Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
een bh (bustenhouder), soutien
samentrekking van tetten (borsten) en étagère (schab – rek)
zie ook tettegarage, tettenzak, tettegère; andere betekenis bij tettagère
Klik op de afbeelding
Op de wasdraad hingen de tettezjeirs te drogen in de zon.
1) veinzen dat men een beetje ziek is
2) hypochondrie
3) ook zich ziek voelen omdat men een nieuwe ziekte nog niet ontdekt heeft, waardoor vooroordelen ontstaan
Antwerps Idioticon:
SINTE-MEDUNKT, znw., o. — Kluchtwoord voor eene ingebeelde ziekte, door ’t volk hypo, Frans hypocondre geheeten.
Hij heget Sinte-Medunkt.
zie ook: vanbrustum, manzjenieziekte; verzamellemma geneeskunde
Hij zegt dat hij ziek is, maar ik denk dat hij het Sinte-Medunkt heeft.
op het netwerk aansluiten, ‘actief’ maken (bv. gsm’s), abonneren, accounts (internet e.d.) activeren
< Frans activer
(Van Dale 2009 noemt “activeren” nog “algemeen Belg.-Nederlands” in deze betekenis, maar het woord is m.i. in Nederland niet onbekend)
Van Dale 2015 online: BE
vnw
U ontvangt een login en een wachtwoord per e-mail om uw simkaart te activeren.
zin, trek, lust, smaak
zie ook: goesting, goestendoender
< Oudfrans: goust
“Het is onmogelijk iedereens goeste te doen.” (De Bo)
Ek ze goeste. Elk zijn eigen smaak.
“Ik heb goeste naar/op een wafel.” “Ge zult er u moeten bakken.”(Denderstreek)
“Morgen begint ’t school. Maar hij heeft er precies niet veel goeste in.” (Denderstereek)
hebben en houden, bazaar
vnw: met (zijn) klikken en klakken: met alles wat hij heeft
< Frans: prendre ses cliques et ses claques
zie ook met uw kloten
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zie klak: naam voor een ratel, reeds door Kiliaan (1599) als verouderd aangewezen; doch vergelijk de bet.: lazarusklep
Klacke. vetus. Crepitaculum. Ang. klacke. Kiliaan (1599)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook klikken en klakken, met uw ~ buitenvliegen
Die grote wou over de muur klefferen maar hij viel er bijna met zijn klikken en klakken af.
Na zijn escapades is hij met zijn klikken en klakken buitengevlogen.
“With your kliks and your klaks” ofte met uw klikken en klakken (tegen de sterren op)
kiezen, verkiezen
We opteren voor een milieubewuste aanpak bij de inplanting van de nieuwe woonwijk.
héél hard werken, met een bijklank dat dat harde werk weinig geapprecieerd wordt
ook toppel, zijnen ~ afdraaien, nikkel, zijnen ~ afdraaien
zie ook verzamellemma kledij
Gij zijt ne schone gij! Ik mijne nestel maar afdraaien terwijl gij op uw lui krent zit en dan nog reclameren ook nog omdat er niet op tijd eten op tafel staat!
billen (poep)
Zigk hubs’du die batse van dat vrommesj gezeen?
Zeg heb jij die billen van die vrouw / dat vrouwmens gezien?
> andere betekenis van bats
koppig persoon
Da’s nen echte ettekeskop, die kan nu eens nooit toegeven dat hij ongelijk heeft.
verder
Antwerpen: varder (destijds ook vajjer)
Kempen: vedder, vijer, vaaier, vajer, wedder, wejer
in Woordenboek Nederlandsche Taal: vorder, voorder. Etymologie: van zelfde wortel als ‘voor’ of van ‘voort’ of nevenvorm van ‘verder’.
Vergelijk met Eng. ‘further’
Ge kunt nog nie op de foto, ge moet nog wat vodder achteruit gaan staan.
“zuk een rôor kiekn (kieken), (…) da ze moa vodder pekt”, uit ‘Slekke’ van Johny Turbo
Mijne bal ligt vodder dan die van jou.
