Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
(ironisch) een cadeau is een cadeau; wie iets wegschenkt, moet er afstand van doen.
Meestal weet de gebruiker wel dat het Standaardnederlandse voltooid deelwoord van ‘geven’ ‘gegeven’ is; de uitdrukking wordt zodoende veelal ironisch gebezigd.
Ge hadt moeten nadenken vooraleer ge die gasten zoiets waardevols gaaft; gegoven is gegoven.
Gegoven is gegoven en terugvragen is stelen.
“Gegoven is gegoven en teruggenomen is gestolen.”
dat is niet simpel, dat is niet om mee te lachen
In SN: ‘dat is geen kattepis’
Scoutsleider zijn is gene zever zenne. Dat is voorbereiden, vergaderen en er veel vrije tijd in steken.
Zo’n nieuw brug over de autostrade bouwen is gene zever. Dat is tegenwoordig high-tech hoedat ze die bruggen in zijn geheel over de weg schuiven.
uitspraakvariant van altemets soms, misschien
Als ’t otemets niet moest lukken.
Moest het soms niet lukken.
Het album van de Westvlaamse groep “’t Zesde Metaal” heet “Otemets”.
letterlijk: iemand defenestreren, ~ uit het raam gooien
< Frans défenestration < Oudfrans fenestre (=raam)
figuurlijk: (politiek) iemand buiten spel zetten, uit de partij gooien
De defenestratie van Leuven was een incident op 22 december 1379 toen een woedende menigte diverse patriciërs van de stad Leuven uit ramen van het stadhuis van Leuven wierp. (forum)
Begin dit jaar heb ik beslist om mijn VLD-lidmaatschap niet te hernieuwen. De defenestratie van Jean-Marie Dedecker heeft mij doen afhaken. (forum)
schoner
zie schoon in de betekenis van mooi
wordt niet gebruikt voor SN schoon in de betekenis van proper
Limburg: sjoonder, sjoender, sjonder
ook in de combinatie vele schoonder, veel schoonder
ook in een pejoratieve betekenis: nu nog schoonder da, wat ge mij gelapt hebt!
uitspr. Antw: schunder
uitspr. Kempen: scheunder (korte eu)
Ge staat vele schoonder met dat blauw kleedje vind ik.
Maasland: Dat blauw klidje sjteit dich sjoonder
fluostift, markeerstift
< ‘blekken’ (=fel schitteren, blinken,…) + ‘stift’
vgl. blekgeel = fluogeel, blekblauw = fluoblauw, etc…
Die zin is belangrijk, dus zet die maar in blekstifte.
federale regering met dezelfde partijen als in de regionale regeringen
Van Dale 2015 online: BE
“Het is belangrijk dat beide gemeenschappen elkaars signaal goed begrijpen”, zei Elio di Rupo. “Een afspiegelingsregering zou nu duidelijker en beter zijn.”
heb je
vgl zedder
Hedder da werkske na al gedeun?
Heb je dat klusje nu al gedaan?
fijn braadworstje op basis van licht gekruid varkensvlees
Mijn lievelingsgerecht: Spinaziestoemp met chipolata’s!
herscholing, omscholing
vnw: (veroud.) bijscholing, herscholing
Fr. recyclage
Recyclage van leerkrachten lichamelijke opvoeding.
Kredieturen onder de vorm van heroriënteringslessen,
inhaallessen, recyclagelessen, enzovoort. (vlaamsparlement.be)
Allerhande uitgaven in verband met de recyclage van leerkrachten uit het Rijksonderwijs (dekamer.be)
neuskeutel
Ons Lowieke haalde net een ferm kieken uit zijn neus.
> andere betekenissen van kieken
radio
Het kan wel eens gebeuren dat ze vrijdagavond de muziek vergeten af te zetten. Voor alle zekerheid heb ik de pries maar uitgetrokken.
een onbeleefde en brutale vrouw, meisje
m: frankaard
Seg es franke tik, bekekt uw eigen es eerst en spreekt dan is…
Franke tik da gij zij, zoude uw bakkes es ni houwe en eerst 2 ker nadenken voor da ge iet zegt! Ge hed die madam wel beledigd hè.
meikever
ook eekeronker (West-Vl. en Waasland)
< eek (eik) + ronker
zie varianten bij mulder
.jpg)
Weet gij in welke maand we ekeronkers kunnen vangen?
“De eekeronkers zitten geren op de blaren van de eeken.” (eiken) (Waasch Idioticon 1900)
tuinslang, sproeier, spuit
Zet de kraan van de spriet es open, dan kan ik den blaak (bleik) nog es nat sprieten.
> andere betekenis van spriet
trots
Van Dale 2014 online: ‘fier op’ Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
ANW: (vooral) in België
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3; De oorspronkelijke betekenis was ‘woest, wild’, eerst gezegd van dieren, later van mensen. Van hieruit ontwikkelden zich de betekenissen ‘onhandelbaar’ en ‘trots’. De combinatie ‘een fiere houding’ is in het hele taalgebied gebruikelijk.
zie ook fier zijn op
Taallink 445?: Ja, fier is standaardtaal in België in de betekenis ‘trots op wat je bezit of hebt bereikt’. Nog enkele voorbeelden: De fiere papa stond zijn zoontje toe te juichen; Laura is er fier op dat ze haar diploma heeft behaald. Trots is standaardtaal in het hele taalgebied.
zie ook gieter, zo fier als een ~; pauw, zo fier als een ~
De fiere Vlaamse leeuw uit het Vlaams volkslied is dus Vlaams én SN. De fiere leeuwentemmer die de ontembare getemd heeft, is daarentegen wel Vlaams maar geen SN. Het is een nogal subtiele nuance.
“Twee dagen na zijn geboorte mocht Milan al met zijn fiere ouders mee naar huis.” (standaardtaal in België)
(juridisch) aanwerven van werkkrachten van de andere partij, medecontractant, concurrentie enz.; soms ook als tegengestelde voor ‘aanwerving’ gebruikt
Fr. débauchage
Een contract met niet-afwervingsbeding.
De afwerving van cliënteel van een concurrent is op zich geoorloofd.
(in functiebeschrijving) Je bent verantwoordelijk voor het algemene HR-beleid, de personeelsadministratie, aan- en afwervingen, HR-processen en tools op het vlak van competentie (enz.)
Aanwerven en afwerven van personeel.
de nieuwsuitzending op televisie
Van Dale 2016: BE; verouderd
gesproken dagblad: radiojournaal, televisiejournaal
opm: overdrachtelijk wordt het nog wel gebezigd en is het niet verouderd
Zet de TV eens op, ’t is tijd voor ’t gesproken dagblad.
Berlaen stelt zijn nieuwe album ‘t gesproken dagblad’ voor. (vrt.be)
Na een voorbereiding van twee jaar verscheen begin juni 1975 onder de titel Het Gesproken Dagblad een dagelijks verschijnende krant op geluidscassette voor blinden en slechtzienden. (fnac.be)
Geschiedenis als ‘gesproken dagblad’, een privédetective zonder geheugen of zicht, en frieten met pickles: dit zijn uw favoriete podcasts. (demorgen.be)
Het gesproken dagblad", muziek, luisterspelen en de zeer populaire “bonte avonden”). Het belang van dit nieuw medium had propagandaminister Goebbels reeds …(vliz.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
