Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
voetballer
zie op de sjotters
De 18-jarige sjotter van Standard Luik sjotte (sjotten) de bal in de hoek van het kader. Goal!
de goal, het doel, den bak
Een sjotter van Club Brugge kopte de bal binnen in het kader. Het werd 1~0.
Miranda is zelf verrast dat de bal voor zijn neus botst. Hij slaagt er dan ook niet in om zijn schot binnen het kader te plaatsen. (sporza.be)
> andere betekenis van kader
1) anjer
2) vrouwelijk geslachtsdeel
3) bijnaam voor een vrouw (in de Kempen)
4) koosnaampje voor een kindje, een meisje (in de Kempen)
uitspraak: zjenoffel, zjenoefel: met doffe e zoals in ‘het’
< Frans: girofle (hoewel dit een andere plant is; clou de girofle = kruidnagel)
Van Dale online 2017: genoffel, 1287, variant van giroffel
- niet algemeen anjer, anjelier
- vormvariant jenoffel, ginoffel
wnt: De oude naam van de anjer is genoffel (uit ouder g(e)roffel ‘anjer; kruidnagel’ < Frans girofle ‘kruidnagel’ < Laatlatijn caryophyllon < Grieks karuophullon). Dit woord en varianten ervan komen plaatselijk nog voor in Zuid-Nederlandse dialecten.
Leiestreek: vuilneus
Limburg: kernoeffel
Hij had voor zijn afspraakje een witte zjenoffel op de rever van zijn vest gestoken.
roodharig
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Ros: oudste attestatie begin 16de E, Brabant
< Oudfrans rous (frans roux) uit latijn russus, dat verwant is met rood.
ook in Vlaams-Brabant en Limburg
West- en Oost-Vlaanderen: rost
Vrouw met ros haar
Dat meiske staat beeldig met haar ros haar.
> andere betekenis van ros
ronduit, gewoonweg
letterlijk overgenomen uit het Frans
vergelijk: AN “vierkant” als bijwoord
Ik vind het carrément degoutant dat ge mij met zo’n foefkes in bed probeert te krijgen.
Ook de VRT stelde hem die vraag in Eerste Keus, een programma over jonge kiezers die voor het eerst gaan stemmen. Zijn antwoord: ‘Carrément neen.’ (vrt.be)
de tijd dat de ruif begint en eindigt, de tijd waarin de dieren ruiven
SN: ruitijd
niet in Van Dale
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederland
De ruiftijd is meestal in de lente met het verliezen van de wintervacht en in de herfst om de zomervacht te ruilen voor een dikker exemplaar.
voor
Ze gaat achter een nieuw kast zien bij Ikea. Straks gaan we die ineensteken met ons tweetjes.
Ik kom achter dat attest dat voor mij zou klaarliggen.
> andere betekenis van achter
Een jaarlijkse actie waarbij opgeroepen wordt gedurende de hele maand februari geen alcohol te drinken.
vgl Tournée Vinérale
De Stichting tegen Kanker en De Druglijn lanceren in februari de campagne Tournée Minérale. (https://www.tourneeminerale.be/nl/wat
Er worden speciaal ontworpen Tournée Minérale buttons verkocht, waarvan de opbrengst gaat naar Stichting tegen Kanker.
Bart De Wever over zijn Tournée Minerale: “Een alcoholprobleem had ik niet, maar ik dronk veel”. Ondertussen raakt hij al 5 jaar geen alcohol meer aan. (HLN.be)
Twee dagen Tournée Minerale: “Ik ben het al zat”…(HLN.be)
Een piepeling is een jong vogeltje in het nest, dat constant piept om voedsel te krijgen. Bij uitbreiding kan men het woord piepeling gebruiken voor elk jong dier, dat aandacht vraagt. En ook een baby kan men een piepeling noemen.
zie pieper
Het jonge katje, piepeling, piept om gestreeld te worden of om gevoed te worden. Het is een piepeling.
glazen conserveerpot, steriliseerbokaal
Van Dale online: (Belgisch-Nederlands) glazen pot met wijde mond, bv. een weckpot, een conservenpot met schroefdeksel
vnw: inmaakpot, inmaakfles, potje, weckglas
“Wij eten hier (in de kempen) frikadellekes met krieken. Ik heb kriekensaus zo leren maken: bokaal noordkrieken, opwarmen in een potje op een laag vuurtje …” (femistyle.be)
> andere betekenis van bokaal
Maandag na Driekoningen, een feest dat in de provincie Antwerpen wordt gevierd
< herkomst onduidelijk. Hierover doen vele verhalen de ronde. Waarschijnlijk komt verloren maandag van ‘verzworen’ maandag, in het Frans ‘lundi parjuré’.
Andere verklaring: de eerste maandag na driekoningen werden de nieuwe leden van de Gilden ingelijfd en dan werd er die dag niet gewerkt maar gefeest.
Van Dale 2016: verloren maandag, koppermaandag
Wikipedia: Verloren maandag of Verzworen maandag, is een Vlaamse traditie, over het algemeen op de maandag na de zondag na Driekoningen. Het is gebruik om op die dag worstenbroden en appelbollen te eten. Deze gewoonte houdt vooral stand in de provincie Antwerpen en in Doornik.
