Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
stoer, arrogant
zie ook vrome daden, struis zijn, struis doen
Doe maar niet te vroom jah of ik toek (toeken) erop.
Ni te vroom, jom gij he, grote, want ge kunt wel es lelijk van uwe troon afvallen za.
Gaan we de vrome uithangen? Dimt al maar!
blokje om
een eindje rondwandelen
een blokske rondrijden: een omweg maken
“Met den hond
loopt is een blokske rond
ik zeg dees wel ni voor a t’ambeteren.” De Nief Strangers
We gaan eens een blokske rondwandelen.
Gaat eens een blokske rond en komt dan maar terug. Daartegen zijt ge afgekoeld en wat kalmer.
Ge moet geen blokske rondrijden, pakt de autostrade en we zijn drekt thuis.
klomp, tuinschoen
zie galoche
Ze is weer bezig in den hof op haar galossen.
veto.be: Gevangenissen kunnen in principe worden opgedeeld in twee groepen, namelijk strafhuizen en arresthuizen. In een arresthuis verblijven gedetineerden die nog niet berecht zijn maar in voorlopige hechtenis zitten. Een strafhuis herbergt personen die veroordeeld zijn tot een gevangenisstraf.
Het personeel van het arresthuis in Antwerpen houdt vandaag een prikactie om de overbevolking in het arresthuis en het personeelstekort aan te klagen, meldt het gemeenschappelijk vakbondsfront.
in het midden van, te midden van, tussen
(gemeld in Taallink, wegwijzer voor het Nederlands)
vnw:
-midden de dag: midden op de dag
-midden (de) jaren tachtig: in het midden van de jaren tachtig
-midden de bespreking: midden in de bespreking
-midden de mensen: tussen de mensen
zie ook midden de mensen
De auto houdt halt aan een beek, midden de velden.
Vakantiehuis Talpermus is schitterend gelegen op de flank van de Blauwberg midden de bossen en vlak naast de historische watermolen.
> andere betekenis van midden
fles
MAND voor Brugge: ?fl?x => e flas(j)che
Gif die kleene z’n flasche pap, dat ie stopt met blèten
trots, fier (op), blij, opgezet (met)
Da’s ferm gedaan! Ich ben fel op dich!
Nu zijt ge wel fel, he, nu de gendarmen weg zijn!
Ik ben niet fel op wat ik toen gedaan heb.
braaf, moedig, onverlegen
Wordt meestal gezegd tegen een kind in de betekenis van goed je best doen
Ben je flink geweest op school?.
Flink zijn bij oma hé!.
Geef eens flink een polleke aan de mevrouw.
Filip, drie tienen! Dat is flink! Ik ben heel fier op je.
< zoei, ook zoe, zoeg, zouw, zode, zoo, enz.
ook: sauwe
In den vorm zouw, zuw(e), in enkele 16de-e. woordenboeken, oudere ambtelijke bronnen en nog gewestelijk in Brabant en Limburg: sloot, goot. (zie het Woordenboek der Nederlandsche Taal bij zoei voor de volledige tekst)
Gisteren ben ik met mijne auto in de zouw gereden.
gedwongen alternatief voor reisbestemming
zie ook vakantie, op ~ gaan naar Saint-Kernis
ook in de Kempen
We hebben geen geld om op reis te gaan. ’t Zal vandejaar weer costa corniche worden.
ambetant, vervelend
zie ook ambetantigheid
Doe niet zo ambetantig.
Ik voel me heel ambetantig. (Gehoord op VTM 23/3/11)
Eerst vond ik dat een verdraaid ambetantige Colruyt jà. Dat overdekt parkeren, tot daar nog aan toe, maar die rolband naar boven. (wizzewasjes.be)
Nu zeggen ze tegen de rechter dat ze mij in geen jaren hebben gezien en die ambetantige zak oordeelt dat ze voor mij niet moeten betalen. (bouwinfo.be)
Wordt gezegd door iemand die veel over en weer gelopen heeft om iets voor elkaar te krijgen.
Vgl. loopmarterij
Ik heb “de benen vanonder mijn gat” gelopen om al die administratie nog op tijd te kunnen regelen.
in een appartementsgebouw of eigendom, de delen die privatief, voor privaat gebruik, zijn.
vgl. gemene delen, delen, gemene ~
In de akte van het gebouw staat duidelijk omschreven wat de gemene delen en wat de privatieve delen van het gebouw zijn.
1. niets, niksmendalle
2. naar de vaantjes
3. men kan ook een man bij zijn nobbelewitjes hebben, dan is hij bedrogen of dik gezien (gezien zijn)
4. volgens verschillende bronnen waren nobbelewitjes ook snoep, een soort poffertjes die verkocht werden op de Sinksenfoor, maar persoonlijk ken ik deze betekenis niet.
