Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
mobiele telefoon
(GSM is SN, maar meer gebruikt in Vlaanderen)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3
< afkorting voor Global System for Mobile Communications
vgl. gsm’en
De beltoon van mijn gsm is het lievelingslied van mijn vader zaliger.
beter gezegd, om preciezer te zijn, in het bijzonder
Typisch Vlaams: om precies te zijn: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
De problemen hadden te maken zijn psychiatrisch verleden, meer bepaald zijn autisme.
Flaubert is een schrijver van landschappen en dramatische relaties, meer bepaald de psychologische roman.
officieel maken
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Door de Vrede van Utrecht in 1713 werd de definitieve grens tussen Vlaanderen en Frankrijk vastgelegd. In 1963 werd in België zelf de boedelscheiding tussen Vlaanderen en Wallonië geofficialiseerd in een communautaire grens. (KNACK boekbespreking van Grens-frontière, G. van Istendael)
Ik heb mondelinge toestemming gekregen, dat moet alleen nu nog geofficialiseerd worden. Ze gaan me de nodige formulieren opsturen.
vergaand, diepgaand, grondig
zie ook: bevraging
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Een doorgedreven onderzoek van BBC Schotland bracht eind juli aan het licht dat verschillende monniken van de orde zich jarenlang aan minderjarige schooljongens hebben vergrepen.
erg geapprecieerd, erg gesmaakt
Martine Tanghe gebruikte het woord in Het Groot Dictee der Nederlandse Taal (15/12/10) en de Nederlandse copresentator verstond het niet.
Van Dale 2015 online: BE
Dat nieuwe programma op televisie is felgesmaakt door de kijkers.
autokeuring, autoschouwing, keuring, autoinspectie, technische keuring, automobielinspectie, keuringscentrum
vnw: autokeuring, jaarlijkse controle van de auto
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 4
NL: APK: Algemene Periodieke Keuring
West-Vl.:schouwinge
zie ook: schouwen; schouwingsbewijs; verzamellemma wegcode
We hebben nog een paar dagen de tijd. Wie gaat met de wagen naar de schouwing?
Van een feestbus met 12 feestende passagiers aan boord bleek de technische schouwing vervallen te zijn. (vrt.be)
Prins Laurent werd op 13 juni vorig jaar in Tervuren betrapt terwijl de schouwing van zijn wagen niet meer geldig was. (demorgen.be)
Omdat de oude wellicht niet meer door de technische schouwing geraakt, koopt het stadsbestuur een nieuwe duikerswagen voor de brandweer. (standaard.be)
lei, daklei, uit leisteen gemaakt
opm: een gevelschalie bestaat ook
vnw: lei, leisteen, vooral voor dakbedekking
Van Dale 2018 online: BE, verouderd
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
wnt: Schalie: alleen in Zuid-Nederland.
< Oud-Frans: escaille: schub
zie ook schaliedak, schaliëndak, schaliedekker
schaliedak
Op oude gebouwen zien we nog veel schaliedaken.
Verwijderen asbest gevelschalien. Bunsbeek (twizzi.be)
omschakeling, convertering, herstructurering (van bedrijven, in de industrie …), omscholing, transformatie, omschakeling
vnw:
•omschakeling, herstructurering
•heroriëntatie, omscholing
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7
Fr. reconversion
De reconversie van de scheepsbouwnijverheid.
Het is de bedoeling om de industriële reconversie te bevorderen in gebieden die zwaar getroffen zijn door de economische crisis.
De Vlaamse regering heeft vrijdag beslist 2 miljoen euro uit te trekken voor de reconversie van bedrijventerreinen in Vilvoorde. (standaard.be)
De wonderbaarlijke reconversie van zware jongens tot gediplomeerde fitnesstrainers (demorgen.be)
Maar we zijn hier een reconversie van een sector aan het doen, net zoals met de Limburgse mijnen. (vrt.be)
Onder koekoekskinderen verstaan juristen die kinderen die door een biologische vader of moeder in een ander gezin worden verwekt. (standaard.be 2008)
Van Dale 2005: (gewestelijk) buitenechtelijk kind
zie ook koekoeksgraad; verzamellemma mensen
“In Vlaanderen bleek dat nogal mee te vallen: slechts 1 procent per generatie is een koekoekskind en dat cijfer is al 400 jaar stabiel.” (deredactie.be)
In 1942 werd ze in België geboren als zogenaamd koekoekskind, haar vader was een Duitse soldaat bij de Wehrmacht. Haar moeder heeft de Belgische nationaliteit. (vrt.be)
vaag, vagelijk, ongeveer, ruwweg
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4
Nu ja, een beetje, vaagweg wist ik dat hij een stand-up comedian was, met een neiging voor grove provocaties en een tumultueus huwelijk. (De wereld van Morgen)
Dichters kunnen vaak haarscherp formuleren wat wij vaagweg wel aanvoelen, maar net iets minder makkelijk onder woorden krijgen: ‘WC-papier’ van Peter Theunynck. (radio1)
de volgende dag
Van Dale 2016 online: BE
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 5
uitspraak: saanderdags, sanderdaags, …
zie ook anderendaags, s´ ~
hln.be: Zulke ruzie tussen de twee hadden we nog nooit meegemaakt", zeggen buurtbewoners. ’s Anderdaags belde de vijftiger naar de hulpdiensten.
aertstrucks.be: Steeds snelle uitlevering gegarandeerd : “Tot 18u bestellen is s’anderdaags geleverd”. Levering aan huis mogelijk
iets kleins, futiliteit
vnw: prul, vod, rommel, wat niet deugt, ding van geen waarde
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 3
Ge moet u niet te druk maken over zo een prutske.