Het behoort tot de traditie om in de provincie Antwerpen op verloren maandag worstenbrood te eten, en appelbollen.
Op verloren maandag eten wij met heel de familie altijd worstenbrood en appelbollen.
“Verloren maandag”, of het nu vandaag of volgende week is: tijd voor worstenbrood en appelbollen (vrt.be)
Naar volksgebruik wordt er, op 6 januari, met driekoningen, een taart gebakken waarin een boon verstopt zit. Het kind dat de boon in zijn taart vindt, is de drager van de kroon en is koning voor 1 dag.
De kinderen gaan dan, verkleed als de drie koningen Melchior, Balthazar en Gaspard, driekoningenzingen voor zoetigheid of geld.
Van Dale 2018: ongemarkeerd
ook: koningentaart
De bekende driekoningentaarten zijn gemaakt met amandelcrèmevulling. Er wordt ook een papieren kroon bijgeleverd.
In Tongeren steken ze een porceleinen kerststalfiguurtje in de driekoningentaart, i.p.v. een boon.
Voor een vrouw uit Knokke is het jaar uitstekend begonnen. Zij vond een diamanten oorring ter waarde van 500 euro in de driekoningentaart van een patissier. (HNB 2013)
Reuzegrote driekoningentaart voor een woonzorgcentrum in Beernem.
Waarom eten we vandaag driekoningentaart met een boon in? (vrt.be)
Bakker uit Sint-Gillis stopt weer echt goud in zijn driekoningentaarten: “Vorig jaar hebben we 3.000 taarten verkocht” (2024 – vrt.be)
een grote thermos met bovenaan een duwknop om koffie op te pompen
Van Dale 2015 online: BE
in Nederland: airpot
Klik op de afbeelding
users.skynet.be: Voor deze prijs heb je een snelkoffiezet, een pompthermos van 2,2 liter en de bijhorende filterzakken.
elkomatic.be: Bestel nu de THERMOS POMPTHERMOS 1,9L INOX (TM184672) online bij Elkomatic – Ninove.
vaste uitdrukking in notariële aankondigingen om aan te geven waar zich een onroerend goed bevindt
Een woonhuis gestaan en gelegen te Kasterlee (Lichtaart) Plaats 47 naar kadaster wijk F nummer 217/m/deel en 218/T. Perceelsidentificatie F 1421AP0000 groot 709m2 (lot1) vlakbij het centrum.(immoweb)
met behulp van een badge een vertrek elektronisch registreren, bv. op het werk
vgl. badgen
zie ook inbadgen
Met deze badge zal je kunnen in- en uitbadgen zodat we zeker weten welk kind aanwezig is op het speelplein en wie het speelplein heeft verlaten. (Veurne.be)
Mijn shift zit erop en ik ben uitgebadged. Ik moet dus opdraaien voor het feit dat mijn collega te laat uit middagpauze is. (juridischforum.be)
een dame op leeftijd maakt zich op om er mooi uit te zien
W-VL: een oude kapel moet gepind worden (zie bij pinnen: versieren)
En bij ons zeggen ze : een oude kapel moet versierd worden !! Ben zelf net de 50 voorbij en ga om de 4 à 5 weken naar manicure, pedicure en schoonheidsspecialiste voor epilatie van ieder haartje dat mij stoort. Ik gebruik geen fond de teint (kruip af en toe eens onder de zonnebank voor een bruin tintje, maar zie er zeker niet uit als een koffieboon), ik gebruik wel mascara en eye-liner, een dag- en nachtcrème en dat elke dag of ik nu moet werken of thuis ben. Ik doe dat voor mezelf maar ook voor mijn man. ’t Is niet omdat je al wat ouder bent dat je er moet bijlopen gelijk een boerentrien. (happymama.be)
Gisteren op Iedereen beroemd liet een pronte dame van 91 uit Geel het zich ontvallen terwijl ze haar voeten door een pedicure liet verzorgen: ‘Een oude kapel moet versierd worden’.
lap rundsvlees
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
SN-NL: runderlap
Opgerolde rundslap, die na het zouten gekookt wordt in een groentenbouillon. Een stukje vergeten charcuterie naar pure ambacht. (slagerijvandecruys.be)
Snij de rumsteak (of een andere steak of rundslap) in kleine blokjes en kruid deze. (gezondheidsnet.slims-beta.com)
baksteen
< Middelnederlands bricke
Van Dale 2017 online: niet algemeen
< van breken
zie ook brikken
In die gevel is de éne brik na de andere kapot gevroren.
> andere betekenis van brik
Duitser
Van Dale 1995: (gewestelijk) Duitser
vgl. den Duits
zie ook verzamellemma nationaliteiten
Over de Duitsen in de oorlog kan mijn moeder tot de dag van vandaag straffe verhalen vertellen.
Nen Duits, nen Belg en nen Ollander zitten in een vliegtuig met twee parachutten. (De rest van de mop ben ik vergeten, maar ge moogt eens graaien wie er op het einde gene parachut had.)
vlinderdas
synoniem: neuke
Met een smoking moet je een hoerenjagertje dragen in plaats van een plastron.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