Leuvense stoof, plattebuiskachel
< buis + stove
Op de buzestove werden er dikwijls (panne)koeken gebakken.
- van katoen geven, gas geven, een inspanning doen
- uw best doen
- aansporing: komaan voortdoen, doordoen, niet verzwakken
zie ook: petrol geven, beuzze geven, garen geven, zwam geven
Onzetaal.nl: In sommige Vlaamse dialecten wordt sjette geven gebruikt in de betekenis ‘z’n best doen’. Sjette betekent ‘sajet, breiwol’.
Geef maar sjette of geef maar van katoen zodat je op kop blijft en de rit kan winnen.
wegenwacht, wegenhulp, een garagebedrijf dat bijstand geeft bij pech onderweg
vnw: wegenwacht of andere hulp bij autopech
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4
Van Dale 2017 online: BE: organisatie die hulp verleent aan automobilisten en motorrijders met pech
zie ook pechverhelping, pechverhelpingsdienst; verzamellemma wegcode
Men heeft de pechdiensten van Touring, VTAB…
Directrice Van Keerberghen relativeert die versie van de feiten: “Wij hebben een beroep gedaan op een soort van pechdienst voor autobussen.” (vrt.be)
Dronken chauffeur belt politie in plaats van pechdienst. (demorgen.be)
voorschot
< Frans: acompte: voorschot
< Engels: account > van Oud-Frans: aco(u)nte
Deze nieuwe auto heb ik op akont gekocht.
lange, slanke, smalle man of jongen
Geeft mij maar liever ene met een breed karuur dan zo’n asperge.
aframmelen, klappen uitdelen
ook in Antw. & in de Kempen
van het zn. toek
vgl. koek, koeken
Hij stond op zijn broer te toeken.
Man, als ge sebiet ni gaat ophouden met uwe zever, dan toek ik op uw bakkes totdat het blauw ziet.
Stad Antwerpen hangt 5 bokszakken op om studenten te laten bewegen: “Ze kunnen er eens goed op ‘toeken’” (vrt.be)
> andere betekenis van toeken
waarschuwing: niet overal in Vlaanderen gekend!
ook: honderd dagen en chrysostomos genoemd. Chrysostomos naar de heilige Chrysostomos, een redenaar. Het laatste jaar van de humaniora was vroeger de retorica.
Oorspronkelijk was het de traditie dat 100 dagen voor de laatstejaars (middelbaar) afstudeerden, ze een “show” gaven, gedurende de 1e 2 lesuren. De hele school had die 2 uur vrij om te kijken. In die 2 lesuren maakten de laatstejaars de leerkrachten het leven zuur (niet letterlijk) voor al die ellendige schooljaren te “wreken”. Vandaag de dag is het meer een komisch optreden, zij het dat de leerkrachten nog steeds belachelijk worden gemaakt.
Morgen is ‘t d’honderddagenshow, ik zen is curieus wat ze nu weer gaan uitspoken!
papieren betalingsbewijs dat uit een kassa rolt
zie ook kassaticket
Van Dale 2016 online: BE
NL-SN: kassabon
zie ook Vlaamse uitspraak
De waarborg op dit artikel is slechts geldig mits voorlegging van het kasticket.
Bij Raco betalen wij u zonder discussie en met de glimlach terug aan het onthaal, binnen de 15 dagen na de aankoop en op vertoon van het kasticket.
(verouderd in Nederland)
bijwoord van ontkenning, geplaatst voor het verbogen werkwoord, gaat vaak gepaard met ander ontkennend woord
uitspraak met doffe e
zie ook elders in dit woordenboek: ndoeje, tendoedendoet, weet, dat ik het niet en ~
gebruik in verschillende regio’s: zie reactie
Dien en ken ik niet.
Ik en weet het niet.
Het en doet! (het is niet waar).
“Hier sta ik, ik en kan niet anders.” (M. Luther)
spin
Zie ook: kobbe
Provincie Antwerpen: spinnekop
Er zitten twee spinnekobben in den hoek.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
