Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
tijdelijke arbeid, uitzendarbeid, uitzendwerk
Van Dale 2018 online: BE
Tot nu toe kan interimarbeid slechts in drie gevallen: voor het vervangen van een afwezige werknemer, voor uitzonderlijk werk en voor een plotse productieopstoot. (Indymedia.be)
kloot, klos
opm: in principe kunnen zowat alle uitdrukkingen met kloot door klosj vervangen worden: amai mijn klosjen, zijn klosjen afdraaien, …
ook verbasterd tot klok; clochen
En in België hebben “klosjen” ook 2 betekenissen. In mensentaal teelballen, in paardemensentaal springschoenen. (dehoefslag.nl – bijdrage uit VL)
Amai mijn klosjen. Dat is hier nogal een spel?
amai mijn klokken, ik heb leren zwemmen in de vaart. (facebook.be)
kloot, klos
opm: in principe kunnen zowat alle uitdrukkingen met kloot door klosj vervangen worden: amai mijn klosjen, zijn klosjen afdraaien, …
ook verbasterd tot klok; clochen
En in België hebben “klosjen” ook 2 betekenissen. In mensentaal teelballen, in paardemensentaal springschoenen. (dehoefslag.nl – bijdrage uit VL)
Amai mijn klosjen. Dat is hier nogal een spel?
amai mijn klokken, ik heb leren zwemmen in de vaart. (facebook.be)
verstrekken, bezorgen, uitreiken, verdelen, …
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Van Dale 2018 online: BE; niet algemeen; mbt. schaarse goederen doelmatig verdelen
a. mbt. post bezorgen
b. mbt. elektriciteit, gas, water distribueren
vgl. bedeling, postbedeling, maaltijdbedeling, voedselbedeling
roeselare.be: Onder flyers wordt verstaan: het bedelen van drukwerk en folders. Onder promotiemateriaal wordt verstaan: het bedelen van gadgets, monsters, blikjes, proevertjes,…
users.telenet: Bedankt postbode voor het bedelen van ons clubblad !
dentergem.be: Bij lokale overheden : gelegenheidshulp bibliotheek, seizoenwerkzaamheden, regelen van het verkeer aan scholen, hulp bij het bedelen van maaltijden…
gva: Jeugd bedeelt gemeentelijke afvalkalenders.
opruimen en vertrekken
SN-NL: opkrassen
vnw:
•ervandoor gaan, weggaan, vertrekken, zich uit de voeten maken
•spullen inpakken, opruimen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
Zeg lief, ik heb genoeg van deze camping. Laten we opkramen.
De artiesten begonnen al op te kramen voor de show afgelopen was.
draaimolen, attractie op de kermis, paardjesmolen
vnw: draaimolen, mallemolen (met paarden)
Van Dale 2015 online: BE
zie ook peerdemolen
Als ge braaf zijt moogt ge op de paardenmolen zitten.
een richting in het middelbaar. Het is een kappersopleiding op beroepsniveau.
DS2015 geen standaardtaalMijn dochter heeft de richting haartooi gevolgd en werkt nu al 4 jaar als voltijds kapster.
Thuisonderwijs, zeker niet evident voor beroepsonderwijs: leerlingen haartooi oefenen thuis op poppen (vrt.be)
strekkende meter
vnw
Taaladvies.net: is standaardtaal in België
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: standaardtaal
< Frans mètre courant
Al de prijzen zijn de lopende meter.
“Hoeveel kost die groene stof per lopende meter? (standaardtaal in België) Taaladvies.net
dienstreis
< Frans déplacement
vnw: in België ook: reis, dienstreis
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal, Gangbaarheid: 7, Vlaamsheid: 4
Ik doe mijn werk nog wel graag, maar die verplaatsingen altijd die zijn er voor mij te veel aan!
Die van het syndicaat klagen al een tijdje over de lange verplaatsingen die de arbeiders verplicht zijn te maken.
aanhoudend sukkelen: in het/een sukkelstraatje zitten/geraken, in de versukkeling raken
en omgekeerd: uit het sukkelstraatje komen, geraken, …
vnw: in het sukkelstraatje raken/wonen/(gelogeerd) zijn: aan de sukkel zijn, problemen hebben, in de puree zitten
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen
vgl. ook sukkel, op de ~ zijn
Clijsters zat met haar opeenvolgende blessures in het sukkelstraatje.
Door de schulden die hij moest afbetalen met nieuwe leningen is hij dan in een sukkelstraatje geraakt.
“We raken maar niet uit het sukkelstraatje” (Herne) – Het Nieuwsblad
Ik was inmiddels dertig jaar en mijn lijf was me te dierbaar om voortdurend van het ene sukkelstraatje in het andere te belanden. (De weg naar Alpamayo – Ignace Bral)
met name in de uitdrukkingen:
zak, in ’t ~ zetten,
zak, in ’t ~ gezet worden
Woordenboek der Nederlandsche Taal: gewestelijk in Vl.-België
zie andere definities van zak
Ze hebben de Paul in ’t zak gezet: hij heeft daar te veel voor betaald.
plankenkoorts, plankenvrees
ook trak (zie voorbeelden)
vnw: trak: plankenkoorts, de zenuwen
zie ook trac, de ~ hebben
Van Dale 2018 online: BE
< Frans trac
Als ze een micro in mijn handen duwen heb ik al de trac.
