Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
kersenpit
in de Antwerpse Kempen: /kjénneke/
Ik heb een stukje van mijn tand afgebeten op een kriekenkenke.
ligt tussen sowieso en bovendien; hoe dan ook, toch
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bijwoord. Samengetrokken uit Evenwel.
– Evenwel, niettemin. Thans nog gewestelijk, vooral in Zuid-Nederland, waar de klemtoon gewoonlijk op de tweede lettergreep valt.
“Jy weet ik wil je schade niet; Maar dit moet gy ook evel weten, ’t Is al geen voordeel ’t geen zo hiet”, Wolff en Deken, Econ. (1781).
zie ook avel
Het begint te regenen en het was evel al zo glad. ’t Begint te rengeren en ’t was evel al zoe glad.
Uit het Hoogstraatse. In omgeving ook “ivel” gebruikt.
ploeteren in de modder
Och, laat de kinderen maar wat drabbelen in de beek, ze zijn toch al vuil.
boodschap, inkoop
zie commissie
Ik ga kommisches doen.
niet denderend, niet om over naar huis te schrijven, genne vette, niet om over te stoefen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Stoef: de handeling van stoffen, iets om op te stoffen gewoonlijk in ontkennend verband (Cornelissen-Vervliet; Teirlinck, Zuid-Oost-Vlaanderen)
Met zijn kapotte knie gaat het ondertussen beter, maar het is nog ginne stoef.
“De man die leidt de wereld, tis anders ginne stoef
en al de grote mannen liggen thuis onder de sloef (sloef, onder de ~ liggen).” Katastroof
“De zomer is halfweg en zoals ze in Antwerpen zeggen is het nog ’ gene stoef ’ geweest tot hiertoe. Hopelijk herpakt het seizoen zich en zien we augustus …” (ekeren.be)
“Vertrokken uit een hotel waar er gene stoef op was, 2 croissants met een koffie was mijn ontbijt, ge zult er ver mee komen …” (wtc-elst.be)
economisch in staat om voort te leven, rendabel genoeg om in stand gehouden te worden, levensvatbaar
vnw: in België ook: levensvatbaar, levenskrachtig, rendabel
-leefbaar bedrijf: rendabel bedrijf
standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
Dat is een prachtige en leefbare onderneming.
“De concurrentie van grootwarenhuizen deed veel kleine kruidenierszaken de das om. Dergelijke kleinschalige familiebedrijfjes zijn tegenwoordig niet meer leefbaar. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
Ondanks de prachtige reclame bleek het wijnbedrijfje van de heer Daems niet leefbaar.
“Reclame doorspoelen verbieden is niet genoeg om de Vlaamse tv leefbaar te houden.” (focus.knack.be 23 mrt. 2018)
er zich niets van aantrekken, broek, er zijn ~ aan vegen, kas, er zijn ~ aan vegen
vnw:
-hij veegt er zijn botten/broek/gat/voeten/zolen aan: hij trekt zich er niets van aan, het kan hem niet schelen
-zijn voeten vagen/vegen aan iets: iets aan zijn laars lappen, zich er niets van aantrekken, niets uitvoeren
DS2015 standaardtaal
ook: zijn voeten aan iets vagen
Ik vraag het niet meer aan de Paul: hij veegt er carrément zijn voeten aan.
“hij vaagt er zijn voeten aan” dus een oprechte proficiat krijgen ze van mij niet! (baby.be)
vnw: keelontsteking, angina
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
< Frans: angine
Ik denk da’k een angine heb opgeschaard…
Een angine of keelontsteking wordt veroorzaakt door een virus of bacterie. In de meeste gevallen is een virus de oorzaak. (benu.be)
“Als ik keelpijn heb, zal ik weleens kijken: Is het een angine of niet?” (nieuwsblad.be)
‘Voor de slechte verstaanders: Stijn zit met een angine.’ (humo.be)
blootje, NL nakie
Studie van een naakte man door Jacob Jordaens tussen 1635 en 1640
ook regio Waas en Dender (weliswaar met uitgesproken eind-n: puren)
zie ook: blekke, in uwe ~,
flikker, in zijne ~ staan
Ik dee de deur ope en hij stond daar in zijne pure.
wartaal uitslaan
De Bo (1873): flik, flikke: Geweer-of klakbusschot dat niet lukt.