P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1899-1906). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
Nobbelewitje(n), Oblewitje(n) – Klein rond koekje van bloem en suiker, op een papier geplakt.
De nobbelewitjes worden op de kramen verkocht.
En blad oblewitjes.
< eigenlijk oblewitjes, de n komt misschien van de uitgang van een bezittelijk voornaamwoord waarbij de n niet meer gezien wordt als een deel van het bezittelijk voornaamwoord, maar als beginletter van het zelfstandig naamwoord, zoals bij nonkel (uit het Frans oncle).
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands obelie, obelei. Van Oudfrans oblie. Frans oublie. Oblie, dun wafeltje, ook prouwel genoemd. Eén in oorsprong met Nederlands ouwel. Kiliaan oblije, ouwel, obelia.
Gelijkaardig (niet hetzelfde) in Noord-Nederland: oblie
Van Dale 2018 online: oblie
1380–1420 < Oudfrans ublie, oblie < Latijn oblatus (dat wat geofferd is)
NL dun, rond wafeltje
zie ook dobbelewitje en nobbelewitje
1. Ik wil, ik wil, gij hebt niks te willen! Dat kunt ge krijgen sè: “Nobbelewitjes”! (met de wijsvinger onder de neus).
2. Ik had er beter afgebleven, nu is het helemaal naar de nobbelewitjes!
“Ik las vandaag eindelijk ergens wat het woord nobbelewitjes betekent.
Ik wil dit ontsluierd geheim wel met jullie delen maar eerst even dit: nobbelewitjes wordt (bij mijn weten) nog uitsluitend gebruikt in de Antwerpse uitdrukking “’t is naar de nobbelewitjes”. Het betekent: het is naar de bliksem, naar de vaantjes. (groups.google.com)
3. De Paul dacht dat hij de occasie van zijn leven deed, maar ze hebben hem, ocharme, bij zijn nobbelewitjes gehad … na een week stond zijn bakske in panne.
“In dit verband wil ik toch even melden dat ik (als
oud-Antwerpenaar) nog een andere uitdrukking met ‘nobbelewitjes’ ken, namelijk: “’k heb ’em ba zen nobbelewitjes”. Dat betekent dan hetzelfde als: “’k heb ’em ba zen kloete”. Excusez le mot." (groups.google.com)
4. Museum ‘Den Aker’:
snoepwinkel: in deze ruimte werd een beeld geschapen van een snoepwinkel anno 1930 met het snoepgoed van toen en hun overheerlijke benamingen zoals tabletjes, affairekes, nobbelewitjes, strontcaramellen, bakkesvol, schippekevèren… (heemkringlint.be)
job naast de eigenlijke betrekking
Als bijjobke gaat hij schilderen.
Bij-jobs, bij-jobs, bij-jobs – Chris Serroyen (deredactie.be)
(een pak) slaag, een rammeling (als straf doorgaans)
vnw: ros geven/krijgen: slaag geven/krijgen
zie ook ruising en synoniemen bij pandoering
De gees ros krijge aste nie oppas! (ge zult slagen krijgen als ge niet braaf zijt/u niet gedraagt/niet beter uw best doet)
> andere betekenis van ros
hij is dood, gestorven
zie ook buik, gras op zijn, haar ~ hebben
Heb je Paul onlangs nog gezien?
Weet je dat dan niet? Hij is den hond gaan eten geven.
(Weet je dat dan niet? Hij is dood.)
prei
uitspr. /poo rèt/ of /poo ree/
zie ook: pret
Etymologie: Oudfrans ‘poret’ (vgl. Eng. ‘porret’), afgeleid van Lat. ‘porrum’, net als vormen afgeleid van prei (zie porei)
zie ook: parei
Poorret hoeft geen bijgevoegd water, als ge het wilt stoven. Er zit voldoende water in de groente zelf. Op een laag vuurtje brandt het niet aan.
robot: in Nederland róóbot, meervoud róóbots, in België robót (met 2 korte o’s), mv. robótten.
Als kind speelde ik altijd me van die plastikken robotten.
het koud hebben, ook kou(d) krijgen
analoog warm hebben, krijgen
vnw: kou hebben: het koud hebben, kou lijden
< Frans: avoir froid
Taaladvies.net: Het is niet duidelijk of we ‘ik heb kou(d)’ tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in elk geval ik heb ‘het’ koud.
Van Dale: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
Ik heb kou, doet ’t raam eens dicht.
Als ge kou krijgt, moet ge een trui aandoen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