> andere betekenis van pruts
Ook, mede
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
In Nederland wordt vaak “mede” gebruikt in contexten waar in Vlaanderen “mee” gebruikelijk is. Het heeft dan de betekenis “ook”. “Mee” wordt alleen in de betekenis “met” gebruikt (ga je mee?).
Hij is mee verantwoordelijk.
> andere betekenis van mee
Uitdrukking van instemming of (ironisch) manier om een bewering te verwerpen
Typisch Vlaams: ’t zal wel zijn!: uiteraard!: Geen Algemeen Nederlands
ook verkort: het zal wel
zie ook het zal nog niet zijn
Melk, melk en nog eens melk, tientallen flessen lekker koele melk.
“Le encanta la leche,” zei Pilar.
Hij is zot van melk.
Ja ja, dacht ik, ’t zal wel zijn, en herinnerde mij wat ik die ochtend had gelezen, dat het voor de leek onmogelijk is met het blote oog een fles epo of EPO te onderscheiden van een fles volle melk.
(http://www.viw-costablanca.com/stan67.shtml)
En als iemand ze had, de crisis, denken: het zal wel. (standaard.be)
Zuid-Nederlands, subsidie van de overheid (mijnwoordenboek.nl)
vnw: subsidie, overheidstoelage
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, politiek
vaste jaarlijkse overheidssubsidie of -toelage aan officiële instellingen, aan leden van het koningshuis en aan politieke partijen op grond van hun verkiezingsuitslag
zie ook partijdotatie, koninklijke dotatie
“De dotaties voor de leden van de koninklijke familie zullen eveneens gedurende 2 jaar bevroren worden”, staat in het regeerakkoord. (Klara nieuws)
Prins Laurent verliest volgend jaar 15 procent van zijn dotatie (vrt.be)
Palliatief verlof is een vorm van loopbaanonderbreking die is bedoeld om palliatieve zorg te verstrekken. Palliatieve zorg omvat elke vorm van hulp (medische, sociale, administratieve, psychologische) en verzorging aan een ongeneeslijk zieke patiënt die zich in de terminale fase van een ziekte bevindt. De loopbaanonderbreking kan volledig of gedeeltelijk zijn.
Het palliatief verlof duurt een maand en kan met nog eens een maand worden verlengd.
(bron: Portaal Belgische Overheid)
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands
Pauline heeft palliatief verlof genomen om haar moeder thuis te kunnen verzorgen.
Als u palliatieve zorg wilt verstrekken aan ongeneeslijke zieke, terminale patiënt, kunt u ‘palliatief verlof’ nemen. (vlaanderen.be)
Het gaat om ouderschapsverlof, palliatief verlof of verlof voor medische bijstand, telkens voor kinderen. (vrt.be)
zuigfles
zie ook tuttefles, tutterfles, biberong
vnw: zuigfles, melkfles
Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook papfles, met de ~ meekrijgen
Geeft ‘m z’n papfles nu maar en zet ‘m dan in z’n park.
aan de betere hand zijn, aan de beterende hand zijn
VRT Taalnet: standaardtaal in België
Algemeen Nederlands is aan de betere hand.
Aan de beterende hand is standaardtaal in Nederland.
Van Dale 2015 online: BE
Typisch Vlaams: 7 leeuwen
zie ook verzamellemma geneeskunde
“‘k Heb gehoord dat ’em aan de beterhand is na z’n ziekte, hij kan terug eten gelijk vroeger.”
Tegen het beste team van België heb ik tekenen gezien die doen vermoeden dat we aan de beterhand zijn. De match was evenwichtig. (nieuwsblad.be)
behoorlijk, redelijk, aanvaardbaar
vnw:
•uitmuntend, voortreffelijk
•degelijk, behoorlijk, fatsoenlijk
VRT-taalnet zegt dat “treffelijk” in de volgende betekenissen geen standaardtaal is:
aanzienlijk, belangrijk, eerbaar, fatsoenlijk, gedegen, hoog, keurig, kostbaar, overvloedig, prima, respectabel, voornaam, voortreffelijk, welopgevoed.
Van Dale voegt daar nog aan toe: weelderig, royaal.
Komt er zowat op neer dat “treffelijk” in geen enkele betekenis standaard-Nederlands is …
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal: fatsoenlijk, behoorlijk, redelijk
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
Op een treffelijk uur thuiskomen.
Inhoudelijk kan ik me best terugvinden in de commentaar zoals die zo treffelijk verwoord werd door ons aller Dré (…)
Een treffelijk minimumloon kan helpen tegen kinderarmoede (uit verslagen Europees Parlement).
Eindelijk een treffelijk dak voor dagverblijf Warande.
Ik heb toch een paar vliegerkes treffelijk kunnen vastleggen.
Ben dringend op zoek naar een bruikbare laptop van treffelijke kwaliteit.
Een treffelijk voorbeeld …
taaladvies.net:
Om uit te drukken dat er een einde gemaakt wordt aan een bepaalde (als lastig of onaangenaam ervaren) situatie of zaak, of dat iets voor eens en voor altijd opgelost wordt, wordt in België vaak komaf maken met iets gebruikt. Het is standaardtaal in België. In Nederland is deze uitdrukking nagenoeg onbekend.
vnw: komaf maken met iets: een eind maken aan iets, ermee afrekenen of ermee voortmaken
Woordenboek der Nederlandsche Taal: komaf (met of van iets) maken, wordt in Zuid-Nederland veel gebezigd, waarbij soms ook gedacht wordt aan een resultaat.
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2020 online: BE
Ik zou eigenlijk eens komaf willen maken met de verwijzingen, afkortingen, definities in het Vlaams woordenboek. Om uniformiteit te bereiken, moeten afspraken gemaakt worden.
We zullen daar eens rap komaf mee maken, zie!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