-figuurlijk: Zijne tong slaat flikke, slaat ijzer, slaat kadul, kan de woorden niet recht zeggen, b.v. omdat hij te veel gedronken heeft.
Je kon het goed horen dat hij gedronken had, zijn tonge sloeg flikke.
vnw: goedkoper
taaladvies.nl: nog enkel hier en daar in Belg. Geen standaardtaal.
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands;Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 3
ook: beterekoop
gans Vlaanderen?
Het witloof is beterkoop in de GB dan op de markt tegenwoordig.
Als ge dat per 10 stuks koopt is dat veel beterekoop.
Indien u meerdere keren per jaar op vakantie gaat is een jaarformule doorgaans beterkoop dan telkens een tijdelijk contract te onderschrijven. (schaekers.be)
Maar klassieke huiswijnen, die als zodanig ook op de wijnkaart worden gepusht en beantwoorden aan het credo ‘toegankelijk, beterkoop en aangenaam’, … (demorgen.be)
werken in de bouw
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: travo
Travaux, znw. m.; Zuidnederlands
Plaats waar groote werken uitgevoerd worden.
- Vooral in Brabant hoor ik zeggen van metselaars die aan groote gebouwen werken dat zij op den travô werken, Grauls (1935).
Werken in den travo is zwaar werk, maar goed betaald heb ik van horen zeggen. En als het een bepaald aantal graden onder nul vriest, is het winterstop.
Mijn schoonbroer heeft als bekister heel lang in den travo gewerkt.
naakt, in uwe blote, in uwe pure,
in geboortekostuum
Na de match staan de voetballers in hunne blekke onder de douche.
winkelcomplex, winkelgalerij
zie shopping center
Klik op de afbeelding
.JPG)
Shopping 1 in Genk
De nieuwe shopping is veel gezelliger dan de oude.
De Shopping 1 in Genk was het eerste shopping center in België.
Komen hier eigenlijk bijna iedere keer als we naar het shopping in wijnegem gaan. lekker, vers eten.(tripadvisor.be)
billen, achterwerk, zitvlak
Van Dale 2014 online: gewestelijk
zie andere definities van prot
Ook in Vlaams-Brabant: regio Londerzeel en Merchtem
Jantje wou niet luisteren. Hij kreeg (meppen) op zijn prot.
“Menne vent es nogal vermagerd, ij èè giën prot nemie.”
Betekenis: “Mijn man is de laatste tijd zo vermagerd, dat hij geen (tastbare) billen meer heeft.”
flauwvallen
ook in de Antwerpse Kempen
zie ook: sus, van zijne ~ vallen,
sies, van zijne ~ vallen,
sus, van zijne ~ draaien,
vallen, van zijnzelve ~
zie ook verzamellemma geneeskunde
Vroeger had ik lage bloeddruk en dan kon het gebeuren dat ik van mijne klot viel.
curryworst
behoort tot het frituurjargon
Een friet tartaar en een lange special alstublieft.
aansteker, apparaat om vuur te maken
AN Van Dale: vuurslag stuk staal waarmee vonken uit een vuursteen geslagen kunnen worden
Heb jij een vuurslag om mijn sigaret aan te steken.
frut is de term voor een steenproduct in Antwerpen voor vloeren, aanrechten, badkamers, etc .
Veel toegepast in de jaren 1900 – 1930 (Berchem) soms met mozaïek. Ook veelvuldig in de wederopbouwjaren. Tegenwoordig gewild designproduct. Vroeger ook wel granito nu terrazzo genoemd.
Samenstelling: gemalen marmerkorrels van diverse afmetingen samen met weinig zand (gemalen marmer) en cement. Wordt aardvochtig verwerkt en gerold met een zware vloerrol totdat de cement bovenkomt. Overtollige cementpap wordt weggehaald.
Na uitharding geschuurd en gepolijst. Tot 1880 gemaakt met kalk in Italie door uitvinding van portlandcement (Belgisch) nu vrijwel altijd met cement als bindmiddel.
Weinig bedrijven die dit oude ambacht nog uitoefenen dikwijls oud-Italianen.
In Nederland is nog een vereniging van terrazzowerkers ondergebracht bij NOA.
Deze vloer is gemaakt van Frut.
> zie andere betekenissen van frut
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
