkomen, t.w. van gebrek en ellende. Meestal als sterk overdreven uitdrukking voor: zeer lijden, zich zeer ellendig gevoelen. In Noord-Nederland weinig in gebruik; vergelijk ook krepeeren.
- Creveeren van vuyligheyd en ongemak op de Scheepen … Milit. Wdb. (1740).
- Eenmaal, toen ’k van kiespijn half creveerde, De Génestet (1847-1848).
niet in Van Dale 2016 online
Typisch Vlaams: 3 leeuwen
zie ook gecreveerd
Zij hielden niet van hun stiefzoon en lieten hem dan ook creveren.
Staat er iets in de ijskast? Ik creveer van den honger.
Dat er mensen creveren van de honger, dat laat me niet koud. (jeroendenaeghel.be)
geen geld meer hebben, blut zijn
sterker: bankroet zijn, niks meer bezitten
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
Zijn firma is overkop gegaan; hij zit op droog zaad.
Ik zit voorlopig op droog zaad, maar op ’t eind van de week krijg ik mijn pré en dan betaal ik u terug.
vervangstuk; reserveonderdeel
vnw: (reserve)onderdeel
Fr. pièce de rechange
Ik heb mijne pickup moeten wegdoen, ze konden hem niet meer maken, want de wisselstukken waren niet meer te krijgen.
“De garagist heeft ons nog een tijdje met wisselstukken kunnen helpen, maar uiteindelijk heb ik ons wagentje toch naar het stort moeten brengen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
1. een auto in panne repareren.
2. iemand uit de nood helpen met een snelle en kleine interventie. Het betreft hier niet het oplossen van een groot of langdurig probleem.
3. fig.: uit de nood helpen
vwn:
•uit een panne helpen, repareren: een auto depanneren
•(fig.) uit de nood helpen, hulp bieden
< Frans dépanner < être en panne; de “panne” is Italiaans voor doek of zeil < Lat “pannus” doek; de basis is dus een begrip uit de scheepvaart: aan de zeilen werken
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale online 2016: BE; spreektaal
zie ook depanneur, depanneerder, depanneuse, depannage
Ze zullen me moeten komen depanneren want ik krijg mijn motor niet meer aan de klap.
“Als u pech hebt, sturen we meteen iemand om te depanneren.” (standaardtaal in België Taaladvies.net)
Hij kreeg al die uitnodigingen onmogelijk op tijd de deur uit. Gelukkig is zijne vriend hem komen depanneren en na enkele uurkes brieven plooien en postzegels plakken waren ze er door.
“Gelukkig hebben we een ict-coördinator die ons komt depanneren als het nodig is, wat ervoor zorgt dat we vol vertrouwen experimenteren.” (Standaardtaal in België Taaladvies.net)
Omdat er geen meerderheid gevonden werd moest de oppositie de regering depanneren.
gebruik van twee exemplaren, twee keer, twee stuks, …
vnw: wegens dubbel gebruik: wegens overcompleet
NL: dubbelop
De uitdrukking wegens dubbel gebruik is standaardtaal in België
Ik heb nu twee wasmachienen, da’s dubbel gebruik.
“Mooi kerstgeschenk, een DVD Player! Wegens dubbel gebruik te koop! Nieuw 75 euro, nu 50 euro.” (tnttenerife.com 11-12-2020)
Van Dale online:
(Belgisch-Nederlands, niet algemeen, figuurlijk) (iem.) helpen bij zijn debuut
Bij het begin van zijn politieke carrière werd hij gegangmaakt door Theo.
rijden, rollen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
vnw: rijden, een afstand afleggen met een voertuig: die wagen bolt slecht
Dat autootje is al 20 jaar oud, maar het bolt nog altijd goed.
het dodental
dodentol is standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
Een week na de nachtclubbrand is de dodentol opgelopen tot 145. (taallink 222)
lang geleden, uit de oude doos, ouderwets (pejoratief), zoals vroeger
ook: de jaren stillekens
Die foto is van de jaren stillekes toen hij nog een snor had en maar 65 kilo woog.
Die leeft nog in de jaren stillekes zonder pc of gsm.
Het is een soort van rekeningrijden, waarvoor er volgens visionaire politici bij ons geen draagvlak is, en bestaat al sinds de jaren stillekens in het zuiden van Europa. (demorgen.be)
een dikke buik van veel bier te drinken
In Gent: tugzweere
zie ook: horecagezwel, toogabces
Amai, je toogzweer is nog vermeerderd sedert ik je laatst zag!
kon, verleden tijd van kunnen
Antw.: kunnen, kost, gekunnen.
Ik kost, gij kost, hij kost, wij kosten (en kosten me), golle kost, zij (zolle/zun) kosten
Ik kost mijn eige nimeer inhoue. (Ik kon mezelf niet meer inhouden)
“Flines, die door stadigh minnen ’t Onvermurwde hart kost winnen Van uwe Agnes” – uit De Werken van Vondel, 1674
> andere betekenis van kost
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