Ik had trac tot in mijn tenen en weer vlinders in den buik
Nee, ik weet nooit dadelijk wat ik zeggen moet, enkel en alleen omdat ik zo de trak heb. (demorgen.be)
daadwerkelijk, echt, de facto
Van Dale (Belgisch-Nederlands) daadwerkelijk, de facto
effectief gebeuren, plaatsvinden
vgl. effectief worden
Ik kan het beamen: het is effectief zo gebeurd als mijne gebuur het heeft gezegd.
> andere betekenissen van effectief
briefkaart, zichtkaart, aanzichtkaart, prentkaart
vnw:
•briefkaart
•prentbriefkaart, ansichtkaart
DS2015 standaardtaal
NL: ansichtkaart
Hij heeft een mooi postkaartje met blote madammen erop gestuurd.
“Om de lelijke badkamerdeur te verstoppen, hadden de studenten ze volgeplakt met postkaartjes van verschillende bestemmingen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
Belgisch-Nederlands voor het bezitten en/of gebruiksklaar hebben van een wapen
NL: (verboden) wapenbezit
zie ook: porderm
< Frans: port d’armes
vnw: wapenbezit
znwb: Het dragen van wapens, wapenbezit; inz. in de verb. verboden wapendracht, het dragen, het bezit van verboden wapens.
Van Dale online: BE; niet algemeen: wapenbezit
zie ook verboden wapendracht
Er is sprake van wapendracht als men het wapen bij zich heeft zodat het onmiddellijk gebruikt kan worden. Zo b.v. kan het opbergen van een wapen in het handschoenenkastje van een motorvoertuig als wapendracht beschouwd worden. (Wapenunie)
‘Wapendracht tegen België’ dekte vele ladingen. Dat kon gaan van zuiver politieke collaborateurs die zich gewapend hadden vertoond of van leden van paramilitaire formaties. (Bruno de Wever – Collaboratie tijdens WO II in België.)
dikgedrukt, vetgedrukt, vet, dik, bold
zie ook in vetjes
vnw: met vette letters gedrukt
VD2016 online: BE
ANW: vetjes: vooral in België
WNT: drukkunst: vette letter, meest in Z.-Nl. in gebruik
Waarom zijn sommige woorden in het vetjes gedrukt? – Het zijn nieuwe woorden of belangrijke woorden in de tekst. (plantyn.com)
Velden in vetjes gedrukt zijn noodzakelijk. (tc-resschebeke.be)
korting, reductie, afslag, … op een verschuldigd bedrag
vermindering krijgen, hebben
vnw: reductie, korting
zie ook verminderingskaart + reacties; prijsvermindering
Kinderen onder de 12 krijgen vermindering bij de inkom.
Ik zal dat voor u gaan halen, met mijn klantenkaart krijg ik op alles 10 procent vermindering.
In bepaalde gevallen kunt u vermindering krijgen van de onroerende voorheffing. (vlaanderen.be)
“Het is een solidaire winkel waar sociale klanten vermindering krijgen aan de kassa.” (vrt.be)
“Ik heb zelfs een pull in de C&A gekocht, maar geen vermindering gekregen.” (demorgen.be)
Er werd geen vermindering gegeven op de 230 (!) overige prentjes. (test-aankoop.be)
betaling van loon, beloning, bezoldiging; salarisaanbod
vnw: beloning, loon, bezoldiging
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
De verloning gebeurt volgens de wettelijke barema’s van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Voor nadere informatie i.v.m. onze verloning, zie de website.
Van werkverloning, laat staan een inkomen, is geen sprake. (demorgen.be)
Een vervangingsinkomen is een inkomen dat je ontvangt ter vervanging van een arbeidsverloning (wikifin.be)
consumentenbond
vnw: consumentenbond
VD2017 online: BE, niet algemeen
Een verbruikersunie is een organisatie die zich bezig houdt met de bescherming van de gebruikers. U kan er advies vinden op verschillende gebieden zoals consumentenadvies, fiscaal advies, kredietadvies enz. (echtbanken-tribunaux.be)
Test-Aankoop is in geen geval aansprakelijk voor onderbrekingen van de diensten die de verbruikersunie via de website aanbiedt, en de gevolgen die daaruit voor de gebruiker en elke derde kunnen voortvloeien. (test-aankoop.be)
Drs Bak ker wees er op, dat de weinige steekproeven, die de Belgische verbruikersunie voor Vlissingen heeft genomen wijzen op een ster ke verontreiniging. (krantenbankzeeland.nl)
1. ten gelde maken (fig.), aanwenden, benutten, valideren…
2. waarderen, herwaarderen
vnw:
•benutten, goed besteden
•bruikbaar, geldig maken
Van Dale 1995: …2. (in Belg.gall.): ten nutte maken, syn. uitbuiten
Van Dale 2016 online: BE ten nutte maken
= uitbuiten
Typisch Vlaams: te gelde maken, waarderen; herwaarderen (formeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7
zie ook valorisering, valorisatie
1. Een titel op de VOKA-website: Hoe onze kennis ten volle valoriseren?
2. We moeten in onze gemeente het groen dat we nog hebben weten te valoriseren.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.